Тәрбиелікжәнетәрбиелікмәні мен сандықесептерініңжіктелуі. Химиялық білім беру процесіндетәрбиелеу мен дамытудыңәдістері

Білімжәнетәрбиеберуменбіргехимияныоқытудың бір аса міндеті –оқушылардыңақыл−ойындамыту.Педагогикалықтеориялардыңтұрғысынанқарағандадамытуоқытудеңгейініңжәнеқарқыныныңкөтеріңкіболуына, соларғасәйкесоқушылардыңтанымәрекетініңбелсенділігінетәуелдіболады.Мұныңмәнісі− оқушылардыңбілімалудағы «еңтаяубиігі» көрініптұруы, оғанжетужолындабойынабіткен қабілеті мен күш−жігерінаямай, еңбекістеуітиіс деген сөз.

Психологиялық жағынан алғандадамытубілімдіигеру мен жаңғырту, танысжәне жаңа жағдайда қолданабілу, логикалықойлануды қалыптастыру болып табылады. Оқушылардыңақыл−ойыбілім мен біліктібіліктіигеру барысында дамиды.Жекекластар бойынша теориялықжәнедеректіматериалдардан, химиялық тілден, химиялық эксперимент жасаудан, сан есептеріншығаруданқалыптасатынбілім мен біліктердің тізбегі мемлекеттікбағдарламадакөрсетілген.

Оқушылардың ой−өрісіалғанбілімніңмазмұны мен ауқымына, іскежаратабілуіненайқынкөрінеді.Мұныңүшдеңгейібар.Біріншідеңгейі− алғанбілімдіескетүсіріпжаңғырту.Бұлбілімдімұқиятқабылдап, жадындаұстайбілуіненаңғарылады.Екіншідеңгейі−алғанбілімді оның қалыптасуынаұқсас жағдайда қолданабілу.Мұндабілімді қайта жаңғыртаотырып, тасымалдаужәнеіскежаратужүзегеасады.Үшіншідеңгейі− алғанбілімдібұрынкездеспеген жаңа жағдайда қолданабілу.Бұл жаңа жағдайдыбұрынғыменжақындастыратын, байланыстардыашатын, ойлаутәсілдерінжүзегеасырудықажет етеді.

Білімді алу мен қолданупроцесіндежүзегеасатынойлаутәсілдері:салыстыру, анализ жәнесиньез, жіктеужәнежүйегетүсіру, себеп−салдарбайланысынашу, қорытужәнежалпылау.Бұлар бір−біріменұштасып, жүзегеасырылғандаақыл−ой әрекетінің негізгі тәсілдері деп аталады.Мәселен, нәрселер мен құбылыстардысалыстыруданқорытындыжасалады.Жалпылау кезінде елеулі белгілері таңдалып, жүйегетүсіріледі, қорытындыжасалып, мысалдарменнақтыланады.Қорытындылаудасебеп− салдарбайланысы, жіктелуі, жекебөліктерініңарасындағыөзарабайланысыашылады. Оқушылардыңақыл−ой әрекетін қалыптастыру химияның алғашқы сабақтарынанбасталып, біртіндеп дамытылады.Ол үшін әртақырыпқалайықсұрақтар, жаттығулар мен тапсыпмаларәзірленеді.Бұлорйдабілімдіжүйегекелтіружәнеқорытындылаусабақтарыныңмаңызызор.Бұлсабақтардаақыл−ой әрекетініңайтылғантәсілдерінқолдану арқылы оқушылармптериалды жаңа қырынанкөругеүйренеді, жекебөліктерініңарасындағыөзарабайланысынтауып, алғанбілімдіқолданабілугедағдыланады.