Абай қҰнанбаевтың Әлемі мен шығармашылығына жастардың КӨЗҚарасы
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
| ,
//Ойсыздарға қосылма») жайындағы жан-жақты таным түсініктерімен тығыз топталып, керемет кіріктірілген. Абайдың тағы бір тосын тұжырымы – жылқыдан қойды жоғары қоюы: «Ой көзімен қарасаң, Қойдан жылқы асыл ма? Біз білетін «ой – қой, // Күзетке оңай шошынба!). (Қойында – ақша, қолда қой, // Күзетке оңай шошынба!»). Әлбетте, «Шоқпардай кекілі бар қамыс құлақтың» авторы жылқы тәрізді жануардың ұлт ұғымындағы кие, кепиетін терістеуден тысқары; тыңнан жаралған тұрмыстың «шаруа жию» (Дулат) «шаруа ойлау» (Абай) талаптары нақты өлеңнің мазмұн-міндетіне қарай оны солай сөйлеткен. Дулат берекесіз елдің бектері «Тек дейтұғын тегі жоқ» – деп мінездесе, Абай Күлембай болысқа: «Ел билеген адам жоқ, Ата менен бабаңда» – деп, оның бітімінің болымсыздығын бетіне салық қылып басады. Мұндай сүйкімсіз, сұрықсыз майдаланудың сықпыты төмендегі тармақтарға сыйғызылған: Бас-басына би болған өңкей қиқым, Мінеки, бұзған жоқ па елдің сиқын? [2, б.35]. Сондай-ақ, Дулат тұстасы Жанақ ақынның Рүстем төреге қаратылып айтылған: Үй күшіктей отыңның басында үріп, Аш қасқырдай нашарды жейсің жығып. Сырт жау келсе, кетесің шиге бұғып... [6, б.154] деген тың, теңеулі тіркестері де әуелі Дулат тарапынан дамытылды. Бұл жөнінде ғалым Қ.Өмірәлиев өз пікіріңде ««Аягөз» деген өлеңінде Дулат ел атқамінерлерінің тағы бір картинасын жасайды. «Би, старшын мойнына жезден қарғы тағынды», – деп олардың 122 «Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция патшадан алған, мақтан көрген мансабы белгісін (шенін) ит мойнындағы «қарғыға» балайды да, артынша: Төсек жанды мырзалар, Ала баспақ байланып. Үй күшіктей үреді, Отының басын айналып, - дейді. Осы өлең Абайдың: Сөз теңеусіз, Бас пен аяқ бір қысап, Ұрысса орыс, Елге болыс, Үйдегі үрген итке ұқсап, жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|