Қан ұюға қарсы жүйелер негізінен протеолиттік ферменттердің тежеуіші плазма ақуыздарынан тұрады.
Гепарин антитромбин ІІІ-тің тежеуіші әсерін күшейтуші фактор, яғни антиромбин ІІІ-ке гепариннің қосылуы, оның конформациясын өзгертіп, тромбинға қосылғаннан кейін гепарин қайтадан бөлініп шығып, антиромбин ІІІ-тің басқа молекуласына қосылды.
Қанның ұюын тежейтін заттар ( антикоагулянттар).
1.Антитромбин ( 6 түрі белгілі ). Олардың ішінде гепарин протромбинді тромбинге ауыстрады.
2. Антитромбопластиндер.
3. Фибринолитикалық жүйе.
4. Витамин К антивитаминдері (дикумарол, неодикумарол және т.б.)
Витамин К – факторлар ІІ, VІІ, ІХ, Х құрамында
γ – карбоксиглутамат бар. Оның түзілуі:
СООН COOH
1 Вит. К (кофермент) 1
γСН2 -----------------------------→ CH - COOH
1 Е 1
βСН2 CH2
1 1
αСН – NH2 CH – NH2
1 1
COOH COOH
Глу γ – карбоксиглу
γ – карбоксиглутамин Са2+ байланыстыратын орталықтарды түзеді. Гиповитаминоз К қан кетуді шақыртады. Витамин К құрылымды аналогы: дикумарол.
Витамин К
Глу ---------------------→ γ – карбоксиглу
Е
\ Дикумарол ( сыбайлас ингибитор )
Дикумарол қан ұюын төмендетеді. Сондықтан тромбозға қарсы дәрі ретінде қолданады.
