2 ' 8 5 4 -су р ет . Н е ф р о н н ы ң кұры л ы сы м ен кан там ы рлары . 1 к ап сул а; 2 М а л ь п и ги ш ум агы ; 3 ә к е т у ш і ар тер и я; 4 а к ел у ш і ар тер и я; 5 - и ір ім д е л г е н п р о к си м а л д ы к т ү тік ; 6 - вен а; 7 - Г е н л е іл м ег і; 8 ж и н а г м ш т ү т ік ш е. Қанды алып келуші артериола тамырыны кабырғасында,
о і і ы ц
шумаққа
3 кіретін жерінде микроэпителиялык жасушадан пайда болған қалың тығьп
түйін (macula densa) бар. Оны юкстагломеруларлык (шумақ қасы) аппарат дсп
атайды. Егер дс бүйрсктің қан мсн қамтамасьп стілуі нашарласа, бүл аппарат
ренин бөледі. Ренин артерия кан тамырының қысымын реттеп, қандағы
электродиттердің мөлшерін қалыпты жағдайта келтіреді. Несен жаеалу
үрдісін терең орі жан-жақты карастыру үшін, оныц баска да кұрылысын,
срекшсліктсрін білуіміз ксрек.
Бүйрсктің кан әкслуші тамыры (vas afferens) бүйрск артериясынан (а.
renalis) басталады. Бүйрек артериясы іш қолқасының бір бұтағы, осыган
байланысты Мальпиги шумагы капиллярларында қан қысымы басқа мүшелер
капиллярындағы қысымына Караганда (с.б.б. 25-30 мм) анагүрлым жогары
(с.б.б. 70-80 мм).
Бүйректің қан әкелуші тамырына Караганда кан әкетуші тамырының
диаметрі (vas efferens) екі есе тар. Нефрон түтікшелерінің үзындыгы 35-50 см.
ал бүйректегі жалпы барлық түтікшелердің үзындыгы 70-100 км. Эр капилляр
шумагы кабыргасысының жалпы ауданы 1,5-2 м2, ягни адам денссінін
ауданымсн бірдсй. Бүйрск қанындагы (гсморснальдық) тоскауыл нсгізінсн
жіңішке
базальдық
мембранасынан
тұрады.
Нефрон
түтікшелерінің
кұрылымдык ерекшелігі, оның жогаргы бөлімі цилиндр тэрізді эпителийден
тұрады, олардың ішкі бстіндс микробүрлер, ягни ксрі сіңіру кабілеті күшті
протоплазмалык өсінділер бар. Кейін эпителийлердің пішіні өзгеріп куб
тэрізді
болады.
Микробүрлер
бүйрек
аппараты
түтікшелерінің
ішкі
ауданының жалпы көлемін бірнеше рет үлгайтады.
