Адамдық диқаншысы
Тақырыбы: “Адамдық диқаншысы”
Адамдық тұқымын шашушы. Адамгершілік сатысымен өрлеуіне бағыт беруші, жөн сілтеуші.
Күрделі сөздер, сөз оралымдар.
Диқаншы, бейнет, зейнет, жорту, жасық
4 шумақ, 16 тармақ, 2-3 бунақ, 11 буын, қара өлең ұйқасы.
Негізгі мағынаны арқалап тұрған түйінді сөздер, тірек сөздер.
Адамдық диқаншысы, құл халық.
Идеясы
А.Байтұрсынұлы өзі адамдық диқаншысы болып, жұртына адамдық тұқымын екті.
Білім мен ғылымды, адал еңбекті, адамгершілік мақсат-мүддені, мейірімділік пен парасаттылықты өз болмысы арқылы көрсетіп, көпшілікке насихаттау.
Композициялық құрылым
Қазақтардың көзін ашуды мақсат етеді.
Адамдық диқаншысы қырға шықтым,
Көлі жоқ, көгалы жоқ, құрға шықтым.
Тұқымын адамдықтың шаштым, ектім,
Көңілін көтеруге құл халықтың, - деп толғанып, мақсаты бейқам жатқан халқын сауаттандырып, өнер-білімге, мәдениетке жетектеу екенін білдіреді.
“Көлі жоқ, көгалы жоқ” дегендегі ойы, сол заманда патша үкіметінің күшейіп, халық қиналып, тұрмысы төмен, рухани-материалдық тұрғыда жүдеу тартөан кезі болатын.
Елдің намысын “құл халық, көк есек” деген сөздерді қолдану арқылы жанығысы келген.
Автор ойы, ұстанымы
Автор ойы ашық көрсетілген. Автор халықтың санасы оятып, көзін ашуға кіріскен.
Достарыңызбен бөлісу: |