Траектория движения мобильного робота

814 

В  работе  [17]  был  разработан  мобильный  робот  с  целью  завершения  всех  поставленных  задач. 

Мобильный    робот  в  [17]  был  представлен  в  виде  МВР  (мобильный  видео  регистратор)  с 

дистанционным управлением в режиме онлайн через wi-fi, интернет. 

В  данной  работе  этот  мобильный  робот  представляет  идентичную  модель  мобильного  робота 

(агента) для транспортировки груза из пункта/точки А в пункт/точку В.    

 

Описание процесса функционирования агента/агентов МАС 

Для  отправки  агента  из  пункта/точки  А  в  пункт/точку  В  необходимо  учитывать  некоторые 

правила и условия для успешного выполнения задания.  

Агент изначально при погрузке определяет уровни загруженности и в зависимости от него определяет 

скорость  движения  с  учетом  все  физических  параметров  самого  агента.  Далее  необходимо  отметить  с 

какими  препятствиями  агент  может  столкнуться  во  время  движения.  В  рассматриваемой  системе,    мы 

определили 7 видов препятствии с 7 уровнями параметров, который представлен на Рисунке 2. 

 Задать  состояние  окружающей  среды  является  важным  критерием,  потому  что  именно  со 

стороны  окружающей  среды  агент  встречает  различные  по  виду,  типу  и  уровню  сложности 

препятствия.  

 

 

Рисунок 2 – Виды препятствий и их уровни 

 

 

 

Представим, что перед отправкой агента по доставке груза пошел дождь, тогда необходимо 

ввести приблизительно соответствующие параметры как показаны на Рисунке 3. 

 

 

 

Рисунок 3 – Виды препятствий и их уровни (выделена часть при дождливой погоде

) 

 

Параметры  для  агента  вводятся  из  таблицы  видов  препятствий  определяющая  состояние 

окружающей среды при дождливой погоде, Таблица 1.  

 

 

 

 

 

815 

Таблица 1 

Таблица состояний окружающей среды (для дождливой погоды) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

После  того  как  заданы  все  параметры  состояния  окружающей  среды  и  в  системе  указаны  все 

препятствия, которые могут возникнуть при выполнении задания, можно запускать агента. 

Анализ архитектуры агента и МАС дает возможность формировать более  устойчивые системы,  

к  различным  помехам  оказываемые  со  стороны  внешнего  мира.  Ежегодно  наблюдается 

усовершенствование  МАС  с  дополненным  набором  правил  и  возможностей,  благодаря  системе 

принятия решений, логической структуре восприятия данных внешней среды и т.д.  

На сегодняшний день предложены некоторые решения по обходу или преодолению препятствий 

находящиеся на пути движения агента (мобильного робота). Задача решения проблем по обходу или 

преодолению  препятствий  достаточно  обширна  и  развита  в  различных  научно-технических 

направлениях. В робототехнических и МАС подобные решения встречаются в работах [17] - [20]. 

 

Разработка архитектуры агента 

Благодаря  результатам  проведенного  анализа  среди  работ  [1]  -  [20],  в  данной  работе  была 

сформирована   архитектура  агента  на  основе  методов  эмпирического  исследования,  представленная 

на Рисунке 4.   

 

 

 

Рисунок 4 – Платформа архитектуры агента 

 

Обозначение  приведенные  на  Рисунке  4:  А

ij

–  компонент  с  номером  j  в  составе  агента  i; 

  – 

означает обобщение, объединение, абстрагирование. 

 

Заключение 

Обобщая  результаты  анализа  и  полученные  информации  по  данной  работе  можно  сказать,  что 

большинство  работ  в  области  МАС  посвящены  разработке  и    реализации,  предопределению  всех 

параметров  МАС  до  начала  задания,  посвящены  вопросам  вероятности  достижения  поставленных 

целей и возможности, как агентов так и МАС и т.д.  

Как  выяснилось  архитектура  агента  не  является  частью  мультиагентной  организации,  но 

взаимоотношения  между  агентами  являются  общими.  Изучение    архитектуры  агента  дает 

возможность  уменьшить  количество  передаваемых  сообщений  между  ними,  что  является 

необходимым для функционирования МАС. 

В  данной  работе  рассмотрены  архитектуры  МАС  и  архитектуры  агентов.  Описана  процедура 

формирования агента осуществляющий движение  по заданной пути. При выполнении заданий агент 

находиться  в  окружающей  среде,  где  и  встречает  различные  по  виду,  типу  и  уровню  сложности 

1.1 

Собирается / Только начался 

1.2 

Идет целый час  

1.3 

Сильный 

1.4 

Крупные капли 

1.5 

Мелкие капли 

1.6 

Area 1 

1.7 

Area 2 

816 

препятствия.  Определены  виды  препятствий  и  их уровни.  А  так  же  получена  архитектура  агента    и 

рассмотрены алгоритмы по обходу препятствий находящиеся на пути движения агента. 

 

ЛИТЕРАТУРА 

1  Nedic A., Ozdaglar A. // Cooperative Distributed Multi-Agent Optimization// March 20, 2009. – pp.4-50.  

2  Kuandykov  A.A.  //The  formalization  of  problem  area,  implementation  and  maintance  of  and  service  of 

business-process by group of unmanned vehicles// IJCTA 2013. – pp. 79-82.  

3  Nicholas R. Jennings and Stefan Bussmann//Agent-Based Control Systems// IEEE Control Systems Magazine,  

– pp. 1-29. 

4  Uskenbayeva  R.K.,    Kuandykov  A.A,  Cho  Y.I.,  Kozhamzharova  D.K.,  Kalpeyeva  Zh.B.//  Models  and 

Methods of Joint Work Management of Group of Unmanned Vehicles// 2013 13th International Conference on Control, 

Automation  and  Systems  (ICCAS  2013),  Oct.  20-23,  2013.  in  Kimdaejung  Convention  Center,  Gwangju,  Korea.  – 

pp.552-555.  

5  Zöller A., Braubach L., Pokahr A., Rothlauf F., Paulussen T.O., Lamersdorf W., Heinzl A. //Evaluation of a 

Multi-Agent System for Hospital Patient Scheduling//International Transactions on Systems Science and Applications, 

vol. 1, No. 4 (2006) –  pp. 375-380.  

6  Siegwart R., Nourbakhsh I.R.  //Introduction to Autonomous Mobile Robots//2004. –  pp. 1-336 

7   Sayouti A., Medromi H., Moutaouakil F. //Autonomous and Intelligent Mobile Systems based on Multi-Agent 

Systems –  pp.451-468. 

8   Simpson  J.,  Jacobsen  C.L.,  Jadud  M.C.//Mobile  Robot  Control  The  Subsumption  Architecture  and  occam-

pi//Communicating Process Architectures 2006. –  pp.225-236. 

9  Sasiadek  J.  and  International  Federation  of  Automatic  Control.//  Mobile  robot  technology  :  a  proceedings 

volume from the IFAC Workshop, Jejudo Island, Korea, 20-23 May 2001, 1st ed. Oxford ; New York: Pergamon, 2001. 

10 Сайт  Национального  открытого  университета  «ИНТУИТ».  URL:   http://www.intuit.ru/  Управление  на 

базе мультиагентных систем. (дата обращения: 20.02.2015). 

11  G.  Conte,  G.  Morganti,  A.  M.  Perdon  and  D.  Scaradozzi//  Multi-Agent  System  Theory  For  Resource 

Management In Home Automation Systems//Journal Of Physical Agents, Vol. 3, no. 2 May, 2009. – pp.15-19 

12 Nov?ak P., Kadera P.,  Vrba P.,  Sindel?ar R. // Architecture of a Multi-Agent System for SCADA Level in 

Smart  Distributed  Environments.//  2013  IEEE  18th  Conference  on  Emerging  Technologies  &  Factory  Automation 

(ETFA), 10-13 Sept. 2013. – pp. 1-8. 

13 Perraju T.S.  //Multi  Agent  Architectures  for  High  Assurance  Systems,  Proceedings  of  the  American  Control 

Conference//  San Diego, California, June 1999. – pp.3154-3157. 

14 Urra  O.,  Ilarri  S.,  Trillo  R.,  Mena  E.//Mobile  Agents  and  Mobile  Devices:  Friendship  or  Difficult 

Relationship// Journal of Physical Agents, vol. 3, no. 2, May 2009. –  pp.27-37. 

15 Shehory O. //Architectural Properties of MultiAgent Systems// 1998.– pp.1-34. 

16 DeLoach S.A., Oyenan W.,  Matson E.//A Capabilities-Based Model for Artificial Organizations// Journal of 

Autonomous Agents and Multiagent Systems, 2008. – pp.13-56. 

17 Borenstein J., Koren Y. //Real-time Obstacle Avoidance for Fast Mobile Robots in Cluttered Environments// 

Reprint of Proceedings of the 1990 IEEE International Conference on Robotics and Automation, Cincinnati, Ohio, May 

13-18, 1990.– pp.572-577. 

18 Ulrich I., Borenstein J.//VFH+: Reliable Obstacle Avoidance for Fast Mobile Robots// Proceedings of the 1998 

IEEE International Conference on Robotics and Automation//Leuven, Belgium, May 16–21, 1998 – pp. 1572-1577. 

19  Zohaib M., Pasha M., Riaz R. A., Javaid N., Ilahi M., Khan R. D.//Control Strategies for Mobile Robot with Obstacle 

Avoidance// Journal of Basic and Applied Scientific Research, ISSN 2090-4304, vol. 3 no. 4, 2013 – pp.1027-1036. 

20 Borenstein  J.,  Koren  Y.,  The  Vector  Field  Histogram  -  Fast  Obstacle  Avoidance  for  Mobile  Robots//1991 

IEEE. Reprinted with permission//IEEE Journal of  Robotics and Automation Vol 7, No 3, June 1991– pp.278-288. 

 

Р.К. Өскенбаева

1

, А.А. Қуандықов

2

, Д.Х. Қожамжарова

3

, О.А. Баймұратов

4

   

Мультиагенттік жүйелер үшін агенттің құрылымын талдау және құрастыру 

Аңдатпа. Роботтың түрлі операцияларды орындау үрдісін басқару жүйелерін құрастыру кезінде көптеген 

шектеулерді  ескеру  маңызды  болып  табылады.  Қазіргі  кезде  сыртқы  әсерлер  мен  шектеулерді  ескеруге 

байланысты  ауқымды  есептеулерде  көптеген  жағдайларды  бақылап  отыруға  арналған  технологиялық 

мүмкіндіктер бар.  Әдетте көптеген сыртқы әсерлер қандайда бәр операцияны орындау кезінде кездейсоқ пайда 

болады.  Нақ  анықталған  және  нақ  анықталмаған  сыртқы  әсерлерді  шешу  үшін,  қолданыстағы  жүйенің 

құрылымын жетілдіру қажет. 

Бұл  мақалада  мультиагенттік  жүйелердің  (МАЖ)    құрылымы  және  оның  агенттеріне  көңіл  бөле,  бұрын 

құрастырлған  МАЖ-лерге  талдау  жасалынған.  Талдау  негізінде  құрылылымы,  әрекетті,  параметрі,  түрлері, 

саны  және  тағайындалуары  қөзқарас  негізінен  МАЖ-дің  негізгі  көрсеткіштері  анықталды.  Берілген  сұлба 

бойынша  қозғалысты  жүзеге  асыратын  агенттік  құрудың  рәсімі  сипатталған.  Операцияны  жүзеге  асыру 

барысында  агент  жұмыс  отрасында  әр  түрлі,  әр  типті  және  қиындықтары  әртүрлі  деңейлі  бөгеттерді 

кездестіреді. Агенттің қозғалыс жолында кездесетін бөгеттерді айналып өту алгоритімдері де қарастырлған.  

Кілттік сөздер. Мультиагенттік жүйе, агент құрылымы, агентті құрастыру, МАЖ құрылымы, агентті басқару.  

 

817 

R.К. Uskenbayeva 

1

, А.А. Kuandykov 

2

, D.K. Kozhamzharova 

3

, О.А. Baimuratov 

4

   

Analysis and development of agent architecture for multiagent systems 

Abstract.  While  developing  the  control  system  process  in  which  robot  performing  various  operations  it  is 

essential  observance  of  many  limitations.  Currently,  there  are  technological  capabilities  to  take  into  account  many 

factors in the estimating of the large amount of calculations associated with the existing of factors and constraints. It is 

known that there are many factors occur at random during the execution of operations. To solve the explicit and implicit 

factors it is necessary to improve the architecture of existing system.  

In this paper we analysis previously developed MAS, focusing on its architecture and its agents. As the result of 

analysis there found main indicators of MAS in terms of their structures, actions, parameters, type, number and purpose. 

Described  the  agent  forming  procedure,  where  it  is  carries  out  movements  in  a  predetermined  pattern.  During  the 

execution of tasks agent is in an environment, where it is meet different obstacles in form, type and level of complexity. 

Also  we  considered  several  obstacles  avoidance  algorithms.  Presented  architecture  of  the  agents  will  be  used  in  the 

multi-agent based pest control systems, which will be used in agriculture. 

Key words. Multiagent systems, agent architecture, agent development, architecture of MAS, agent control 

 

 

ӘОЖ 378.147:004 

 

Фархадов Т., Жайлауова Д.Ә. Нұрманов М.Ш., Жайлау Э.М. 

Еуразиялық Технологиялық Университеті, , Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық 

Университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикаасы, dinara_a_j@mail.ru 

 

БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ АҚПАРАТТАНДЫРУ НЕГІЗДЕРІ 

 

Аңдатпа: Беріліп отырған мақалада жалпы білім беру саласын ақпараттандыру негіздері баяндалған. Білім 

сапасын  арттыру  мақсатында  қолданылатын  ақпараттық  технологияларды  (электронды  ресурстар)  кеңінен 

пайдалану негіздері көрсетілген.   

Кілттік  сөздер:электронды  ресурстар,  мультимедиалық  технологиялар,  білім  беру  жүйесі,  электронды 

оқулық 

 

Технологияның қарқынды дамуына байланысты білім беру саласындағы басты талап оқытудың 

жаңа  технологияларын  меңгеру  болып  табылады.  Жаңа  технологиялар  ол  –  ақпараттық 

технологиялар. Ақпараттандыру үрдісінің қарқынды дамуы жаңа технологияларды меңгерген маман, 

тұлға қалыптастыруды талап етеді.  

Зерттеу әдістемесі және жалпы ақпараттар 

Білім  беру  жүйесіндегі  «ақпараттандыру»  терминін  бірнеше  тұрғыда  қарастыруға  болады. 

«Ақпараттандыру»,  ең  алдымен,  білім  беру  мекемелері  мен  оларды  қадағалау  басқармаларын 

компьютерлік  техникамен  жабдықтау,  бағдарамалық  қамтамасыз  ету,  телекоммуникациялық  және 

интернет  ресурстарымен  жабдықтаудан  басталады.  Сонымен  қатар,  «ақпараттандыру»  білім  беру 

практикасы мен тәжірибесінде қолданылатын ақпаратттық технологиялардың барлық түрі қамтылған 

жиынмен қамтамасыз ету.  

Қазіргі  таңда  білім  берудегі  ақпараттық  технологиялар  қатарына:  электронды  технологиялар, 

мультимедиалық  технологиялар,  электронды  оқулықтар,  виртуалды  зертханалық  жұмыстар  және  де 

қашықтан оқыту технологиясы да оның негізі болып табылады.  

Электронды технологиялар мен электронды ресурстар білім саласында кең қолданысқа ие болып 

отыр.  Себебі  оларды  қолдану,  білім  алушыға  ақпаратты  ыңғайлы,  түсінікті,  әрі  көрнекті  түрде 

жеткізу мүмкіндігі бар. Және де анимациялық, аудио, видео форматтарды қамти құрылған ресурстар 

білім  алушының  қызығушылығымен  және  ынтасын  да  арттыруға  ықпал  етеді.  Ақпараттық 

технологиялар қатарына жататын ресуртарға қысқаша тоқталып кетейік.  

Мультимедиа әртүрлі типті ақпараттарды өңдеу мен ұсынудың тиімді құралы болып 

табылады.Мультимедиа терминiлатын тiлiнiң „multy” (көп) және „media” (орта) деген сөздерiнiң 

бiрiгуiнен құралған. Сондықтан да, мультимедиалық жүйеге арналған оқулықтарды, ғылыми 

еңбектердi саралай келе бұл терминге „ақпараттық орта” деген мағына беруге болады. Ал, 

ақпараттық орта түсiнiгiн белгiлi бiр ортада ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы 

ақпаратты ұсыну мен өңдеуге бағытталған арнайы ұйымдастырылған процесс деп қабылдай аламыз. 

Мультимедианың дамуы бейнетехникалық және дербес компьютерлiк технологиялардың 

өркендеуi нәтижесiнде жүзеге асуда. Мультимедиа статикалық (мәтiндiк, кестелiк, графиктiк) және 

динамикалық (анимациялық, бейнелiк), дыбыстық ақпараттарды талапқа сай дәрежеде ұсынуды iске 

асырады. 

818 

Мультимедиа  технологиясын  оқытуда  пайдаланудың  жаңа  бағыттарының  бiрi  –  компьютерлiк 

желiлерде теле және бейнеконференциялар ұйымдастыру.  

Мультимедиалық  технологиялар  интернет-технологияның  да  дамуына  тiкелей  әсер  етiп  отыр. 

Электрондық  пошта  арқылы  дыбыстық  және  бейнехабарларды  қабылдау,  жiберу  немесе  интернет 

арқылы  байланысқа  түскен  адамның  бет-бейнесiн  компьютер  мониторынан  көрiп  отыру  - 

мультимедианың жемiсi. Бейне конференциялар ұйымдастыруда дыбыстық және бейнелiк хабардың 

сапасын  төмендетпей  ұсыну  мультимедиалық  құралдардың  жүзеге  асыратын  iс-әрекетi. 

Мультимедиалық  технологиялардың  көмегiмен  бүгiнгi  таңда  кез-келген  адам  өзi  жөнiндегi 

мәлiметтердi, фотосуреттердi, тiптi, өздауысын интернет желiсiне шығаруға мүмкiндiк алып отыр. 

Қазiргi таңда электрондық оқулықтарды, компьютерлiк оқыту бағдарламаларын, дыбыстық және 

бейнелiк оқу материалдарын пайдалануда қолданылатын мультимедиалық технологиялар оқыту 

процесiндегi инновациялық әдiстердi жүзеге асыратын бiрден бiр жаңа ақпараттық технология болып 

саналады. Мультимедиа оқыту құралы, білім беру ортасы, білім беру ресурсы, қарым-қатынас құралы 

да болып табылады. Білім алушы кез келген ақпаратты жан-жақты меңгеру арқылы толықтай игеру 

мүмкіндігіне ие. Мультимедиа технологиясы оқыту құралдарының, оқыту түрлерінің, оқыту 

формаларының бірнеше түрлерін қамтиды 

Электрондыоқулықтар  қазіргі  компьютерлік,  коммуникациялық  технологияларды  пайдалану 

арқылы  жаңа  педагогикалық  әдістерді  қалыптастыруға  бағытталған  білім  беру  жүйесін  қамтамасыз 

етеді.  Электрондық  оқулықтарды  білім  алушылардың  жас  ерекшеліктеріне  қарай  әр  түрлі  тұрғыда 

құрастыруға  болады.  Елімізде  электрондық  оқулықтарды  сабақ  барысында  пайдаланатын  білім 

ордалары  жылдан  жылға  көбейіп  жатыр.  Өзінің  түстік  гаммасымен,  видео,  аудио  файлды 

мәліметтерді  қамтуымен  электрондық  оқулықтар  -  білім  алушының  сабаққа  деген  ынтасын арттыра 

түсетін оқу құралы.  

Электрондық  оқулықтарды  пайдалану  оқушылар  мен  студенттердің  танымдық  белсенділігін 

арттырып  қана  қоймай,  логикалық  ойлау  жүйесін  қалыптастыруға,  шығармашылықпен  еңбек  етуіне 

жағдай  жасайды.  Тәжірибелер  көрсеткендей,  электрондық  оқулықтар  әр  түрлі  функционалды 

сипаттамаларға ие. Олар тек оқу құралы емес, сонымен қатар: 

–   өзіндік таным мен қоршаған ортаны тану құралы ретінде; 

–   білім алушының тұлғалық даму құралы ретінде; 

–   оқып үйрену объектісі ретінде (мысалы, информатика курсын меңгеру кезінде); 

–   ақпаратты-әдістемелік қамтамасыз ету құралы ретінде қарастырылады. 

Электрондық оқулықтар – баспадан шыққан оқулықтарға қосымша ретінде  білім алушылардың 

жеке  немесе  топ  түрінде  қолданылуына,  алған  білімін  тексеру  мүмкіндігіне  ие    компьютерлік, 

педагогикалық  программалық  құрал  болып  келеді.  Электрондық  оқулықтар  ашық  немесе  жартылай 

ашық  жүйе  болып  келеді.  Себебі  құрылған  программалық  ортасына  және  пайдаланушы  деңгейіне 

байланысты оқулыққа өзгерулер енгізу мүмкін болуы қажет [1]. 

Электрондық  оқулықтар  арнайы  заңдылықтарға  бағына  отырып  жасалынады.  Осыған 

байланысты электрондық оқулықтарды дайындауда мынадай дидактикалық шарттарды ескеру керек: 

–   белгілі  бір  пәнге  байланысты  дайындылған  электрондық  оқулықтың  сол  пәннің  типтік 

бағдарламасына сәйкес болуын; 

– 

электрондық  оқулықтар  курста  окылатын  тараулар  мен  тақырыптарға  қатысты  лекция 

конспектісін  қамтитын  негізгі  зертханалық  және  практикалық  тапсырмаларды  орындауға  арналған 

қосымша;  материалға  қатысты  анықтама,  библиографиядан  тұратын  көмекші;  аралық  және 

қорытынды  бақылау  сұрақтарынан  тұратын  тест;  материалдарды  дайындауда  пайдаланылған 

әдебиеттер тізімдері бөлімдерін қамтуын; 

– 

электрондық  оқулықтың  кәдімгі  оқулықтар  мазмұнын  қайталамауын,  яғни  берілетін 

тақырыпқа қатысты ақпараттың нақты әрі қысқа берілуін ескеру керек; 

– 

оқулықты  шектен  тыс  иллюстрациялық,  анимациялық  тұрғыдан  көркемдеу  пайдаланушыға 

кері  әсерін  тигізуі  мүмкін,  бірақ,  кейбір  пәндерге,  атап  айтқанда,  физика,  химия,  биология  сияқты 

пәндерге  қатысты  процестерді  анимациялап  көрсету,  тіпті,  кинофильмдер  мен  диафильмдермен 

үзінділерін mpeg, avi типті файлдар ретінде сақтап, оларды гипермәтінді формат арқылы электрондық 

оқулыққа кірістіру оқулықтың көркемдік- әдістемелік деңгейін арттырады; 

– 

электрондық  оқулықтарда  оқулық  элементтеріне  гиперсілтемелері  болу  керек  және  де  басқа 

да электрондық оқулықтарға да сілтемелер қойса болады; 

– 

электрондық  оқулықтарда  әдебиеттер  тізімі  көрсетілуі  керек.  ол  тек  қана  әдебиеттер  тізімі  емес, 

сонымен қатар мақалалар мен журналдарға, интернет ресурстарына да сілтемелер болуы мүмкін; 

– 

ақпаратты іздеу мүмкіндігі болу керек. 

819 

Қазіргі  кезде  жаратылыстану  және  техникалық  бағыттарда  білім  алушылар  үшін  виртуалды 

зертханалық  жұмыстарды  да  кеңінен  қолдану  орын  алуда.  Виртуалды  зертханалық  жұмыстар  өтіп 

жатқан  материалға  байланысты  білімін  толықтырып,  нығыздау  мақсатында  қолданылуда.  Мысалға, 

физика,  химия  және  биология  саласына  қатысты  пәндерде  орындалатын  зертханалық  жұмыстарды 

жалпы  тәжірибе  түрінде  орындау  мүмкіндігіне  көпшілігі  ие  емес.  Сол  себепті  білім  алушы  ондағы 

көптеген үрдістердің орындалуын виртуалды түрде болсада бақылап, өз зерттеулерін жүргізеді.  

Әрине  ол  зертханалық  жұмыстардың  кемшілігі  оның  виртуалдылығында.  Дегенмен,  білім 

алушының  теориялық  түрде  алғын  білімін,  тәжірибе  жүзінде  көру  мүмкіндігі  пайда  болады. 

Анимация мен түстік әрлеу арқылы әр түрлі процесстерді көрсетуге де болады.  

Қашықтан  оқыту  технологиясы  –  оқу  үрдісі  кезінде  оқып  үйренушілер  мен  оқытушылар 

арасында  интерактивті  өзара  іс-әрекетте  оқытылып,  материалдың  негізгі  көлемін   оқып 

үйренушілерге  жеткізуді  қамтамасыз  ететін,  оқылған  материалдарды  меңгеру  бойынша,  сонымен 

бірге  оқу  үрдісі  барысындағы  оқып  үйренушілердің  өз  бетімен  жұмыс  істеуіне  мүмкіндік  беретін 

ақпараттық 

технология. 

Қашықтан 

оқыту 

– 

компьютерлік 

және 

телекоммуникациялық 

технологияларға  негізделген  оқытудың  құралдары  мен  түрлері,  білім  беру  үрдісінде  үздік  дәстүрлі 

және инновациялық әдістер қолданылатын, күндізгі және сырттай білім алу ретінде білімді қабылдау 

түрі  болып  табылады.  Қашықтан  оқыту  кезіндегі  білім  беру  үрдісінің  негізін  жеке  кесте  бойынша 

өзіне ыңғайлы жерде оқуға мүмкіндігі болатын, оқытудың арнайы құралдары жиынтығы өзінде бола 

отырып,  электронды  және  қарапайым  пошта,  телефон  арқылы  оқытушылармен  келісілген  байланыс 

жасауына,  сонымен  қатар,  күндізгі  бөлімде  де  мүмкіндігі  болатын,  оқып  үйренушінің  мақсатқа 

бағытталған  және  бақыланатын  қарқынды  өзіндік  жұмысы  құрайды.  Қашықтан  оқыту  білім  жүйесі 

жоқшылыққа, географиялық немесе уақытша оқшаулануға қатысты себептермен, әлеуметтік қорғаны 

жоқ  және  дене  бітімі  жетілмеуіне  байланысты  білім  мекемелеріне  бару  мүмкіндігі  жоқ  немесе 

өндірістік  және  жеке  жұмыстары  болу  себебінен,  ешкімнің  оқуға  мүмкіндігін  шектеуге  болмайды 

деген гуманистік қағидаларға жауап береді. 

– 

Қашықтан оқыту –жаңа ақпараттық технологиялар мен мультимедиялық жүйелер негізінде күндізгі, 

күндізгі-сырттай, кешкі және сырттай оқытудың элементтері үйлестірілген ерекше, жетілген түрі. 

– 

Қазіргі  замандағы  телекоммуникациялық  және  электронды  басылымдар  дәстүрлі  оқыту 

түрінің барлық құндылықтарын сақтай отырып, кемшіліктерін жеңіп шығуға мүмкіндік береді. 

Қашықтан оқытудың ерекшеліктері  

–  Жеке адамның үздіксіз әлеуметтену мүмкіндігі; 

–  Икемділік (оқытудың уақыты, орны, көлемі және қимылы бойынша); 

–  Жеке оқу жоспарын қолдану мүмкіндігі; 

–  Оқу ақпаратына қол жеткізу ,оны жедел жаңарту; 

–  Экономикалық  (оқу  алаңы,  транспорты,  техникалық  құралдардың  шығынын  қысқарту 

есебінен); 

–  Жаңа технологияларды қолдану; 

–  Оқып  үйренушілердің  әлеуметтік  құқығының  теңдігі  (олардың  тұратын  жерлері  мен 

денсаулық жағдайына қарамастан); 

–  Барлық елдегі ақпараттық – оқыту ресурстарының шығысы мен кірісі; 

–  Материалдарды көбейту мәселелерінің жоқтығы, оларды тарату ыңғайлылығы; 

–  Оқып үйренушілердің өз-өзіне бақылау жасауын қамтамасыз ету 

жүктеу/скачать 20,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: