«Кардиомаркерлер» - элективі ақпараттық блогын қарау керек, жалғасы
Салыстырмалы түрде андрогендер өндірісі жоғары ерлер мен әйелдерге тән андроидтік (алма) семіздік кезінде атеросклероз, бауырдың стеатозы, инсулинге төзімділік тән. Әртүрлі локализацияның майлы тіндері гормоналды функцияларымен ерекшеленетінін атап өту маңызды. Әйелдерге тән гиноидты (алмұрт тәрізді) семіздік кезінде адипоциттерде эстроген өндірісі едәуір маңызды. Эстрогендердің антиатерогенді әсері бар екендігі белгілі, сондықтан гиноидты семіздік атеросклероздың және оның асқынуларының, андроидта байқалатындай, осындай айқын жоғарылауға әкелмейді.
Гормоналды контрацептивтер атеросклероздың дамуында белгілі бір рөл атқарады. Жыныс бездерінің кез-келген дисфункциясы липидтер алмасуына атерогенді (теріс) әсер етеді, сондықтан түзетуді қажет етеді. Ауызша контрацепцияны қабылдаған 45 жасқа дейінгі әйелдер холестерин мен триглицеридтің деңгейіне ие болды. Гормональды препараттар ТӨТЛП (тығыздығы өте төмен липопротейндер) және ТТЛП (тығыздығы төмен липопротейндер) құрамының көбеюіне әкеліп соқтырғандықтан. Эстрогенді алмастыратын терапия қабылдайтын 45-тен асқан әйелдерде мұның ешқайсысы табылған жоқ, бірақ оның орнына ТЖЛП (тығыздығы жоғары липопротейндер) холестерині сол жастағы топтағы эстрогенді қабылдамайтын әйелдерге қарағанда жоғары.
Мелатониннің жүрек-қан тамырлары жүйесіне әсері оның вазодилаттайтын қасиеттерімен және тромбоциттер агрегациясын тежеу қабілетімен байланысты. Мелатонин тамыр қабырғасының өткізгіштігіне әсер етеді, оның зақымдайтын факторларға төзімділігі артады және микроциркуляция параметрлері жақсарады. Атеросклерозбен ауыратын науқастарда мелатонин түзілуі төмендейді. Атеросклероз болған кезде, артериялық гипертензия сияқты, мелатонинді тұтынудың жоғарылауы оның синтезінің ферменттік жүйелерінің сарқылуына әкелуі мүмкін. (А.В. Антропов, Т.В. Кветная, К.Л. Козлов «Атеросклероз кезінде мелатонин секрециясының ерекшеліктері». Ғылыми тұжырымдар. Медицина сериясы. Фармация 2011ж. №22 (117) 16/1 шығарылым 10-14 беттер)
Мелатониннің айқын антиоксидантты әсері бар екендігі көрсетілген. Мелатониннің H2O2, пероксид радикалы, синглетті оттегі, супероксидті анион және азот оксидін инактивациялау қабілеті анықталды. Мелатонин бос радикалдарға бейтараптандырғыш әсерімен Е дәруменінен 2 есе, глутатионнан 5 есе асып түседі және эндогенді антиоксидантты фактор болып табылады. ТТЛП липидтерінің асқын тотығуы атеросклероздың патогенезіне қатысатынын ескерсек, мелатонин атеросклерозға қарсы әсер етеді. Мелатонин деңгейінің төмендеуі қант диабеті үшін қауіпті факторлардың бірі болып табылады. Қант диабетінің болуы тамырлы қабырғаға ерекше зақым келтіруге байланысты атеросклероздың даму қаупі болып табылады. (А.В. Антропов, Т.В.Кветная, К.Л.Козлов, С.У.Мурсалов «Егде жастағы және қартайған науқастарда мелатонин секрециясының атеросклероз және II типті қант диабетімен үйлесу ерекшеліктері».- Ғылыми тұжырымдар. Медицина сериясы. Фармация 2011ж. №22 (117) 16/1 шығарылым 38-43 беттер)