Абайдың қара сөздері
Дүниенің тылсым сырларын тану:
Надандық, жалқаулық
т.б. сынау:
Ар-ұят, адамгершілік:
Еңбек:
Қазақ
мақалдары:
Қазақтардың мінез-құлқы:
Ғылым, білім, өнер:
Абайдың қара сөздері
Дүниенің тылсым сырларын тану:
7,19,31,38,43
Надандық, жалқаулық
т.б. сынау:
3,6,8,11,18
Ар-ұят, адамгершілік:
5,9,36,11,18,24,4033
Еңбек:
2,4,25,42
Қазақ
мақалдары:
5,6,37,39
Ғылым, білім, өнер:
23,32,33
Осы тақырыптық топтар бойынша қара сөздерін жіктеп көрейік
Қара сөзіндегі – адамгершілік бастауы Қара сөзіндегі – адамгершілік бастауы Адамзат тарихында адамгершілікке байланысты пайда болған категоряларға мыналар жатады.: жомарттық, батырлық, ерлік, әділдік, кішіпейілділік, адалдық, шыншылдық, ұяттылық, ар мен намыс. Адамның адамгершілігі – оның жоғары қасиеті, былайша айтсақ, кісілігі. Оның негізгі белгілерінің бірі – адамдық ар – намысты ардақтау, әр уақытта жақсылық жасауға ұмтылу, соған дайын болу, «Өзің үшін еңбек қылсаң, - дейді Абай, - өзі үшін оттанған хайуанның бірі боласың. Досыңа достық – қарыз іс, дұшпаныңа әділ бол». Ақылды, мейірімді адам кез келген уақытта өзгенің жақсылығын бағалағыш болып келеді. Арлы адам – ардақты. Біздің ортамызға осы сапаларды бойына сіңіріп қана қоймай, өзінің қоршаған ортаға таратушы болуың керек. Осындай өз сапаларымен жас ұрпақты тәрбиелеуші ұстаздар аз емес. Адамгершілігі мол адам - басқаларға қашан да үлгі - өнеге. Қара сөздердегі тәрбиелік мәселе Абай қара сөздеріндегі тәрбиелік мәселе өте зор. Ойшылдың отыз алтыншы қара сөзінде шын ұят – шариғатқа теріс, ақылға теріс, абыройлы бойға теріс бар делінген. Сол сияқты бір ұят бар – надандықтың ұяты, жас бала сөз айтуға ұялған секілді жақсы адамның алдында жазықсыз – ақ әншейін барып жолығысудан ұялған секілді. Надандықтан бойын керістендіріп, шешілмегендік қылып, ұялмас нәрседен ұялған ұялу – ақымақтық, жамандық.
Достарыңызбен бөлісу: |