Қатты заттар, олардың қоспасын анықтау
Қатты заттар Олар микроскопиялық құрылымдары реттелген және берілген кристалды тордың ерекше үлгісіне бағынатындар; мысалы: кубтық, алтыбұрышты, триклиникалық, ромбоведралды және басқалар.
Бұл қатты заттар кристалл түрінде болады, олардың қырлары мен геометриялық сызбалары олардың қаншалықты тәртіптілікпен орналасқандығын көрсетеді. Қатты қатты заттардың басқа мысалдары - алмас, кварц, антрацен, құрғақ мұз, хлорлы калий немесе магний оксиді. Қатты заттардың белгілі жұбы - бұл қант пен тұз (NaCl). Бір қарағанда, екеуі де ақ кристаллдарды көрсетеді; бірақ олардың қасиеттері өте ерекшеленеді. Қант - молекулалық кристалды қатты зат, ал тұз - иондық кристалды қатты зат. Біріншісі сахароза молекулаларынан тұрады; және екінші, иондар+ және Cl–. Жоғарыдағы кескін қант кристалдарының қаншалықты жарқын болатынын көрсетеді. Тұз кристалдары да артта қалған жоқ. Қант пен тұз ағайынды болып көрінгенімен, олардың құрылымдары әр түрлі: сахароза болып табылатын қант моноклиникалық құрылымға ие; ал тұз, текше құрылым. Кристалдық қатты бөлшектердің кеңістіктік реті мерзімді; яғни ол барлық бағытта қайта-қайта қайталанады. Бұл әрбір қатты және кристалды тор үшін өзіндік құрылымдық үлгіні жасайды; мысалы, дәл осы жерде тұз бен қант химиялық табиғатынан тыс ажырай бастайды.
Анализденетін зат құрғақ тұздар қоспасы, минералдар, руда, топырақ тыңайтқыш, тыңайтқыштар қоспасы немесе осы заттардың ерітіндісі берілуі мүмкін. Зат қатты күйінде берілсе, арнаулы келіде ұнтақтап, араластырып, електен өткізеді. Зерттелетін затты үшке бөліп, біріншісінен катиондарды, екіншісінен аниондарды, үшіншісін жұмыс нәтижесін тексеруге не қайталауға қалдырады. Заттың түсін, түйіршіктерінің пішінін байқағаннан кейін, түрлі еріткіштерде заттың ерігіштігін сынайды.
Заттың ерігіштігін байқау. Құрғақ заттың аз ғана бөлігіне 15-16 тамшы дистильденген су қосып араластырып, ерімесе, су моншасында қыздырады. Егер суда ерімесе, 14-15 тамшы 2 НСІ-ын қосып, қажет болса, қыздырады. Тұз қышқылында ерімесе, 2 н НNО3-да, концентрациялы НСІ-да, «патша» арағы және аммоний гидроксидінде ерітіп байқайды. Зерттелетін заттың ерігіштігіне байланысты анализ жұмысын екіге бөледі.
Достарыңызбен бөлісу: |