Қанайналымынын олшемдік корсеткіппері
Қан айналымы - гемодинамика, көбіне гидродинамика зацдарына
багынады. Жүректіц сол карыншасынан қолкага қан элсін-элсін тек систола
кезінде өтеді. Бұган қарамастан кан тамырларда үздіксіз агады. Мүның себебі
ірі артериялар кабырғасында серпімді талшыктардың көп болуы. Бүл
құбылысты дэлелдеу үшін суға толы шыны ыдыстың төменгі жагына шүмек
арКылы жарыстыра екі түтікті (біріншісі - резеңкс,' екіншісі - шыны)
жалғастырады. Сонан соң шүмекті біресе ашып, бірссс жабады. Шүмск
ашылган сәтте ғана шыны түтіктен су ағады, ал резеңке гүтіктен су үздіксіз
ағып тұрады. Өйткені шүмек ашылғанда су резеңке түтікті кереді, ал шүмек
жабылғанда резеңке жиырылып тарылады да суды эрі карай итермелеп
ағызады. Гидродинамика заңы бойынша сұйықтың түтік арқылы ағуы сол
түгіктін бас жагы (Р1) мен аяк жагындагы (Р2) қысымның айырмашылыгына
(Р1-Р2) сондай-ак түтік қабырғасының сұйыктыкка кедергі жасау дэрежесіне
(R) байланысты. Жогары жэне төменгі кысымдар арасындағы айырмашылық
сұйыктыктың жылжуын қамтамасыз етеді, сол айырмашылыктың түтік
кабырғасындағы кедергісіне катынасы
(Р1- Р 2 )=Ү
R
түтік аркылы өтетін сұйыктыктың көлемдік мөлшерін көрсетеді. Осы
гидродинамикалык көрсеткіштер Р, R, Ү қанның тамыр арқылы ағуының
өлшем көрсеткіші бола алады. Қан ағысының өлшем көрсеткіштері - қан
кысымы,
қан
агысының
жылдамдыгы
(көлемдік,
сызыктык),
кантамырларының тонусы, ягни қан ағысына көрсететін кедергісі.
АДА М ФИЗИОЛОГИЯСЫ
Достарыңызбен бөлісу: |