Ш әу е т шы лбыры ж ә н е атабезді көтер етін

Srotum
Testis
M .crem aster
Ductus deferens
Tunica dartos 
Cauda epididym idis
Fascia crem asterica
Fascia spermatica 
interna
■A.testicularis
Plexus pam piniform is
•Tunica vaginalis testis 
Caput epididym idis
— Appendix 
epididym idis
•Appendix testis
171 -сурет. О ң аталы қ без ж ән е о н ы ң косалқы сы ; бүйір көрін ісі
Аталық жыныс жасушалары (сперматозо- 
идтар) тек иреленген шәует езекшелерінде 
түзіледі. Аталық бездің қалған гүтікшелері 
мен өзектері шәует шығаратын жолдар бо- 
лып табылады. Сперматозоидтар шәуеттің 
құрамына кіреді. Оның сұйык бөлігі шәует 
қуықшасы мен куыкасты бездің секреті бо- 
лып табылады.
Аталык без ж әне оның қосалқысының
қанмен камтамасыз етілуі.
Аталык без және онын қосалкысын ата­
лык без артериясы (құрсактык колканың тар- 
мағы) және аталык без артериясымен анас-
тамоз кұрайтын шәует шығаратын түтік ар­
териясы канмен камтамасыз етеді.
Аталык без және оның қосалқысынан ве- 
налык кан шәует шылбыры кұрамында сабак- 
ты венозды өрім, 
plexus venosus pampiniformis,
түзетін vv. 
testiculares,
аркылы кетеді, ол оң 
жағынан v. 
cava inferior,
және сол жағынан v. 
renalis sinistra-fa
ашылады.
Аталык без ж әне оны ң қосалқысының 
лимфа тамы рлары бел бөлім інің лимфа 
түйіндеріне, 
nodi lymphatici lumbales,
ашылады.
Аталык без және онын қосалқысы аталык 
без орімінен симпатикалык жэне парасимпа- 
тикалык нервтенуді, 
plexus testicularis,
және

172-сурет. А т а л ы қ б е з ж ә н е о н ы ң к о с а л к ы с ы н ы ң к е с ін д іс і
plexus deferentialis,
алады. Өрім құрамында 
сезім нерв талшықтары да болады.
Ш әует шығаратын түтік.
Шәует шығаратын түтік, 
ductus deferens, -
жұп мүше, аталық без косалқысы түтігінің 
тікелей жалғасы және шәует куыкшасының 
шығарушы түтігімен косылатын жерде аяқта- 
лады. Шәует шығаратын түтіктің ұзындығы 
50 см. Осы түтіктің көлденеңі 3 мм., диаметрі 
0,5 мм-ден аспайды. Түтік қабырғасының 
елеулі қалыщцлғы бар. С ондықтан шәует 
шылбыры құрамында оны ң кабырғалары
ж абы спайды ж әне ж ақсы аны қталады . 
(№170, 171, 172 суреттерді қараңыз)
Шәует шығаратын түтікті топографиялық 
орналасуына байланысты 4 бөлікке бөледі. Ең 
қысқа бастапқы бөлігі, аталык бездің артын- 
да, оның қосалқысынан медиалді орналасып, 
аталықбөлігі атауын алады. Келесі бөлігі шәу- 
ет шылбырының құрамында жоғары верти- 
калді көтеріліп, оның қантамырларынан ме- 
диалді орналасып, беткей шап сақинасына 
жетеді. Бұл бөлігі өзекш елік деп аталады. 
Кейін шәует шығаратын түтік шап өзегіне 
кіреді, онда шап бөлігі орналасады. Шап
D u c tu s d e feren s
F u n icu lu s sp erm a tic u s — f —
J k I H
P le x u s p a m p in ifo rm is
te stis (la m in a v isc e ra lis)
C ap u t ep id id y m id is 
Sinus e p id id y m id is 
L obuli te stis
C a v ita s sero su m
M e d ia stin u m te stis
F a sc ia sp e rm a tic a in tern a
S ep tu la te stis
T u n ica v a g in a lis testis 
(la m in a p a rie ta lis)
T u n ica a lb u g in e a

Tunica adventitia
Tunica muscularis'
.^Plexus pampiniformis
Lobuli epididymidis
A.ductus deferentis 
(r.ascendens) 
Ductus deferens
Corpus epididymidis 
Sinus epididymidis- 
Mediastinum testi
Lobuli testis 
Lig.epididymidis inferiu:
aput epididymidis
Fascia spermatica interna
173-сурет. Аталықбез, testis, жәнеоныңкосалкысы, epididymis, оңжактағы, бүйіркөрінісі
өзегінің терең сакинасы арқылы өтіп, кіші 
жамбас астауының бүйір кабырғасымен шәу- 
ет куыкшасының шығарушы түтігімен қосыл- 
ғанға дейін төмен және артка бағытталады. 
Бұл бөлік — жамбас астау бөлігі. Кіші жамбас 
астау қуысында түтік ішастардың астында 
(ретроперитонеалді) орналасады. Өз жолын- 
да төменгі кұрсақүсті артериясын латералді 
жағынан бүгіп, сырткы мыкын артерия мен 
венамен қиы лы сы п, н есеп қу ы қ пен тік 
ішектің аралығына өтеді. Кейін несепағарды 
кесіп, несепкуық түбіне жетіп, қарама-қарсы 
түтікпен бірге қуықасты бездің үстінде ор­
наласады. Түтіктің ең соңғы бөлігі кеңейіп, 
ұршық пішінді шәует шығаратын түтіктің 
кеңж ерін (ам п уласы н ), 
ampulla ductus
deferentis
түзеді. Ампуланыңұзындығы 3-4 см, 
көлденеңінің ең үлкен көлемі 1 см-ге жетеді.
Ампуланың төменгі бөлігі біртіндеп тары- 
лып, қуықасты бездің жоғарғы деңгейінде, 
шәует қуықш асының шығарушы түтігімен 
қосылады.
Шәует шығарушы түтіктің қабырғасы шы­
рышты, бұлшықетгік және дәнекерлі кабық- 
тардан тұрады. (№172, 173 суреттерди қара- 
ңыз) Шырыштьг кабығы, 
tunica mucosa,
3-5 
бойлык, қатпарлар түзеді. Шәует шығаратын

Ductus deferens
Ampulla ductus 
deferentis
Basis prostatae •_ 
Isthmus prostatae
Urethra (pars prostatica) 
Lobus dexter prostatae 
Facies inferolateralis ~
Vesicula seminalis
A
Ductus excretorius 
vesiculae seminalis
Lobus sinister prostatae 
Prostata
Parenchima prostatae
Urethra (pars membranacea)
174-сурет. Қуықасты безі және шәует қуықшалары, алдыңғы көрінісі. (1/1). 
(Сол шәует куықшасы жазылған)
түтік ампуласының шырышты қабығында 
ампуланың бүйір қалтасы , 

жүктеу/скачать 11,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: