Агроэкологиядағы далалық және зертханалық зерттеулер Үшінші басылым



Pdf көрінісі
бет39/135
Дата19.05.2022
өлшемі2,96 Mb.
#35042
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   135
1 аптаға дейін 
• Жапырақты ұстаушыны құрастыру 
1 апта 
• Жапырақты ұстаушыны орнына қойыңыз 
Осыдан кейін әрбір 2 апта сайын
• Жиналған жапырақтарды өлшеу және жіктеу қажет 
8-10 аптадан кейін 
• Деректерді талдау және нәтижелерді жазу қажет. 
Уақытты есептеу факторлары 
Бұл зерттеу деректер ұзақ уақыт бойы жиналса, жақсы нәтиже береді, бірақ 
апта сайынғы уақыт шығыны салыстырмалы аз. Осылайша, зерттеу бірнеше 
басқа зерттеулермен бір мезгілде академиялық оқудың барлық кезеңінде өтуі 
мүмкін. Қалыпты климатта және маусымдық ылғалды-құрғақ тропикалық 
климатта жапырақтары әдетте түскенде, егін маусымының соңында ең 
пайдалы деректер жиналатын болады. (Ең дұрысы, қалыпты климатта, 
жапырақтарды ұстаушылар жыл бойы материалды жинау үшін орнында 
қалады.) Ылғалды тропикалық климатта мерзімі өте аз, себебі өсімдіктер 
әдетте жапырақтарды тұрақты жылдамдықпен тастайды. 
Материалдар мен құрал-жабдықтар 
Қоқыс жинағыш («Алдын ала дайындық» бөлімін қараңыз)
0,1 г дәлдігімен таразы 
Кептіру пеші 
Көпжылдық компоненті бар агроэкожүйе 


89 
Алдын ала дайындық 
• Зерттеу жүргізу үшін тиісті жүйені таңдаңыз Жүйенің тұрақты жер үсті 
компоненті болуы керек. Жақсы нұсқалар бақша және ағаш-өсімдік жүйелерін; 
жүзімдіктер және жидек жүйелері сияқты негізінен тырбық көпжылдық 
өсімдіктерден тұратын жүйелерді; тропикалық бақтар сияқты біржылдық және 
көпжылдық өсімдіктерді біріктіретін аралас жүйелерді; және тамырсыз 
ағаштар немесе басқа да көпжылдық өсімдіктерден тұратын жүйелерді 
(мысалы, бұталы қоршаулар, желден қорғағыш немесе сәндік қоршаулар) 
қамтиды. 
• 8-12 түскен жапырақтарды ұстағыштарды орнатыңыз. Ұстағыш ағаш 
жақтаудан тұрады, өлшемі 1 м × 1 м, жақтары, төменгі жағында жұқа торы 
және қысқа аяқтары бар, биіктігі 10-15 см. Жақтауды 2 × 8 немесе 2 × 6 
кесілген ағаш дайындамаларынан жасауға және терезе торын түбіне дейін 
тартуға болады. Егер ауыр заттар (мысалы, жеміс-жидектер) торға түсетін 
болса, қалқан оның астындағы ағаш маңдайшалармен бекітілуі тиіс. 
Аяқтарының ұзындығы шамамен 0.25 м болуы керек, бірақ егер көпжылдық 
өсімдіктердің жапырақ жабындығы шағын болса, аяқтарының қысқа болуына 
жол беріледі. Ірі жүйелер үшін саны бойынша неғұрлым мүмкін болатындай 
ұстағыштарды құрастырыңыз, ең көп дегенде 20-ға дейін орнату қажет. 
Тұрақты күтім 
Ұстағыштар жинаған түскен жапырақтардың екі апталық терімі үшін 
тұрақты күтім қажет емес. 
Зерттеу жөніндегі топтар 
Кез келген қолайлы командалар санын қалыптастырыңыз және әр команда 
бір, екі, үш немесе төрт тор үшін жауапты болсын. Жапырақтарды типі мен 
түрлері бойынша топтастырғаннан кейін (төменде қараңыз) командалар осы 
санаттардың кез келгеніне сәйкес өлшеуді бөле алады. 
Процедура 
Орнату 
Түскен жапырақтарды ұстағышты зерттелуі тиіс жүйеде орналастырыңыз. 
Олардың орналасуы жүйенің өлшеміне, құрылымына және құрамына 
байланысты болады. Егер көпжылдық өсімдіктер барлық жүйе бойынша 
біркелкі үлестірілсе (бақша жүйесіндегі сияқты), торлар бөлек-бөлек 
орналастырылуы тиіс. Егер көпжылдық өсімдіктер жекелеген жерлерде немесе 
үзік-үзік орналасқан болса (мысалы, бір жылдық өсімдіктер қосылған 


90 
ағаштардың қатары), жапырақтардың аз ғана мөлшерін жинайтын жерлерде 
ұстағыштардың орналасуын болдырмау үшін ұстағыштарды орнату схемасы 
ойластырылған болуы тиіс. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   135




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет