| Сын есімдерден болған анықтауыштар. Атрибуттық қатынаста жұмсалатын сөздердің негізгі түрі-сын есімдерден болған анықтауыштар. Сын есім өздеріне тəн қастеттермен байланысты заттың сапалық белгілерін я тікелей, я ол заттың басқа затқа қатысы арқылы білдіріеді. Сын есімнің семантикалық негізгі оның сапаны білдіретіндігінен я затқа тəн сапа болатындығынан көбінесе анықтауыш қызметінде жұмсалады.
Сөйтіп, сын есімдерден болған анықтауыштар сөйлемде заттардың əр алуан сапасын, қасиетін көрсетеді: Батысқа қарай… жүйрік поезд жол тартқан.
Басқа сөз таптарынана жұрнақтар жалғанып жасалған туынды сын есімдер де, анықтауыш қызметінде жұмсалғанда, анықтайтын сөздермен əрі мағыналық, əрі синтаксистік байланыста болады. Олар да анықтайтын сөздерінің алдында тұрып, негізгі сын есімдердей қабыса байланысады:
Бірақ туынды сын есімдерден болған анықтауыштардың синтаксистік байланысы зат есімнің түбір к6йінде анықтауыш болуынан əлдеқайда босаң болады. Оның мынадан байқаймыз: алтын сағат, тас жол сықылды анықтауыштық топтың ортасына басқа сөз кірістіріп, оларды əрлі-берлі ауыстыруға болмайды. Ал туынды сын есімдерден болған анықтауыштар мен анықталатын сөздің арасында басқа сөздер, көбінесе басқа анықтауыштар, бола береді. Мысалы: кең алқапты жазық дала; бұлтсыз ашық аспан.
Достарыңызбен бөлісу: |
