Қ0ҒАМДЫҚ ТӘЖІРИБЕ — адам баласының тарихи дамуында
материалдық заттар мен мәдени мұраларды жасап шығаруда қа-лыптасқан біліктері мен әдет-дағдылары жайындағы білім жүйесі
Н НИЕТ — қажеттілікті қанағаттандыру үшін әрекеттену және
оғаніштен ұмтылу. Ниеттің жүзеге асуы материалданған сипатта
болады
П ПСИХИКА ДАМУЫНЫҢ ҚОЗҒАУШЫ КҮШІ —-психиканың
мән-жайы мен деңгейін, бағытым дамытуға ықпал етш отыратьш сыртқы және ішкі факторлар мен жағдайлардың жиынтыгы. Мұндай жағдай адамның жеке басының дамып жетілуінде қажеттіліктерін қанағаттандыру мен нақты болмыстар арасындағк қайшылықтарды реттеу мәселесі болып табылады. япнайы
ПРОБЛЕМДІ СИТУАЦИЯ -күнделікті өмірді және арнайы тәжірбелік зерттеуде белгілі бір түйінді мәселені шешуде адамның ақыл-ой белсенділігі талап етілетін жағдай. Ал тәжіриое арқылы сыналган жәндіктер мен хайуанаттар белгілі бір жәйтке бейімделіп оның “шешімін” табуға әрекеттенеді. Мыеалы. маймыл ілш қойған алманы “құрал” қолданып алып жейді.
ПЕРЦЕПТИВТІ ӘСЕР— қабылдау процесіне қатысты әсердену түрлері (перцешшя—қабылдау). П, ә. психологиялық тұрғыдан анықтаранда — объективтік шындықтын, сезім мүшелері арқылы ті-келей бейнеленуі.
РЕТИКУЛЯРЛЫҚ ФОРМАЦИЯ — мұнын өрлеуші және төмен -деуші ретикулярлық формация дейтін екі түрі бар. Ми алаптарын- дағы бірінің жұмысын бірі реттеп (қоздырып, тежеп) отыруы нәти-жесінде арқылы психикалық әрекет жүзеге асады Түрлі импульстар жоғарыдан (ми қабығынан) төменгі ми бағанасына т б. келіп, олар ды өзіне бағындырады. Мұны төмендеуші ретикулярлық формация деп аталады. АҚШ ғалымы Г. Мэгун, Италпя оқымыстысы Моруци импульстар төменнен жоғары ми алаптарына жетіп, олардың жұ-мысына әсерін тигізе алатынын дәлелдеп берді. Мұны өрлеуші реті,-кулярлық формаиия дейді,
РЕФЛЕКТОРЛЫҚ ТЕОРИЯ — адамның мінез-құлқы мен пси-хикасы оның белсенді қызметі мен іс-әрекеті нетижесінде реттеліп отыратын матерналистік көзқарас. “Рефлекс” сөзінің мәні — бейнелеу. Рефлекстік теорияның негізін салған орыс ғалымы
И М Сечерев өзінің “Бас миының рефлексі” деген еңбегінде психикалық құбылыстардың шығуы мен дамуын материалистік тұрғыдан түсіндіріп, оның жоғары жүйке (мидың) қызметі екендігін ғылыми-табиғи тұрғыдан дәйектеді
