Жинақтай айтсақ, іскер маманның жоғары дәрежедегі сөйлеу мәдениетінің болуына қойылар талаптар мынадай:
тыңдаушыны қадірлей білу;
сөйленген сөздің анық, дәл, айқын естілетін болуы;
сөз сөйлеуде бет-аузыңның, қолыңның қимылын қатыстыру.
Тыңдаушыларға көз қырын салып отыру;
сөзді әбден ығыр болған, үйреншікті сөздерден бастамау; сөзіңнің қысқа әрі тұжырымды болуын қадағалау.
Демек, шаршы топ алдында шешен сөйлеудің ең негізгі шарттары: сөз дұрыстығы; қысқалығы; эмоциональдылығы; байлығы; түсініктілігі мен дәлдігі.
Белгілі бір әңгіменің мәтініне толық, кешенді талдау жасаңыз.
Әңгіменің аты: С.Мұратбеков «Жусаниісі» әңгімесі Шығарманың композициялық құрылысын анықтайды, қысқаша тоқталады.
Оқиғaныңбасталуы- Аянның көшіп келуі
Оқиғaныңбайланысы-Ауыл балаларымен достасуы
Оқиғаныңшиеленісуі-Аянның тобығын тайдыруы
Oқиғаныңшарықтаушегі-Әжесінің қайтыс болуы
Оқиғаныңшешімі-Аянның балалар үйіне кетуі
«Жалпақ және жіңішке сұрақтар» стратегиясы
1. Жазушы шығармашылығы? Әңгіме кімнің атынан баяндалады?
2. Әңгіме қандай оқиға кезінде болған? Биыл Ұлы Жеңіске неше жыл толады?
3. Аян тобығын қалай шығарып алды?
4. Аян әжесінен айырылғанда неге жыламады?
5. Аян әжесі қайтыс болғаннан кейін кімнің үйін паналады? Олар Аянға қалай қарады?
6. Аянның ертегілері қалай басталатын еді?
7. Шығарма қалай аяқталды?
8. «Жусан иісі» арқылы жазушы оқырманға қандай ой тастады?
9. Аянның балалар үйіне кетуіне сенің көзқарасың қандай?
