Абай облысы білім басқармасының «аягөз ауданы білім бөлімі» мм-нің ОҚУ-Ғылыми ұйымдастырушылық Әдістемелік
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
Кітапша ББЖМ
| Грек оты
Б. з. д 680 жылы византиялықтар арабтарға қарсы теңіз шайкасында алғаш рет қауіпті қарау “Грек отын” қолданды. Византиялықтар галераларынан (кемелерінен) алдын ала жандырылған қоспаныжауларының кемелеріне атқылай бастады. Кемелер алау сияқты лаулап жанып жатқанда, отты сумен сөндіру мүмкін болмады. Қоспа теңіз толқындарының бетінде жанып, кемелер мен адамдардың киімдеріне жабысып, өртеген болатын.941 жылы Царьград қабырғасының астында “грек отымен” Киев князі Игорьдің флотын жойылды. Сол соғыс туралы жазылған шежіре жолдарын қазіргі тілге аударғанда: “аспандағы найзағай сияқты, гректер оны жіберіп, бізді өртеп жіберді. Сондықтан біз оларды жеңе алмадық”. “Грек отының” құрамына мұнай жене Х бейметалы кіреді. Бұл бейметалл ауада адемі ашық көк жалынмен жанып, тұншықтырғыш және күйдіргіш газды шығарады. Х бейметалын концентрлі азот қышқылымен өндегенде күшті қышқылға H2XО4айналады: X+HNO3(конц)H2XO4+NO↑ X бейметалын атаңыз. A) Фосфор B) Бром C) Мышьяк D) Хлор E) Күкірт 6. Мәтінде айналған бейметалға сәйкес келетін күшті қышқыл A) Ортофосфор қышқылы B) Хлор қышқылы C) Күкірт қышқылы D) Мышьяк қышқылы E) Күкіртті қышқыл Бейметалдың азот қышқылымен реакциясындағы түзілген қышқылдың молекулалық массасы (г/моль) A) 78 B) 80 C) 88 D) 97 E) 98 Массасы 9,6 г Х бейметалын азот қышқылында еріткенде түзілген қышқылдың массасы(г) 22,1 B) 29,4 C) 35,5 D) 44,1 E) 58,8 Қышқылдар Қышқылдар тұзбен әрекеттескенде ығыстыру қатарына сәйкес алмасу реакциясына түседі: H2SO4, HCI, HNO3, H3PO4, H2SO3, H2CO3, H2S, H2SiO3. Бұл қатар шартты болғанмен, көп жағдайда қышқылдар тұзбен әрекеттескенде реакция осы қатарға сәйкес жүреді: қатардағы әр қышқыл өзінен кейін тұрған қышқылды оның тұзының құрамынан ығыстырады:BaCI2+H2SO4BaSO4+HCI BaSO4+HCI ≠ Жоғарыда берілген мәліметтерді және төмендегі кестені пайдалана отырып сұрақтарға жауап беріңіз.
Берілген кестедегі заттардың арасында алмасу реакциясына түспейтін жұп A) Калий силикаты және тұз қышқылы B) Калий силикаты және көмір қышқылы C) Күміс хлориді және көмір қышқылы D) Кальций карбонаты және тұз қышқылы E) Калий силикаты және фосфор қышқылы Кесте бойынша көмір қышқылымен әрекеттесетін ерітіндіні анықтаңыз. A) Калий силикаты B) Күміс хлориді C) Кальций карбонаты D) Алюминий фосфаты E) Тұз қышқылы Берілген кесте ішінде бір-бірімен әрекеттесетін заттар саны A) 5 B) 6 C) 9 D) 10 E) 12 Массасы 4,9г ортофосфор қышқылы кестедегі кремний тұзымен әрекеттескенде пайда болған тұнбаның массасын есептеңіз. A) 2,8 г B) 4,7г C) 5,4г D)7,9г E) 9,3г Оксид Ресми нұсқа бойынша напалеон асқазанның қатерлі ісігінен қайтыс болды. Напалеонның 1821 жылы сәуірде кайтыс болардан 20 күн бұрынғы жазбасында “Мен өз ажалыммен өлген жоқпын.Бұны жасағандар ағылшын олигархиясы мен олардың жалдамалы өлтірушісі” делінген 140 жылдан кейін ғалымдар оның Х элементінің улы қосылыстарымен уланған болуы мүмкін деген қорытындыға келді. Болжам бойынша, Наполеонның тамағына ұзақ уақыт бойы аз мөлшерде X2O3 құрамындағы затты араластырған. Оксид құрамындағы элементтің массалық үлесі 75,7% тен. Белгісіз элементті анықтаңыз. A) AI B) As C) N D)CI E) P X элементінің периодтық жүйедегі орналасуы A) 2 периодVA тобы B) 3 период IIIA тобы C) 3 период VIIA тобы D) 4 периодIIA тобы E) 4 периодVA тобы Үш валентті оксидтің қалыпты жағдайғы тығыздығы A) 3,39 г/л B) 4,55 г/л C) 5,31 г/л D) 6,78 г/л E) 8,84 г/л X2O3оксидне сәйкес келетін тұз NaNO2 KAsO2 LiCIO2 NaAIO2 CuSO4 Фосфор Фосфор – жер қыртысында ең көп тараған элементтердің бірі. Оның мөлшері жер массасының 0,08 – 0,09% құрайды. Азоттан айырмашылығы фосфор табиғатта бос күйінде кездеспейді, себебі, фосфордың химиялық белсенділігі әлдеқайда жоғары. Фосфордың сутекті қосылысы – фосфин РН3 белгілі. Ол аммиакқа ұқсас, бірақ тұрақсыз зат. Фосфин – түссіз, ауада өздігінен тұтанатын, шіріген балық иісті, улы зат. Қызыл фосфор - сіріңке өндірісінің шикізаты. Оны шыны ұнтағы және желіммен араластырып, қорапшаның бүйір бетіне жағады. Құрамында калий хлораты КСІО3 және күкірті бар сіріңкенің басын фосфорға үйкегенде, сіріңке тұтанады. 6Р + 5КСІО3 → 5КСІ +3Р2О5 1.Фосфиннің жану теңдеуінде қойылатын барлық коэффициентттер саны. А) 12 В) 10 С) 11 D)13 E) 15 2. 3 моль фосфор калий хлоратымен әрекеттескенде түзілетін фосфор (V) оксидінің (қ.ж) көлемі? А) 11,2л В) 22,4л С) 33,6л D) 22,6л E) 67,6л 3.Екі валентті металдың 0,72 грамы фосформен әрекеттескенде 1,34 г металл фосфиді түзілді. Қандай металл реакцияға қатысты? А) Fe B) Cu C) Zn D) Мg E) Са 4. Күміс нитраты РО43- ортофосфат-ионына сапалық реактивболады.Түзілген тұнбаның түсі А) ақ B) сары C) көк D) қара E) жасыл жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|