-са игі еді‚ -ғай еді, -са екен формаларын қалау рай қатарында түсіндіреді. А.Ысқақов ақиқат болмысты нақты түрде білдіре алуына байланысты райларды өз ішінен ашық рай (индикатив) және неғайбыл рай (ирреалды) деп бөледі де: «…ашық райдың нақтылы мазмұны мен формалары шақ категориясымен байланысты қаралады»‚- дей келіп, шақты рай категориясынан бөлек қарастырады. А.Ысқақовтың ашық (негізгі) рай мен неғайбыл (жәрдемші) райлардың өзгешеліктері туралы айтқан пікірімен келісе отырып, шақ категориясының өте кең де күрделі категория екенін ескеріп, шақ категориясын рай құрамынан бөліп, жеке, дербес категория ретінде қарастыру керек шығар деп ойлаймыз. Себебі:
а) шақ өзіндік мәні, көрсеткіштері бар дербес категория;
ә) шақтық мәні айқын рай көрсеткіштері ашық рай құрамында қарастырылса, бір көрсеткіш екі түрлі райда кездесетін болады;
б) шақ категориясын райдан бөлек алып қарастыру оның бүкіл болмысын, өзіндік ерекшелігін толығырақ тануға мүмкіндік береді.
