Аймақтарында жаңбыр жауып, жел күшейеді. Най- зағай болуы да ықтимал
жүктеу/скачать 6,35 Mb. Pdf көрінісі
|
БЕЙТАРАП ПІКІР Досай КЕНЖЕТАЙ, философия және теология ғылымдарының докторы, профессор: – Қасиетті айда ауызашар беруді міндеттеу біздің заңымызда жазылма- ға нымен, бұл – Алланың құлдарына жеткізген міндеті. Сондықтан жағда- йы келген әрбір адам, оның ішінде ұжым басшылары ораза айы кезінде ауыз ашар беруді дәстүрге айналдырса, бұл өте қуанарлық іс болар еді. Қа зір Қазақстанда ислам дінін ұстанатындар басым. Осындай сұрақтың туын дауының өзі біздің қоғамда ислам құндылықтарының жоғары екен- дігін аңғартады. Сондықтан бұл реттегі үгіт-насихатты біз көбірек жүргі- зе тін болсақ, ұжым басшылығында өз Отанын сүйетін, дініне берік адамдар оты ратын болса, уақыт өте келе бұл міндеттеусіз-ақ дәстүрлі түрде өздігінен орын д алатын болады. Дайындаған Серік ЖҰМАБАЕВ БЕЗБЕН
Басы 1-бетте Ғалымдардың уәжіне назар салсақ, миллиондаған жылдар бұрын жерді жапқан мұздар көшкенде бұл арал алып мұздықтардың итеруімен осы жерге дейін келген көрінеді. Жергілікті тұрғындар бұл жерді «Рям» деп атап кеткен. Мұнда еліміздің қызыл кітабына енген итбүлдірген және қазанақ өседі. Қызылжар қорықтарында жалпы саны 300-ден астам омыртқалы жануарлар мекен етеді. Бұлардың 40-ы бұлан, елік, қабан, түлкі, ақ қоян бастаған сүт қорек- тілер, 210-ы құстар және тағы басқалар. Аң-құстарға табиғи апаттармен бірге адами факторлардың да өз әсерін тигізіп тұрған жайы бар. Браконьерлер бірінен кейін бірі ұсталып жатса да, заңсыз аңшы- лық жасауларын қояр емес. Соңғы жыл- дардағы ең ірі браконьерлік Мамлют қорығында тіркелді. Заңсыз аң аулаушылар 7 бірдей қабан мен елікті жайратып тастаған жерінен қолға түсті. Мемлекетке келтірілген залал 1 миллион 909 мың теңгеге бағаланып, екі браконьер де екі жылға бас бостандықтарынан айырылған болатын. Ормандағы аң-құстың азайып кетуіне жиі болатын орман өрттерінің кесірі көп. Қызылжар өрттің көкесін осы көктемде көрді. Бір емес, бірнеше ауданның аума- ғын
да орман отқа оранды. Мысалы, Қызылжар ауданында 2,8 гектар, Шал ақын ауданында 12 гектар, «Көкшетау» ұлттық паркінің Қызылжарға қарасты 23 гектар аумағын жалын шарпыған еді. Облыс әкімі Серік Біләлов сақтық шара- ларын жасамағаны үшін Соколов және Сергеев мемлекеттік орман шаруашылығы мекемелерінің басшыларын орнынан алдыртып, Шал ақын және Қызылжар аудандарының әкімдері мен орман және аңшылық шаруашылығы аумақтық инспек- циясының бастығына сөгіс берген болатын. Облыстық табиғат қорлары және таби- ғатты пайдалануды реттеу басқармасының бас маманы, Айтолла Уәкішевтің ай туын- ша, жаздың ыстық мерзіміне байланысты өрттің алдын алу шаралары күшейтілген екен. 2011 жылы облыстық бюджеттен бөлін ген 80 миллион теңге қаржыға 7 УАЗ автокөлігі, 17 «Беларусь» тракторлары жә- не бір өрт сөндіру көлігі сатып алыныпты. Биыл да мемлекеттік орман мекемелеріне өртпен күресті күшейту үшін материалдық- техникалық базаны жаңартуға 50 миллион теңге бөлінген болатын. Бұл техникалар Қызылжардың сәніне айналған ақ қайыңдары отқа оранбауы үшін қызмет атқармақ.
Алайда жыл өткен сайын ғаламдық жылыну үрдісі күшейіп барады. Сол қорықтардың материалдық-техникалық базасының әлсіздігі немесе қуаттылығы бұл үдерісті тоқтата алмасы анық. Сондық- тан адамзатқа күннің ысуынан уақытша болса да қорғаныс бола алатын әдіс ойлап табу керек сияқты. Одан бөлек қолда бар табиғи байлықты сақтап қалу үшін, қа уіп- сіздік шараларын бұзушылар мен бра ко- ньерлерді жазалайтын заңды күшейту кезек күттірмес мәселе деп ойлаймыз.
ҚР Көлік және коммуникация министр- лігі мамандарының хабарлауынша, Көлік- тік бақылау комитеті «Сұңқар-1»ЖШС-не қарасты жолаушылар пойызын шілденің 17-сі күні тексерген. Билетсіз мінген жолау- шылар 13 купе және плацкарт вагондарына жайғастырылыпты. Олар, әрине, пойызға билет алып мінген жолаушыларға қолай- сыздық тудырған. Пойыз бригадасының қызметкерлері ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық кодексіне сәйкес әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Көліктік бақылау комитетінің қызметкерлері жаз мезгілінде теміржол көлігінде жолаушы- ларды, жүктерді тасымалдау ережелерін сақтау бойынша тұрақты тексеру жүргізіп отырады. Айта кетейік, Қызылорда – Көкшетау бағытындағы жолаушылар пойызының келеңсіздіктері бұған дейін де жария болған еді.
Зардап шеккендер арасында жергілікті кәсіпкер Наурыз Исмағұловтың «Наурыз» ойын-сауық кешені де бар. Алдын ала тапсырыс қабылдап қойған мейрамха- наның той енді той өткізерлік сиқы жоқ. Кәсіпкер тұтынушыларының табиғат апатының салдарынан болған жайтқа түсіністікпен қарауын өтініпті. Ауыл тұрғыны Бағыт Үмбетқалиевтың УАЗ және КАМАЗ автокөліктері мейрамхана төбесінен ұшқан шатырдың салдарынан істен шыққан. Ал кент тұрғыны Әлібек Қазиев шелектеп төккен нөсер үйіне құ- йыл ғанын, енді оны жөндеуге шамалары жетпейтінін айтады. 2005 жылы да Мақат ауданының аумағында осындай қатты нөсердің салдарынан табиғи апат орын алып, бірақ үй ортасына түскен еді. Сол кездің өзінде апатты жағдайда деп таныл- ған үйлер енді тіпті адам көргісіз күйге түскен.
Кент тұрғындары бұл жағдайда атқару- шы билік тарапынан көмек болары на сенім артады. Қазір оқиға орнында аудандық төтенше жағдайдар бөлімімен бірге жер- гілікті атқарушы билік өкілдерінен құрыл- ған арнайы комиссия жағдайды анықтау үстінде. Алдағы уақытта апат шығыны есепке алынып, тиісті шаралар атқарылатын болады.
Рамазан айында спирттік ішімдіктер сатуға уақытша тыйым салу қажет пе? Белгібай ШАХМЕТОВ, медицина ғылымының докторы, психиатрия, психотерапия және наркология кафедрасының профессоры: Марат СӘРСЕНБАЕВ, Қазақстандық халал индустрия қауымдастығының президенті: Әміржан ҚАЛИЕВ, Қазақстан арақ-шарап өндірісі мен өндірушілер қауымдастығының төрағасы: ? А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н С А У А Л А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н С А У А Л – Меніңше, бұл – дұрыс шешім. Қасиетті ораза айында спирттік ішімдіктер сатуға тыйым салынуы керек. Негізі, спирттік ішімдіктер қазақ халқының қанына жат. Басым бөлігі мұсыл мандар тұратын халқымыздың салт-дәстүріне де сәйкес кел мейтіні рас. Сондықтан Рамазан айында арақ- шарап өнімдерінің сатылымына уақытша тыйым салуға ешкім қарсылық білдіре қоймайды деп ойлаймын. Айта кетер жайт, соңғы кездері елімізде арақ-шарап тұтынушылар саны азайып келеді. Сондықтан елі міздегі арақ-шарап өндірісімен айналысатындар өндірген алкоголь өнімдерін шетелге сатуға тырысуда. Қазір осы бағытта жұмыстар атқарылып, шетелге жіберілетін өнімдер көлемін арттыру бағытында жоспарлар жасалуда. Сондықтан бұл бастамаға арақ-шарап өндірісімен айналы сушылар қарсы емес деп айта аламын. – Қазір біз Рамазан айында спирттік ішімдіктер сатуға уақытша тыйым салсақ, еліміздегі басқа ұлт өкілдері мен басқа діннің ұстанымындағы адамдардың құқын бұзғандай көрінуіміз мүмкін. Сондықтан уақытша тыйым салудан гөрі, жаппай барлық уақытта арақ-шарап өнімдерінің бағасын көтеру, түнгі мезгілде сатылуға шектеу енгізу секілді жалпыға ортақ тыйымдар енгізсек, әлдеқайда пайдалырақ болар еді. Қазір спирттік ішімдіктер бағасы қолжетімді болғандықтан, жасөспірімдер де, қыз-келіншектер де ішімдікке әуес болып барады. Сондықтан уақытша тыйым салудан гөрі, бағасын қымбаттату, сатылым уақытына шектеу енгізу секілді шараларды қолға алсақ, әлдеқайда тиімді болар еді деп ойлаймын. Әрине, Рамазан айында спирттік ішімдіктердің сатылуына уақытша тыйым салынуы керек. Тіпті өз басым Рамазан айында ғана емес, арақ-шарап саудасына барлық уақытта тыйым салса да қолдар едім. Мұсылмандыққа, имандылыққа жат мұндай дүниелер елімізде еркін саудада жүрмеуі тиіс. Ақыры жаппай сатуға тыйым сала алмайды екенбіз, ендеше халқымыз бір ауыздан Рамазан айында спирттік ішімдіктердің ішілмеуіне, сатылмауына, дастарқанға қойылмауына қолдау білдірсе нұр үстіне нұр болар еді. Мұсылмандық тұрғыдан ғана емес, спирттік ішімдіктердің қоғамымызға зиян екенін мамандар да айтып келеді. Мәселен, ораза айында спирттік ішімдіктерді сатуға уақытша тыйым салу кезінде жол апаттары мен қылмыс деңгейінің біршама төмендейтіні байқалған. Адамды жамандыққа бастайтын спирттік ішімдіктер бірте-бірте қолданыстан шығып қалса, тіптен дұрыс болар еді деп ойлаймын. Әзірлеген Қуаныш ӘБІЛДӘҚЫЗЫ ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Ѓ Д Ћ Л А А А А А Л А Ш Т Ы А Л А Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Д Д Д Д Д А А А А А А А А А А А А А А Т Т Т Т Т Т Т Т Т Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ А А А А А А А Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н С С С С С С С А А А А А А У У У У У А А А А А А А А А А А А А Л Л Л Л Л Л А А А А А Л Л Л Л Л А А А А А Ш Ш Ш Ш Ш Т Т Т Т Т Ы Ы Ы Ы Ы А А А А А Л Л Л Л Л А А А А А Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д А А А А А А А А А А А А А А А А Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ А А А А А А А А А А А А А А А А Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н С С С С С С С С С С С С С С С С А А А А А А А А А А А А А А А У У У У У У У У У У У У У У У У А А А А А А А А А А А А А А А А Л Л Л Л Л Л Л Л Л Л Л Л Л Л А А А А А Л Л Л Л Л А А А А А Ш Ш Ш Ш Ш Т Т Т Т Т Ы Ы Ы Ы Ы А А А А А Л Л Л Л Л А А А А А Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Ѓ Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д Д А А А А А А А А А А А А А А А А Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Т Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ Ћ А А А А А А А А А А А А А А А Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н Н С С С С С С С С С С С С С С С С А А А А А А А А А А А У У У У У У У жүктеу/скачать 6,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|