Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd



Pdf көрінісі
бет120/221
Дата13.02.2023
өлшемі10,2 Mb.
#67422
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   221
Екінші (буын) құрақ
Л
ү
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай доғал 
еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді 
дауыссыз дыбыс.
Ү – тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қатысына қарай доғал 
еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді 
дауысты дыбыс.
Үшінші дауыссыз құрақ
У
ү
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай доғал 
еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді 
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі ілгерінді 
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де ілгерінді болып 
шығады.
Кейінді, жоғарылы, сүйір еріндік үйлесім әуезді сөздердің
жасалым желісі
Ілгерінді, жоғарылы, сүйір еріндік 
[ор] сөзінің құрамындағы 
құрақтардың жасалым сипаты (7.19-сурет).
Бірінші (дауысты) құрақ
О – тілдің тік қалпына қарай (екінші сыңары) жоғарылы, ерін қатысы-
на қарай сүйір еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, сүйір еріндік, кейінді да-
уысты дыбыс.
Екінші (дауыссыз) құрақ
Р
о
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай сүйір 
еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, сүйір еріндік, кейінді 
дауыссыз дыбыс.


184
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі жоғарылы, 
сүйір еріндік, кейінді болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім 
әуез де жоғарылы, сүйір еріндік, кейінді болып шығады.
8.19-сурет. [Ор] сөзінің құрама желісі 
7.19-сурет. [Ор] сөзінің құрама желісі


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   221




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет