Адам физиологиясы

былай  дейді:  "Бірінші  байлык  -  дснсаулық,  скінші  байлык  -  ақ  жаулық, 

үшінші  байлык  -  он  саулық".  эр  адам  үшін  мүның  бастапқы  жэне  шешуші 

ролі - денсаулықта, денсаулыкты сақтаудағы жэне ныгайтуды  отбасы, микро  - 

жэне  макроәлеуметтік,  экономикалық  жөне  баска  факторлардың  -  ерекше 

маңызында.

Бүл  дүниеде  денсаулықтан  керемет  не  бар?  Осы  жақсы  денсаулык  кана 

өмірде,  еңбекте  жэне  демалыска  шыкканда  адамға  ерен  болаиіыктың 

көкжиегін  ашып  беріп,  әр  адамның  талантын,  мүмкіндігін  дамытуға  жағдай 

тудырады.  Денсаулық  -  игілік,  табиғаттың  бага  жетпес  сыйы,  эркімнің  де 

бақытының 

тірегі, 

мемлекеттің, 

қандай 

да 

үлт 

кезеңдерінде  денсаулык  мэселелері  қашанда  болмасын  ерскше  назарда 

болған, бүл туралы  көгі жязылып та жүр.

Валеология 

- 

дені 

адамдардың 

саулығы 

туралы 

60-  жылдардың  содғы  кезінде  профессор  И.И.  Брехман  валеология  тсрминін 

ұсынган  болатын,  мұның өзі  екі  сөзден  басталуын  алады:  латыннның  "Vale"  - 

сау  болу,  аман  болу  жэне  гректің  "logus" 

ілім,  ғылым  деген  сөздерінен 

шықкан.

колданылған.  А.С.  Пушкиннің  өлең  түрінде  жазылған  "Евгений  Онегин" 

романының  бас  кейіпкері  Евгений  Онегин  өз  достарына  арнаган  хаттарын 

"Vale"  деген  тілекпен  аяқгайтындығын  ескерте  кетер  едім.  Міне,  "Евгений 

Онегин" романынан мынаңдай жолдар пікірімізді растайды:

Бұл кезде латын сэн емес

Шын айтсақ, бірак жарандар,

Одан да қүр кол жан емес;

Ювенал жайлы хабардар:

Эпиграф оқып; сэлемін

Айтатын хатта Vale*  - мен  ...

Күнделікті  қарым-катынаста  қолданылып  жүретін  мүгедек  (инвалид), 

мүгедектік 

(инвалидность) 

сөздерінің 

түбірі 

жоғалту, 

кемсағалдык мэнін білдіреді.

Валеология  әлемнің  көптеген  елдерінде,  солардың  ішінде  ТМД-де, 

тұргындар  недэуір  нашарлауына  байланысты  соңгы  он  жыл  бойында  ғылым. 

ретінде  қалыптасып  қалды.  Көптеген  мемлекеттерде  тұрғындар  өлімнің 

деңгейі  котеріліп, туу біраз темендеді, гүмыр ұзақтығы іркше бастады.