Сүт тістердің жалпы формуласы

8.12-26
7.11-13
Facies vestibularis 
(facialis)
6.5
5.11-12 
Facies masticatoria
Facies vestibularis
Dens molaris I
4.9-12
3.9-10 
2.7-8
1.6-7
Dens molaris III 
(dens serotinus)
Dens molaris II
(labialis)
Dens premolaris II 
Dens premolaris I
Dens caninus 
Dens incisivus lateralis 
Dens incisivus medialis
19-сурет. Т ө м ен гіж а қ сү й ек т ің т ұ р а к гы т істер і, ж оғарғы көрін ісі 
(сан д арм ен тістердің ш ы ғу ж ы лдары белгіленген)
бепті. Жоғарғы жақсүйек күрек тістері сау- 
ытының колемі төменгі тістің күрек тістер- 
іне қараған да үлкендеу, түбірі д ар а, 
түбірінің сыртқы піш іні конустәрізді бо­
лып, бүйір беттері қысыңкылау келген.
Күрек тіс, медиалді және латералді орна­
ласкан екі тістен тұрады.
Ит тістің, 
dentes сапіпі,
сауыты үшкір ко- 
нустәрізді болып, түбірі ұзын ж әне бүйір 
беттері қысыңқы (№23, 24 суреттерді кара- 
ңыз). Томенгі ит тістердің түбірлері жоға- 
рғы ит тістерд ін тү б ірл ер ін е қ ар аған д а 
қысқа және ұштары айыртәрізді болып ке- 
луімен қатар, қос түбірден тұрады . Ит
тістердің кы зм еті: корған ы ш ты к немесе 
жырту қызметін атқару.
К іш і азу тістер, 
dentes premolares,
ит 
тістердің артқы қапталында орналаскан екі 
тістен тұрады (№24, 25 суреттерді қараныз). 
Сауытының түйісу беттерінің сырткы пішіні 
сопақша немесе доғатәрізді орналаскан. Са- 
уытының биіктігі ит тістер сауытының биік- 
тігіне қар аған д а едәуір том ен. Бірінш і 
томпешік кіші азу тісі сауытының кабысу бе- 
тінде пішіні конустәрізді, екінш ісі ауыз 
қуысының кіреберіс болігіне жақын орнала­
скан. Қос томпешектің негізгі қызметі асты 
уатып ұнтактау, езу.

Dentes premolares 
Sinus maxillaris 
Dentes molares
Dentes molares
caninus superior
Dens incisivus superior 
Dens incisivus superior
Facies vestibularis 
(facialis)
incisivus inferior 
medialis 
Dens incisivus inferior 
lateralis
Dens caninus inferior 
entes premolares
oramen mentale
Facies vestibularis 
(buccalis)
Canalis mandibularis
20-сурет. Ж о ға р ғы ж ә н е тө м ен гіж ақ сү й ек тістер і, тұракты , о ң (сы ртқ ы көрінісі)
Үлкен азу тістер (молярлар), 
dentes molares,
кіші азу тістің артында орналаскан 3 тістер- 
ден тұрады. Көлемі алдынан артына карай 
кішілеу орналаскан. Сонғы үшінші азу тіс ор- 
таша есеппен 17-18 жас шамасында шығып, 
өмірге капыптасуына байланысты “акыл тіс”, 
dens serotinus,
деп аталынады. Ерекшеліктері: 
төменгі жақсүйектің азу тістері сауытының 
сырткы пішіні шаршытәрізді, кабысу беттері 
бір — бірімен кресттәрізді айкасқан салалар 
арқылы төрт төмпешікке бөлінген. Алдыңғы 
және артқы кос түбірлерден тұрады. Жоғарғы 
жақ-сүйектің үлкен азу тістерінің ерекшілік- 
тері: сауытының сыртқы пішіні ромбтәрізді.
Сауытынын кабысу беттері “Н ” әрпіне үқсап 
орналаскан салалар аркылы бірнеше төмпе- 
шіктерге бөлінген. Жоғарғы азу тістер түбірінің 
жалпы саны үшеу: екеуі ауыз куысының кіре- 
беріс бөлігіне жақын орналасса, үшіншісі тілге 
жақын орналаскан (№24 сурет). Кызметі: та- 
мақты ұнтақтау, езу.
Жоғарғы жақсүйек пен төменгі жақсүй- 
ектің тістерінің өзара беттесуі “тістесу” неме­
се оклюзия деп аталады.

жүктеу/скачать 11,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: