Агроэкологиядағы далалық және зертханалық зерттеулер Үшінші басылым



Pdf көрінісі
бет78/135
Дата19.05.2022
өлшемі2,96 Mb.
#35042
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   135
Өңдеу 
Бақылау 
2.5% сүзгіш 
5% сүзгіш 
Түбір 
 Жас бұтақ 
Түбір 
 Жас 
бұтақ 
Түбір 
Жас бұтақ 

29 
24 
27 
22 
11 


30,83 
3,88 
23,93 
4,41 
2,18 

ШС 
2548,14 
44,63 
2121,85 
41,32 
23,61 


9,54 
1,39 
9,03 
1,40 
1,54 

Tcalc 
(есептік 
мән) 
3,89 
−1.81 
17,41 

tcrit (сыни 
мән

1,68 
1,68 
1,69 
1,70 
Айтарлық 
тай ма? 
Дц 
Дц 
Дц 
Жоқ 
n, бақылау саны > 0 
(x ), орташа = ∑ xi/n 
ШС, шаршылар сомасы =
s, стандартты ауытқу = шаршылар сомасы 



t , есептік мән t =
calc 
tcrit, сыни мән t = дерек талдау 4-қадамдаа анықталған мән
13.4-сурет 
t-тест
 
биоталдауын тіркеу парағының толтырылған үлгісі. 
Егер электрондық кесте қолданылса, t
calc 
үшін (есептік мән) формуланы 
енгізуге және мәнді автоматты түрде есептеуге болады. Бақылау өңдеуге 
арналған деректер t-мәндері жоқ, себебі олар тәжірибелік деректерді 
салыстырады. 
4. Әрбір тәжірибелік деректер жинағы үшін t
crit
(сыни мән) мәнін 
анықтаңыз. Бұл мән екі факторға байланысты: еркіндік дәрежесі және 
маңыздылық деңгейі (немесе дәйектілік). Еркіндік дәрежесі n1 + n2 - 2 (n1 - 
бұл n бақылау деректері үшін, а n2 - бұл n
 
эксперименттік деректер үшін). 
Маңыздылық 
деңгейі-бұл 
екі 
деректер 
жиынтығы 
айтарлықтай 
айырмашылығы бар сенімділік дәрежесі. Біз 0,05 мәнділік деңгейін 
пайдаланамыз, ол біз жасайтын қаражатты салыстыру үшін стандартты 


192 
сенімді аралық орнатады. Осы зерттеудің мақсаттары үшін келесі кестеде 
көрсетілгендей, 0,05 мәнділік деңгейінде ғана бірнеше ықтимал мәндер бар: 
Еркіндік дәрежесі t
crit
0,05 маңыздылық 
(n

n

– 2) деңгейінде 
18–19 
1,73 
20–22 
1,72 
23–26 
1,71 
27–34 
1,70 
35–39 
1,69 
40–49 
1,68 
50–69 
1,68 
5. Мәнді анықтау үшін әрбір тәжірибелік деректер жинағы үшін tcrit
(сыни мән) және tcalc (есептік мән) мәндерін салыстырыңыз. Tcalc абсолюттік 
мәні tcrit мәнінен артық немесе тең болса, біз осы екі деректер жиынтығы 
елеулі айырмашылықты немесе басқаша айтқанда, сілтісіздендіру ерітіндісі 
индикаторлық өскіндердің өсуін тежеп немесе ынталандырғанына сенімді бола 
аламыз. 
6. Әрбір эксперименталды өңдеу үшін өнгіштіктің бақылау өңдеу үшін 
өсу 
жылдамдығынан қаншалықты ерекшеленетінін анықтаңыз. Біз 
тамырлардың және өскіннің өсу айырмашылығын тексеру үшін t-тест
 
пайдаландық, өйткені бұл деректер үздіксіз;
керісінше, өнгіштік туралы 
деректер «дискретті» болып табылады, бұл біз олар үшін хи-квадрат (χ
2

өлшемшартын пайдалануымыз керек. Хи-квадрат тесті хи-квадрат мәнін 
береді, ол маңыздылығын анықтау үшін хи-квадрат сыни мәнімен 
салыстырылады. Осы деректер тестін орындау үшін хи-квадрат тестінің 
биоталдауын тіркеу парағының көшірмесін пайдаланыңыз (фильтраттың әрбір 
түрі үшін бір көшірме) (13.5-сурет). Сондай-ақ, деректерді жазу және 
есептерді орындау үшін электрондық кестені теңшеуге болады. Келесі 
қадамдар фильтрат түрлерінің бірінің әсеріне ұшыраған тұқымдардың өсу 
жылдамдығын талдау процедурасын сипаттайды: 
a. Тіркеу парағының жоғарғы кестесіне 2,5% өңдеу және бақылау өңдеу 
үшін өнгіштігі туралы деректерді енгізіңіз (бұл деректер осы зерттеу 
деректерін жинау кезеңінде кестелерге жазылған). Әр блоктағы ауыспалы 
атаулардың төменгі индекстері жол нөміріне және кесте бағанасының нөміріне 
сілтеме жасайды (мысалы, - f
12 
ол 1-жолақ үшін мән, 2-баған). 
b. C1, C2, R1
және R2 үшін мәндерді алу үшін кесте бағандары мен 
жолдарын қосыңыз. 
c. 
∣ f11f22 – f12 f21∣
және n/2 мөлшерін есептеңіз және осы көрсеткіштерді 


193 
тіркеу парағының төменгі жағындағы кестеге енгізіңіз. 
d. C қадамының нәтижелеріне негізделе отырып, пайдалану үшін қолайлы 
хи-квадрат формуласын таңдаңыз. 
e. Тиісті формуланы пайдаланып, хи-квадрат мәнін есептеп, нәтижені 
төменгі кестеге енгізіңіз. 
f. Төменгі кестеге хи-квадраттың сыни мәнін енгізіңіз. Бұл екі жол мен екі 
баған арасында бір еркіндік дәрежесі бар. 0,05 мәнділік деңгейінде бір еркіндік 
дәрежесі 3,841 сыни мәнін көрсетеді. 
g. Хи-квадраттың есептелген мәнін хи-квадраттың сыни мәнімен 
салыстырыңыз. Егер хи-квадрат есептік мәні сыни мәннен артық болса, екі 
өңдеу өсу жылдамдығында айтарлықтай айырмашылық бар. 
h. 5% өңдеу үшін а-g қадамдарын қайталаңыз. 
Хи-квадрат биоталдауын тіркеу парағы 
Сүзгі түрлері: Ақ алабота

Индикаторлық түрі: Асқабақ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   135




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет