Ауа райы элементтері мен құбылыстарын зерттеудің маңыздылығын көрсетеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
1.Суреттегі метеорологиялық құралдардың аттарын жазыңыз, қолданылуын көрсетіңіз.
А. атаулары
В. қолданылуы
Ауа райы элементтері маңыздылығын сипаттап жазыңыз.
№
|
Метеорологиялық
|
Маңыздылығы
|
|
элемент
|
|
1
|
Температура
|
Ауа температурасының өзгерістерін бақылай отырып,
|
|
|
температураның адам ағзасына зиянды әсерін (ыстықтың
|
|
|
немесе аяздың) алдын алуға мүмкіндік аламыз
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
Дескриптор Білім алушы
ауа райының элементтерін өлшейтін құралдарды анықтайды;
құралдардың қолданылу жолын жазады;
әрбір ауа райы элементінің маңыздылығын сипаттап жазады.
|
Бөлім 3. Физикалық география
|
|
|
Бөлімше 3.2 Атмосфера
|
Тақырып
|
|
Ауа райы және метеорологиялық элементтер
|
Оқу мақсаты
|
7.3.2.5 Температура, қысым, жел, бұлттылық, жауын-шашын,
|
|
ылғалдылық, метеорологиялық элементтердің көрсеткіштерін,
|
|
метеорологиялық құралдарды қолданып өлшейді және тіркейді
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
•
|
Ауа райы элементтерін өлшейтін құралдарды қолданады
|
|
•
|
Өлшеп, нәтижесін көрсетеді
|
Ойлау дағдыларының
|
Қолдану
|
деңгейі
|
|
|
Тапсырма
Ауа температурасын, атмосфералық қысымды анықтауға арналған есептерді шығарыңыз.
А. 7,6 км биіктікте температура -34 0 C болса, теңіз деңгейіндегі (0м) температура қанша? В. 2,4км биіктіктегі нүкте мен 7,2 км биіктік арасындағы температуралық айырмашылық неше градусқа тең?
С. Туристер саяхат жасау барысында 800 метр таудан бастап, 1 650 м, 2 400 және және 3
метр биіктіктерге тоқтап, атмосфералық қысымды өлшеді? Сонда ол биіктіктердің атмосфералық қысымдары нешеге тең?
Жергілікті жердегі ауа райының он күндік немесе бір айлық мәліметі бойынша
ауа райы күнделігін жүргізіңіз.
Тәуліктің орташа температурасын және орташа айлық температураны анықтаңыз;
Температураның тәуліктік амплитудасын есептеңіз;
Ауа қысымының өзгерісін анықтаңыз;
d.Ауа ылғалдылығының салыстырмалы және абсолюттік көрсеткіштерін қарастырыңыз, көрсеткіштердің әр түрлі болуын түсіндіріңіз.
Дескриптор Білім алушы
температураны, қысымды анықтауға берілген есептерді шығарады;
құралдардың көрсеткіштерін анықтап, күнделікке жазады;
көрсеткіштерді қолданып тәуліктің және айдың орташа температурасын анықтайды;
температураның тәуліктік ампплитудасын есептейді;
ауа қысымының өзгерісін анықтайды;
ауа ылғалдылығының салыстырмалы және абсолюттік көрсеткіштерін салыстырады;
құралдардың көрсеткішінен алынған нәтижелер негізінде қорытынды жасайды.
Бөлім 3. Физикалық география
Бөлімше 3.2 Атмосфера
Тақырып Ауа райы және метеорологиялық элементтер
Оқу мақсаты 7.3.2.6 Жергілікті жер мүмкіндігі бойынша температура,
қысым, жел, бұлттылық, жауын-шашын, ылғалдылық,
метеорологиялық элементтерінің көрсеткіштері бойынша
синоптикалық графикалық материалдарды жасайды
Бағалау критерийі Білім алушы
Метеорологиялық элементтерінің көрсеткіштерін анықтайды
Жергілікті жерге қатысты синоптикалық график жасайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
1. Кестеде берілген «Ауа райы элементтері ̶ изосызықтар ̶ өлшем бірліктерін» сәйкестендіріңіз. Ауа райы элементтерінің шартты белгілерін орналастырыңыз.
Ауа райы
|
Изосызықтар
|
Өлшем бірліктері
|
Шартты белгілері
|
элементтері
|
|
|
|
қысым
|
изотерма
|
оC
|
|
|
|
|
|
температура
|
изогиета
|
мм.cын.бағ
|
|
|
|
|
|
ылғалдылық
|
изобара
|
мм
|
|
|
|
|
|
2. Қазақстанның климаттық картасын қолдана отырып, кескін картаға изобара, изотерма, изогиета сызықтарын түсіріңіз және жеке аймақтарын сипаттаңыз.
3. Берілген кестеге қарап, өз жеріңіздегі бір тәуліктегі ауа райының жекелеген элементтерін көрсете отырып, синоптикалық карта жасаңыз.
Дескриптор Білім алушы
− ауа райы элементтерін барлық сипаттамаларымен
сәйкестендіреді;
климаттық картада белгіленулерін анықтайды;
кескін картада ауа райы элементтерін шартты белгілермен көрсетеді;
климаттық картадан белгілі бір аймақтың климатын шартты белгілер арқылы сипаттайды;
осы шартты белгілерді қолдану арқылы белгілі жердің синоптикалық картасын сызады.
Бөлім 3.Физикалық география
Бөлімше 3.2 Атмосфера
Тақырып Қолайсыз атмосфералық құбылыстар
Оқу мақсаты 7.3.2.7 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде
қолайсыз атмосфералық құбылыстарды талдай отырып, сақтану шараларын ұсынады
Бағалау критерийі Білім алушы
• Қолайсыз атмосфералық құбылыстарды ажыратады • Пайда болу жолдарын анықтайды • Сақтану шараларын ұсынады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Құрғақшылық, үсік, бұршақ, көктайғақ ұғымдарын төмендегі суреттермен сәйкестендіріңіз.
1. 2. 3. 4.
Өз жеріңізде жиі байқалатын қолайсыз атмосфералық құбылысты атаңыз.
Қалай пайда болатынын түсіндіріңіз.
Сақтану жолдарын ұсыныңыз.
33
Дескриптор Білім алушы
ұғымдар мен суреттерді сәйкестендіреді;
өз жерінде болатын қолайсыз атмосфералық құбылыстарды анықтайды;
қолайсыз атмосфералық құбылыстардың пайда болу себебін көрсетеді;
қолайсыз атмосфералық құбылыстардан сақтану жолдарын ұсынады.
Бөлім 3. Физикалық география
Бөлімше 1. Географиялық зерттеу әдістері
Тақырып 1.1 Зерттеу және зерттеушілер
Оқу мақсаты 7.1.1.3 Географиялық дереккөздермен жұмыс істейді:
карта, сурет, мәтін, фотосуреттер, графикалық материалдар
Бағалау критерийі Білім алушы
• Географиялық дереккөздерді қолданады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
Тапсырма
1.Берілген мәліметті қолданып, жергілікті жердің жел өрнегі графигін сызыңыз.
Көкжиек тұстары
|
С
|
СБ
|
Б
|
ОБ
|
О
|
ОШ
|
Ш
|
СШ
|
Желсіз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тынық
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
күндер
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Желді күндер
|
3
|
4
|
6
|
|
|
5
|
2
|
0
|
5
|
2.Жер бетіндегі ауа температурасы +20о, 7000 м биіктіктегі температураны есептеңіз.
3.Жылдық орташа температураны және жылдық амплитуданы есептеңіз.
Қ
|
А
|
Н
|
С
|
М
|
М
|
Ш
|
Т
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Ж
|
О.ж
|
А
|
-10
|
-8
|
-6
|
0
|
+8
|
+14
|
+16
|
+18
|
+12
|
+8
|
+2
|
-16
|
|
|
Дескриптор
|
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
|
географиялық дереккөздерді қолданады;
жел өрнегі графигін сызады;
биіктіктегі температураны есептейді;
жылдық орташа температураны есептейді;
жылдық температураның амплитудасын есептейді.
Бөлім 3. Физикалық география
Достарыңызбен бөлісу: |