Аңдрокортикостероидтардын  физиолоі иялык  әсері

эстрол  жэне  проірестерон  торлы  зонаның  жасушаларында  түзіледі.  Жыныс 

гормондарына  қараганда  бүлар  анағұрлым  әлсіздеу  келеді.  Дегенмен  бұлар 

жьшыс  бездерінде  түзілетін  гормондар  тэрізді  эсер  етеді.  Бүлардың  маңызы 

әсіресе балалык,  кэрілік  шакта зор болады.  Адам  қартайып, жыныс бездерінің 

қызметі  тоқтаған  кезде бүйрекүсті  бездері  негізгі  жыныс  гормондарын  түзуші 

a n a  болып  қалады.

Бүйрекүсті  безінін  милы  қабагы.  Бүйрекүсті  безінің  милы  кабатында 

негізгі  2  гормон  -  адреналин  (А)  мен  норадреналин  (НА)  түзіледі.  А  негізінен 

бүйрекүсті  бездерінде  гана,  ал  НА  басқа  да  ағзаларда  пайда  болады  жэне 

адренсезгішгік түйіспелерде қозуды өткізетін медиатор регінде де бөлінеді.  А, 

НА  жэне  дофамин  -  биогендік  катехоламиндерге  жатады.  Олар  тирозиннің 

туындысы  болып  есептепеді  (сондықтан  да  бұл  гормондар  тирозиназа 

ферменгінің эсерінен  ыдырайды).

Катехоламиндер организмдегі  барлық тіндер  мен  жасушаларға эсер етіп, 

оларда 

биохимиялык 

үрдістерді 

тудырады 

және 

көптеген 

Катехоламиндердің  эсер  ету  тетіктсрі  түрлі  күрделі  биохимиялык 

үрдістермен  байланысты.  Ол  үрдістер  катехоламиндердің  мембраналық 

рецепторлармен  яғни  адренорецепторлармен  арнайы  байланысы  кезінде 

пайда  болып,  адрелинциклазаныц  белсенділігі  мен  жасушадагы  түрлі 

биохимиялық  үрдістердің  жылдамдығына  байланысты  отеді.  Организмде 

адренорецепторлар  өте  көп.  Түрлі  тін  жасушаларындагы  орнына,  арнайы 

рецепторлардыц 

нысана 

жасушалардың 

мембранасыңда 

орналасу

(эсіресе  катехоламиндердің  өздеріне)  жэне  жауап  түрлерінс  байланысты  а- 

жэне р-адренорецснторлар бар.

Катехоламиндер 

(А, 

НА) 

үксастығына 

қарамастан

физиологиялық  әртүрлі 

эсер  етуі,  олардың  таңдамалылыгына  түрлі 

цитоплазмалык  мембраналардын  адренорецепторларымен  (а,  р)  қарым- 

катынасына, агзалардың күрылысына байланысты келеді.

Ферменттік 

ыдырауына 

байланысты 

катехоламиңдердің 

адренорецепторларга  эсері  өте  қысқа  мерзімде  өтеді  жэне  ол  пайда  болған 

өзгерістерді  қалпына  келтіруге  жүйке,  рефлекстік  жэне  гуморалдык  тетіктері 

қатысады.