Алматы 2013 Рецензенттер: Алибеков С. Т
жүктеу/скачать 2,59 Mb.
|
Халықаралық жеке құқық лекция
| 3)Арбитражды өткізу орны. Жалпы ереже бойынша арбитражды өткізу елі арбитраж шешімін орындау жүзеге асырылатын елмен сәйкес келмеу керек, сонда арбитраж шетелдік болып табылады және оның шешімдері халықаралық конвенциялар мен келісімдер негізінде орындалады. 1958 жылғы 10 маусымда қабылданған «Шетелдік арбитраждық келісімдерді тану мен орындау туралы» Нью- Йорк Конвенциясының 1-бабына сәйкес, бұл Конвенция арбитраждық шешімдерді тану мен орындау сұралатын мемлекеттен басқа мемлекеттің аумағында арбитраждық шешімдерді тану мен орындауға қатысты қолданылады.25
Арбитраж, сонымен бірге, егер арбитраждық келісімдегі анықталған арбитраждың орны тараптар өздерінің коммерциялық кәсіпорындары бар мемлекеттің аумағынан тыс орналасса,халықаралық болып танылады. Халықаралық коммерциялық арбитраж халықаралық жеке құқықтың маңызды институты болып табылатындықтан, халықаралық жеке құқықтың қайнар көздер туралы жалпы ережелері арбитражға да қолданылады. Халықаралық коммерциялық арбитраждың мәселелерін реттейтін құқықтың негізгі қайнар көздері ретінде халықаралық шарттар мен ішкі мемлекеттік заңнама қолданылады. Халықаралық шарттар әмбебап және аймақтық сипаттағы көптеген құжаттарда көрініс табады. Олардың қатарына: а) Әмбебап сипаттағы 1958 жылғы 10 маусымдағы «Шетелдік арбитраждық шешімдерді тану мен орындау туралы» Нью- Йорк Конвенциясы; ә) 1961 жылғы «Сыртқы сауда арбитражы туралы» Еуропалық Конвенциясы; б) 1966 жылғы Еуропа Кеңесінің шеңберінде қабылданған және әрекет ететін «Арбитраж туралы бірыңғай заңды» бекітетін Еуропалық Конвенциясы және т. б. Ұлттық заңнама халықаралық коммерциялық арбитраж туралы ішкі мемлекеттік актілерінде көрсетілген. Қазақстан Республикасында қазіргі таңда 2004 жылы 28 желтоқсанда қабылданған «Халықаралық коммерциялық төрелік туралы» Қазақстан Республикасы Заңы және 2004 жылы 28 желтоқсандағы «Аралық соттар туралы» Қазақстан Республикасы Заңымен реттелінеді. Халықаралық коммерциялық арбитраждың қызметін реттейтін қайнар көздер жүйесінде құқықтық емес нормативтік құжаттардың рөлін атап өту керек. Олардың қатарына, 1985 жылы ЮНСИТРАЛ шеңберінде жасалынған халықаралық коммерциялық арбитраж туралы үлгі заңмен, 1976 жылы ЮНСИТРАЛ-дың арбитраждық регламентін қосуға болады. Олар ad-hoc арбитраждық соттарының құрылуы мен әрекет ету тәртібін көздейді. Өз табиғаты бойынша бұл құжаттардың міндетті құқықтық сипаты жоқ, олар тек ұсыныс сипатына ие. 2004 жылы 28 желтоқсанда қабылданған «Халықаралық коммерциялық төрелік туралы» Қазақстан Республикасы Заңы кіріспеден, 33 баптан тұрады. Заңда: – төрелік келісім; – төреліктің құрамы мен оның құзыреті; – төрелік іс жүргізу және оны тоқтату; – төрелік шешімді шығару және оған шағым жасау негіздері; – төрелік шешімдерді тану мен орындауға байланысты баптар бар. Қазақстандық заңнамада және 1961 ж. Еуропалық конвенцияда арбитражға берілген анықтамалар толық түрде сәйкес келеді, яғни арбитраж дегеніміз – нақты дауды қарау үшін арнайы құрылған немесе тұрақты негізде жұмыс істейтін халықаралық коммерциялық арбитраж. жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|