Адамзаттың бәрін сүй, бауырым деп Бағасы келiсiмдi Абай аудандық қоғамдық-саяси апталық газетi

11-17  тамыз  2014  жыл

Әсілі

 

мені

 

әнге

, 

өнер

 

жолына

баулыған

 

бірінш і

 

ұстазым

Жүсіпбек

 

Елебеков

 

десек

, 

өз

өлеңдерін

, 

әндерін

 

үйретті

 

де

-

месең

 

өмірдің

 

қыры

, 

сыры

 

адам

өміріндег і

 

кездесетін

 

кей бір

бұралаң

 

қал тарыстарын

түсінуді

, 

өтуді

, 

төзуді

, 

жеңуді

үйреткен

 

емес

-

ау

 

айтқан

, 

ұғын

-

дырған

 

осы

 

Шәкір

 

еді

. 

Бұл

 

кісіні

мен

 

өзім

 

өмір

 

талқысына

 

кірген

-

дегі

 

ұстазым

 

деп

 

есептеймін

.

Оқу

 

бітіріп

 

Жүсекеңнің

 

алдынан

келгеннен

 

кейін

 

мен

 

әнші

 

бол

-

дым

, 

еш

 

шырғалаң

 

қақтығыс

көргенім

 

жоқ

, 

бәрі

 

жастық

 

шақ

-

тың

 

жалғасы

 

болып

 

өтіп

 

жатты

.

Ересек

 

өмірімнің

 

бірінші

 

табал

-

дырығын

 

аттағанымда

 

алдымда

абыз

 

Шәкір

 

тұрды

. 

Шәкірдің

 

ма

-

ған

 

берері

 

көп

, 

аларым

 

да

 

көп

еді

. 

Уақы т

 

сол ай

 

бол ды

.

Мөлшерлі

 

ғана

 

дүние

 

алып

 

қал

-

дым

. 

Көп

 

адамға

 

илікпейтін

, 

көп

нәрсеге

 

сене

 

бермейтін

 

адам

еді

. 

Маған

 

ашылды

, 

көкірегін

ашты

. 

Маған

: "

Әй

,  

Әмәнгелді

 

сен

менен

 

сұрайтыныңды

 

сұра

, 

са

-

ған

 

айтамын

, 

басымдағы

 

миым

жазады

 

десең

, 

миыңа

 

жаз

, 

жоқ

,

қағазға

 

түсіремін

 

десең

 

соны

жаса

, 

үнтаспаға

 

жазамын

 

десең

оныңды

 

айт

, 

мен

 

саған

 

дегенде

дайынмын

",- 

деп

 

еді

, 

амал

 

не

бұйырғаны

 

осы

 

болды

, 

бұл

 

да

мен

 

үшін

 

аз

 

дүние

 

емес

, 

тек

 

ор

-

нына

 

қоя

 

алсам

?           

Тағы

 

да

жол

 

түсіп

,  

тапсы рма

 

ал ып

,

Ғафиз

 

ағаның

 

бұйрығы мен

Шәкірдің

 

алдына

 

топ

 

еттім

. 

Аз

күнде

 

әндерді

 

түгендеп

, 

тек

-

серіп

 

шықты

. 

Дәл

 

қайтарымда

,

кейде

 

адамға

 

небір

 

үлкен

 

туын

-

ды

, 

не

 

кесек

 

ой

 

асығыста

 

пайда

болмаушы

 

ма

 

еді

? 

Дәл

 

солай

Шәкір

 

маған

:  "

Әй

 

менің

 

ойыма

бір

 

ән

 

түсіп

 

тұр

, 

тұра

 

тұрасың

ба

?" 

деп

 

домбырасын

 

алғызды

.

Төсегінде

 

отырып

 

домбырасын

әрі

-

бері

 

шертіп

, 

өзгеше

 

бір

 

әуен

,

тың

 

әнге

 

түсіп

 

сызып

 

берді

. 

Мен

де

 

әуенді

 

тыңдай

 

отыр ып

,

ақырындап

, 

ойын

 

бөлмей

 

қоңыр

қозыма

 

міндім

. 

Әнді

 

екі

 

қайта

-

рып

 

айтқаннан

 

кейін

 

Шәкір

 

еке

-

уіміз

 

қатар

 

аттың

 

басын

 

қоя

бердік

. 

Әннің

 

иірімдері

 

майпаз

,

жаныңа

 

жақын

, 

шығандап

 

шыға

-

ды

-

ау

 

дегеніңде

 

жұқалап

 

тартып

кететін

 

сы рлы

 

құ йқылжы ған

иірімді

, 

құшағына

 

сүңгітіп

, 

тар

-

тып

 

ала

 

жөнелетін

 

құдіреті

 

бар

ән

 

болып

 

шықты

. 

Бұл

 

ән

 

Қияс

-

байдың

 

әні

 

еді

. 

Енді

 

Шәкір

 

дом

-

бырасын

 

жанына

 

жамбастатып

жатқызып

 

маған

 

бұрылып

, 

бұл

әннің

 

шығу

 

тарихын

 

айтайын

,-

деді

.  -

Бірде

 

дулатып

- 

шулатып

Қиясбай

 

Абайд ікіне

 

барады

.

Қиясты

 

ж ақсы

 

көретін

 

Абай

,

төрг е

 

шығарып

 

аман

 

саулық

сұрасып

, 

еркелете

 

отырып

, 

тек

-

тен

-

текке

 

жүрмейтініңді

 

білем

Қияс

, 

қандай

 

шаруамен

 

келдің

,-

десе

; 

Қиясбай

:- 

Абай

 

аға

, 

мен

өлең

 

шығарып

 

әкелдім

,- 

депті

.  -

Бұл

 

тағы

 

не

 

жасады

 

екен

,- 

деп

Қиясбайды ң

 

тапқыр

, 

ұш қыр

мінезін

 

білетін

 

Абай

 

әлдене

 

тың

дүние

 

күткендей

 

болып

:  - 

Ал

,

кәне

, 

айтш ы

 

өлеңіңді

 

тың

-

дайық

,- 

депті

. 

Сонда

 

қолына

ұстап

 

келген

 

тобылғы

 

таяғын

домбыра

 

қылып

Аспанда

 

көк

 

қаршыға

пішен

 

жейді

Әй

-

әй

-

әй

 

көк

,

Үргені

 

күндіз

 

иттің

 

жаз

 

болғаны

   

ей

 

дудари

.

Туады

 

ақ

 

сиырдан

 

жирен

 

құлын

Әй

-

әй

-

әй

 

көк

,

Әкеңнің

 

оң

 

жағында

бұлқан

-

талқан

 

ей

 

дудари

.

Қайырмасы

:

Ей

! 

аққайың

 

алмажай

,

Менің

 

қайран

 

күнім

-

ай

!

Өтеді

 

жалған

-

ай

, 

амал

 

жоқ

.

Аулыңда

 

кесел

 

бар

 

ма

,

жатқан

 

тұрған

Әй

-

әй

-

әй

 

көк

,

Піштірген

 

ит

 

көрдің

 

бе

,

 

оттап

 

тұрған

 

үй

 

дудари

.

Таба

 

аламай

 

өзім

 

кесел

жүргенімде

Әй

-

әй

-

әй

 

көк

,

Сұрайды

 

менен

 

кесел

 

қыз

 

ант

 

ұрған

 

үй

 

дудари

.

Әнді

 

айтып

 

болып

 

таяғын

 

ірге

-

ге

 

сүйеп

 

қойып

:- 

Ал

, 

Абай

 

аға

,

әнім

 

қалай

 

екен

?,- 

депті

, 

әнің

жақсы

, 

қайырымы

 

тіптен

 

әдемі

екен

, 

десе

, 

ал

 

бұл

 

әнді

 

қалай

шығардым

 

соны

 

білдің

 

бе

? ,-

депті

. 

Енді

 

ойланып

, 

толғанып

,

өткен

 

күндеріңді

 

еске

 

алып

 

оты

-

рып

 

шығарған

 

шығарсың

, 

қайыр

-

масы

 

соны

 

айтып

 

тұр

,- 

десе

,  -

Пәлі

, 

Абай

 

аға

, 

жұрт

 

сені

 

кере

-

мет

 

данышпан

 

дегеніне

 

сеніп

жүрсем

, 

өзің

 

ештеңе

 

аңғармай

-

ды

, 

білмейді

 

екенсің

 

ғой

, 

бұл

өлеңді

 

мен

 

сегіз

 

өлеңнен

 

ұрлап

алдым

 

емес

 

пе

 

деген

 

екен

.

1.

Аспанда

 

көк

 

қаршыға

2.

Пішен

 

жейді

3.

үргені

 

күндіз

 

иттің

4.

Жаз

 

болғаны

5.

Туады

 

ақ

 

сиырдан

6.

Жирен

 

құлын

7.

Әкеңнің

 

оң

 

жағында

8.

Бұлқан

 

талқан

Осыны

 

айтып

 

болып

 

Шәкір

әдетінше

 

сық

-

сық

 

күлді

. 

Міне

,

Қиясекеңнің

 

әнін

 

Шәкір

 

бізге

осылай

 

жеткізді

.

Жікенов

 

АМАНГЕЛДІ

,

дәстүрлі

 

әнші

Қасқабұлақ

 

ауылы

Осыдан

 3 

жыл

 

бұрын

 

Елбасы

 

Нұрсұлтан

 

Назарбаев

 "

Бо

-

лашақтың

 

іргесін

 

бірге

 

қалаймыз

!" 

атты

 

Қазақстан

 

халқ

-

ына

 

Жолдауында

   

Қазақстанның

 

ет

 

экспорты

  2016 

жыл

-

дың

 

өзінде

 60 

мың

 

тоннаға

 

жететіндігін

 

жария

 

еткені

 

мәлім

.

Содан

 

бергі

 

аралықта

 

еліміздің

 

Үкіметі

 

етті

 

ірі

 

қара

 

мал

ба сы н

 

кө бе йтуг е

 

ба ғы тталға н

 

жұ мы стар ды

 

жүй елі

жүргізіп

 

келеді

.

Шетелден

 

бірнеше

 

мыңдаған

 

сиыр

 

сатып

 

та

 

алынған

 

бола

-

тын

. 

Соның

 

нәтижесінде

 2013 

жылы

 

сыртқы

 

нарыққа

 4 

мың

 

тон

-

наға

 

жуық

 

ет

 

және

 

ет

 

өнімдерін

 

шығарсақ

, 

биылғы

 

меже

 

Ресей

-

ге

 10 

мың

 

тоннаға

 

жуық

 

ет

 

жөнелту

 

төңірегінде

 

болып

 

отыр

. 

Айта

кетерлігі

, 

ағымдағы

 

жылдың

 

бірінші

 

жартыжылдығының

 

өзінде

солтүстіктегі

 

көршіміздің

 

алып

 

нарығына

  3500 

тонна

 

ет

 

жөнел

-

ткен

 

едік

. 

Демек

, 

биылғы

 

меженің

  100 

пайызға

 

орындалатын

түрі

 

бар

. 

Бірақ

, 2016 

жылы

 

Ресейге

  60 

мың

 

тонна

 

ет

 

экспорттау

еліміз

 

үшін

 

бірқатар

 

қиындықтар

 

туындатып

, 

ауырлық

 

әкелуі

 

бек

мүмкін

. 

Мұны

 

таяуда

 

ҚР

 

Президенті

 

жанындағы

 

Орталық

 

ком

-

муникациялар

 

қызметінде

 

өткен

 

брифингте

  "

Қазақстанның

 

ет

-

сүт

 

өнімдері

 

одағы

" 

Заңды

 

тұлғалар

 

бірлестігінің

 

төрағасы

 

Иван

Сауэр

 

мәлім

 

еткені

 

есте

.    "2016 

жылға

 

қарай

 

Ресейге

 

жыл

 

сай

-

ын

 

шамамен

 60 

мың

 

тонна

 

сиыр

 

етін

 

жіберу

 

жоспары

 

бар

. 

Бірақ

,

қазіргі

 

таңда

 

бұл

 

бізге

 

ауыр

 

салмақ

 

түсіреді

. 

Өйткені

, 

өкінішке

қарай

 

етті

 

мал

 

шаруашылығын

 

дамыту

 

бағдарламасы

 

дұрыс

бағытта

 

жүргізілмеді

. 

Бұл

 

міндетті

 

сәл

 

басқаша

 

шешу

 

жоспарла

-

нған

 

еді

",  - 

деді

 

ол

.

И

.

Сауэрдің

 

атап

 

өтуінше

, 

сондықтан

 

да

 

еліміздің

 

Үкіметі

 

Ұлттық

кәсіпкерлер

 

палатасымен

 

бірлесіп

, 

етті

 

мал

 

шаруашылығын

 

да

-

мытудың

 

жаңа

 

тұжырымдамасын

 

әзірлеуге

 

белсене

 

кірісіп

 

кет

-

кен

 

көрінеді

. 

Жаңа

 

құжатты

 

осы

 

айдың

 

ішінде

 

жария

 

ету

 

де

көзделіп

 

отыр

. 

Сәтін

 

салып

, 

тұжырымдама

 

тыңғылықты

 

әзірле

-

нетін

 

болса

, 

онда

 

еттімал

 

шаруашылығын

 

дамыту

 

саласындағы

түбегейлі

 

өзгерістер

 

орын

 

алып

, 

не

 

бәрі

  2-3 

жылдың

 

ішінде

 

өз

нәтижесін

 

беретін

 

болады

.  "

Нақты

 

тапсырма

 

берілді

. 

Қазіргі

уақытта

 

Ұлттық

 

кәсіпкерлер

 

палатасы

 

Үкіметпен

 

бірлесіп

, 

жаңа

ұсыныстар

 

әзірлеумен

 

айналысып

 

жатыр

. 

Субсидиялау

 

тетік

-

терінің

 

өзіне

 

өзгертулер

 

енгізу

 

қажет

. 

Өйткені

, 

салада

 

іркіліс

байқалады

. 

Көп

 

жұмыстар

 

атқарылды

. 

Бірақ

 

біз

 

қандай

 

да

 

бір

кезеңде

 

тоқырап

 

қалдық

 

және

 

оны

 

таяу

 

аралықтың

 

ішінде

 

қайта

қарауымыз

 

қажет

",  - 

деді

 

одақ

 

басшысы

.

Оның

 

сөзіне

 

қарағанда

, 

Ресей

 

басқа

 

мемлекеттерден

 

гөрі

Қазақстаннан

 

келетін

 

ет

 

және

 

ет

 

өнімдерін

 

көптеп

 

сатып

 

алуға

барынша

 

бейіл

 

танытып

 

отыр

. 

Мұның

 

барлық

 

сыры

 

қазақстан

-

дық

 

кәсіпорындардың

 

ресейлік

 

нарыққа

 

салқындатылған

 

етті

жеткізуінде

. 

Ал

, 

басқа

 

мемлекеттер

 

тоңазытылған

 

ет

 

өнімдерін

әкеледі

. 

Яғни

, 

тоңазытылған

 

етке

 

қарағанда

 

салқындатылған

 

ет

сапалы

 

болатындығы

 

сөзсіз

.

Жалпы

, 

шетелден

 

сиыр

 

тасымай

-

ақ

 

өзіміздің

, 

қазақтың

 

ақ

 

бас

сиырын

 

көбейту

 

мәселесін

 

қолға

 

алғанымыз

 

да

 

дұрыс

 

сияқты

.

Өйткені

, 

қазақтың

 

ақбас

 

сиыры

 - 

ТМД

-

да

 

алғаш

 

болып

 

шығарыл

-

ған

 

арнаулы

 

етті

 

бағыттағы

 

ірі

 

қара

 

тұқымы

. 

Қазақ

 

және

 

қалмақ

сиырын

 

герефорд

 

тұқымымен

 

шағылыстыру

 

жолымен

 

сұрып

-

тап

 

алынған

, 

жергілікті

 

жердің

 

табиғи

 

өзгешеліктері

 

мен

 

азық

-

тық

 

ерекшеліктеріне

 

әбден

 

бейімделген

. 

Денесі

 

созылыңқы

 

да

кең

. 

Терісі

 

қалың

 

май

 

жинауға

 

бейім

. 

Жазда

 

ыстыққа

, 

қыста

 

аязға

өте

 

төзімді

. 

Сақа

 

сиырларының

 

салмағы

  500-550, 

жаңа

 

туылған

бұзауларының

 

салмағы

  27-30 

келі

 

тартады

. 

Ал

  8 

ай

 

енесін

 

ем

-

ген

 

бұзаудың

 

салмағы

  220-240 

келіге

 

жетеді

. 

Табиғи

 

жайылым

-

да

 

өте

 

тез

 

жетіліп

, 

бұлшық

 

ет

 

талшықтарының

 

арасына

 

май

 

жи

-

найды

. 

Еті

 

өте

 

дәмді

. 

Сондықтан

 

да

 

болса

 

керек

 

ауыл

 

шаруашы

-

лығына

 

бар

 

өмірін

 

арналған

 

Иван

 

Сауэр

 

қазақтың

 

ақбас

 

сиы

-

рын

 

өте

 

қадір

 

тұтатындығын

 

да

 

жасырмады

.    "

Стейкке

   

арналғ

-

ан

 

ет

, 

мраморлы

 

ет

 

жақсы

 

деп

 

айтып

 

жатады

. 

Бұл

 

істен

 

менің

де

 

хабарым

 

бар

. 

Меніңше

, 

қазақтың

 

ақбас

 

сиырының

 

етінен

дәмді

 

етті

 

іздеудің

 

қажеті

 

жоқ

",  - 

деді

 

ол

. 

Айта

 

кетерлігі

 

мұндай

пікірді

 

жыл

 

басында

 

еліміздің

 

Ауыл

 

шаруашылығы

 

министрі

Асылжан

 

Мамытбеков

 

те

 

ұлттық

 

кәсіпкерлік

 

палатасының

 

жиы

-

нында

 

білдірген

 

еді

.  "

Асыл

 

тұқымды

 

мал

 

шаруашылығын

 

селек

-

циялауға

 

бөлінетін

 

қаражаттың

  70 

пайызы

 

қазақтың

 

ақбас

 

си

-

ырларын

 

асылдандыруға

 

бөлінеді

. 

Қазақтың

 

ақбас

 

сиыры

 - 

біздің

брендіміз

 

әрі

 

игілігіміз

. 

Оны

 

сақтап

, 

жетілдіруіміз

 

керек

",  - 

деген

еді

 

министр

.

Ғаламтордан

жүктеу/скачать 14,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: