186
Ислам ғылымхалы
Азанның шарттары
1. Уақыттың кіруі. Намаз уақыты кірмей тұрып
азан оқу – жақсы емес. Мұндай азанды уақыт кіргеннен
кейін қайта оқу қажет.
2. Азан арабша оқылуы керек.
3. Азан мен қаматты жамағатқа естірту.
4. Азан мен қаматтың сөздері рет-ретімен оқылуы
керек. Рет-ретімен оқылмаған азан – мәкрүһ.
5. Азанды бір адам ғана оқу керек.
6. Ханафилар бойынша, азаншы – ер кісі, ақыл-
есі түзу, тақуа, сүннетті және намаз уақыттарын жақсы
білетін адам болуы керек. Қараңғы, пасықтардың азан
оқулары –мәкрүһ. Әйелдердің және жүніп кісінің азан
оқуы мен қамат айтуы – мәкрүһ. Дәретсіз адамның да
қамат айтуы – мәкрүһ. Хадис:
«Дәреті бар адам ғана
азан оқи алады»
224
.
7. Азаншының даусы әдемі болуы керек. Бұған
мына хадис дәләл:
«Аллаһ Елшісі (с.а.у.) жиырма адамға
азан оқытты. Әбу Махзурәның даусы ұнап, оған азан
үйретті
225
.
8. Азан естілу үшін жоғары бір жерге шығып
оқу қажет. Әлбетте, қазіргі кезде дыбыс зорайтқыш
болғандықтан қажет емес.
9. Азан сөздері созылып оқылады. Қамат керісінше
тез оқылады. Пайғамбарымыз (с.а.у.) Хазіреті Біләлға
былай дейді:
«Біләл, азан оқыған кезде сөздерін созып
оқы. Қамат (тәкбір) айтқан кезде тез-тез оқы»
226
.
224
Тирмизи, Салат, 33.
225
Дарими, Салат, 7.
226
Тирмизи, Салат, 29.
187
Намаз
10. Азан мен қаматты оқушы құбылаға қарап оқиды.
«Хаййә ‘аләс-Саләһ»
деген сәт – оң жаққа,
«Хаййә
‘аләл-Фәләх»
деген сәт – сол жаққа басын бұрады. Азан
даусының жақсы шығуы үшін екі саусағын екі құлағына
қояды. Әбу Жухайфә (р.а.) былай дейді: «Біләлдің азан
оқығанын көрдім. Ол жүзін оң мен сол жаққа бұрып,
Достарыңызбен бөлісу: 
