Алгебралық амалдар және олардың кейбір кластары. Топтар Коммутативтік және ассоциативтік амалдар



бет4/5
Дата29.01.2022
өлшемі364,66 Kb.
#24530
1   2   3   4   5
Анықтама. Егер  жиынының кез келген  элементтері үшін жоғарыдағы 10 – 50 қасиеттері орындалатын болса, онда қосу және көбейту амалдары анықталған  жиыны сақина деп аталады және егер  жиынында 0 -ден өзгеше элементтер болып, жоғарыдағы 10 – 70 қасиеттері орындалатын болса, онда  жиыны өріс деп аталады.

Анықтамадан, өріс құрайтын жиындар сақина болып табылады. Өріс құрамайтын сақиналар кездеседі, яғни 60 – 70 қасиеттері орындалмайды.



Сонымен,  алгебралық жүйесі төмендегі аксиомаларды қанағаттандырса, онда оны сақина деп атайды:

С1)  ;

С2)  ;

С3)  ;

С4)  ;

С5)  ;

С6)  ,  ;

С7)  .

Бұл аксиомалардан  сақина болса,  абельдік топ болатыны шығады.  элементті сақинаның бірлігі деп атайды, көбінесе оны 1 деп белгілейді.

Егер сақинада 60 қасиет немесе С8)  аксиома орындалса, онда  сақинасын коммутативті сақина деп атайды.

Мысал 2.2.1.

1)  бүтін сандар сақинасы;

2)  рационал сандар сақинасы;

3)  нақты сандар сақинасы;



4)  - мен  кесіндіде анықталған барлық үзіліссіз функциялардың жиыны:

а)  функцияларды қосу;

б)  функцияларды көбейту.  сақина болады.

Сақинаның қарапайым қасиеттері



Теорема.  сақинасы үшін мына қасиеттер орындалады:

элементтері үшін

10. 0 элемент біреу ғана; 20.  ;



30.  ; 40.  ;

50.  ; 60. а)  ,

б)  ;



70.  ; 80.  ;

90.  ; 100.  ;

110.  .

Дәлелдеуі. 1- 60 қасиеттер топтың қасиеттерінен белгілі.

70.  .

Осымен бірдей  дәлелденеді.



80.  .  . Осымен бірдей дәлелденеді.

90.  .

100.  .

Осымен бірдей 110 дәлелденеді.



Ішкі сақина.  сақина берілген болсын.  .  алгебралық жүйесі сақина болатын болса, онда оны  сақинаның ішкі сақинасы деп атайды.

Мысалы,  - жұп сандар жиыны.  .  сақина болады және ол  сақинасының ішкі сақинасы болып табылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет