«Аналитикалық химия» «6В01541-Химия-Биология» мамандығы Тобы: еп-20-16к Емтихан сұрақтары125 І – деңгей (10 балл)
Қатты заттар және олардың қоспасын анализдеу
жүктеу/скачать 0,79 Mb.
|
| Қатты заттар және олардың қоспасын анализдеу
Қатты заттар Олар микроскопиялық құрылымдары реттелген және берілген кристалды тордың ерекше үлгісіне бағынатындар; мысалы: кубтық, алтыбұрышты, триклиникалық, ромбоведралды және басқалар. Бұл қатты заттар кристалл түрінде болады, олардың қырлары мен геометриялық сызбалары олардың қаншалықты тәртіптілікпен орналасқандығын көрсетеді. Қатты қатты заттардың басқа мысалдары - алмас, кварц, антрацен, құрғақ мұз, хлорлы калий немесе магний оксиді. Қатты заттардың белгілі жұбы - бұл қант пен тұз (NaCl). Бір қарағанда, екеуі де ақ кристаллдарды көрсетеді; бірақ олардың қасиеттері өте ерекшеленеді. Қант - молекулалық кристалды қатты зат, ал тұз - иондық кристалды қатты зат. Біріншісі сахароза молекулаларынан тұрады; және екінші, иондар+ және Cl–.Жоғарыдағы кескін қант кристалдарының қаншалықты жарқын болатынын көрсетеді. Тұз кристалдары да артта қалған жоқ. Қант пен тұз ағайынды болып көрінгенімен, олардың құрылымдары әр түрлі: сахароза болып табылатын қант моноклиникалық құрылымға ие; ал тұз, текше құрылым.Кристалдық қатты бөлшектердің кеңістіктік реті мерзімді; яғни ол барлық бағытта қайта-қайта қайталанады. Бұл әрбір қатты және кристалды тор үшін өзіндік құрылымдық үлгіні жасайды; мысалы, дәл осы жерде тұз бен қант химиялық табиғатынан тыс ажырай бастайды. Анализденетін зат құрғақ тұздар қоспасы, минералдар, руда, топырақ тыңайтқыш, тыңайтқыштар қоспасы немесе осы заттардың ерітіндісі берілуі мүмкін. Зат қатты күйінде берілсе, арнаулы келіде ұнтақтап, араластырып, електен өткізеді. Зерттелетін затты үшке бөліп, біріншісінен катиондарды, екіншісінен аниондарды, үшіншісін жұмыс нәтижесін тексеруге не қайталауға қалдырады. Заттың түсін, түйіршіктерінің пішінін байқағаннан кейін, түрлі еріткіштерде заттың ерігіштігін сынайды. Заттың ерігіштігін байқау. Құрғақ заттың аз ғана бөлігіне 15-16 тамшы дистильденген су қосып араластырып, ерімесе, су моншасында қыздырады. Егер суда ерімесе, 14-15 тамшы 2 НСІ-ын қосып, қажет болса, қыздырады. Тұз қышқылында ерімесе, 2 н НNО3-да, концентрациялы НСІ-да, «патша» арағы және аммоний гидроксидінде ерітіп байқайды. Зерттелетін заттың ерігіштігіне байланысты анализ жұмысын екіге бөледі. Суда еритін заттарды анализдеу. Құрғақ заттан 1 г өлшеп, 4-5 мл дистильденген суда ерітеді. Ертіндінің түсіне ортаның рН мәніне қарап, қандай тұздардың бар екенін алдын ала болжайды. Ортаның сілтілік болуы гидроксидтердің не күшті негіз және әлсіз қышқыл тұздарының болуынан, ал қышқылдық болуы бос қышқылдардың, қышқыл тұздардың, не күшті қышқыл мен әлсіз негіз тұздар болуынан. Бейтарап ортада күшті қышқыл мен күшті негіз тұз не әлсіз қышқыл мен әлсіз негіз тұз болуы мүмкін. Катиондарды анықтау. Анализге берілген ерітіндіден катиондарды күкіртсутек не қышқыл-сілтілік әдіс бойынша анықтайды. Біздің талдау әдісімізде қышқыл-сілтілік әдіс бойынша жүргізіледі. Құрамы белгісіз затты анализдеу барысы 1. NH4+ , Ғе2+, Ғе3+, Сu2+ иондарын алдын ала байқау үшін, ерітіндінің 2-3 тамшысына 1-2 тамшы анықтаушы реактивтен қосып, NH4+ , Ғе2+, Ғе3+ және Сu2+ иондарын жеке-жеке тәжірибе жасап анықтайды. 2. II топ катиондарын алдын ала бақылау үшін, зерттелінетін ерітіндінің 3-4 тамшысына, 10-12 тамшы 2 н HC1 ерітіндісін қосады. Тұнба түзілсе, сүзгі қағаздан өткізеді. Тұнба түзілмесе, П топ катиондарының жоқ болғаны. 3. III топ катиондарын алдын ала бақылау үшін, зерттелінетін ерітіндінің 2-3 тамшысына сонша мөлшердегі 2 н H2SO4 ерітіндісінен қосып, ептеп қыздырады. Тұнба түзілсе, III топ катиондарының белгісі. 4. I топ катиондарын бөлінген сүзіндіден немесе анализге берілген ерітіндіден К+, Na+, NH4+ иондарының жеке реакциясы бойынша анықтайды. 5. IV топ катиондарын алдын ала байқау үшін, зерттелетін ерітіндіге тұз және күкірт қышқылын қосқанда тұнба түзбесе, ерітіндінің 3-4 тамшысына сонша мөлшерде натрий гидроксидін қосады. Тұнба түзілсе, тағы натрий гидаоксидін қосады. Тұнбаның еріп кетуі - IV топ катиондарының белгісі. 6. V топ катиондарын алдын ала байқау үшін, натрий гидроксидімен әрекеттескеннен түзілген тұнбаға оның артық мөлшерін қосқанда ерімесе, V топ катиондарының белгісі. 7. ҮІ-шы топ катиондарын алдын ала байқау үшін, ерітіндінің 3-4 тамшысына сонша аммоний гидроксидін қосады. Түзілген тұнбаға аммоний гидроксидінің артық мөлшерін қосқанда еруі — VI топ Суда ерімейтін заттарды анализдеу үшін, құрамы белгісіз қатты затты анализдеудегі заттардың ерігіштігін байқау әдісін пайдаланып, су, тұз, азот қышқылдарында ерітеді. Егер қатты зат ерісе, құрамындағы артық қышқыл жойылғанша буландырады. Жұмысты тартпа шкафта орындайды. Қалған затты ыстық суда ерітіп, ерітіндіні суда еритін заттарды анализдеу әдісі бойынша анықтайды. Егер қатты зат суда, қышқылда, «патша» арағында ерімесе, онда оның құрамында күміс галогенидтері AgCl, AgІ, сульфаттар - BaSO4, CaSO4, PbSO4 болғаны. жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|