Аралық бақылау сұрақтары: 1 Психология ғылым ретінде. Мақсаты. Міндеттері
Құндылықтар тұлға дамуының психологиялық ресурсы
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 42.Жеке құндылықтардың түрлері
| 41.Құндылықтар тұлға дамуының психологиялық ресурсы
ретінде Тәрбиедегі адамгершілік мұраттары құндылықтар деп қарастырылады. Оларға мыналар жатады: шындық, мейірімділік, жеке тұлға, еркіндік, махаббат,шығармашылық және т.б. қолданылады. Құндылықтар идеалдарды қабылдау немесеқабылдамау сезімі арқылы айқындалып, ақыл-ой, сана арқылы қабылданады,құрметтеу, қошаметтеу, қабылдау тәрізді ұмтылысты білдіреді. Ол сезім мен парасаттың, демек, адамның іс-әрекетінің үйлесімін анықтайды. Құндылықтарды сезінусана арқылы түсінуге болады. Нәтижесінде адамқұндылықтар мен әрекеттерді игереді. Осы құндылықтардың қайнар көзіхалықтың бай мұрасында. Бұл адамдар онымен жасаған мұра,бірге дамитын құнды заттар. Құндылық бағдарлар қоғамдағы өзгерістермен, әлеуметтік жүйенің өзгеруімен байланысты болғандықтан, әлеуметтік саладағы өзгерістер жаңа жүйеде қоғамдық сананың құндылық бағдарларының қалыптасуына айтарлықтай әсер етеді. Заманауи жеке тұлғаны қалыптастырудағы, әсіресе жаңа ұрпақты қалыптастырудағы құндылық бағдарлар өрісі бейтарап екендігін көрсетуге болады. Ескі құндылықтардан бас тартып, жаңасын әлі қабылдамаған біздің қазіргі ұрпақ нағыз бейтарап өрісте. Нарықтық экономикадағы адамның құндылық бағдары өмір бойы өзгеріп, толықтырылып, жаңа түрге енеді. Осы жасқа сәйкес, адамның құндылық бағдарларының әртүрлі типтері алдыңғы қатарға шығады. Нарықтық экономикада адамның құндылық бағдарының дамуы әр түрлі, бірақ өзара байланысты процестермен қатар жүреді. Жалпы нарықтық-экономикалық жағдайда адамның құндылық бағдарының қалыптасуы мен дамуы оның жалпы сипаты мен ерік қасиеттерінің дамуын білдіреді. 42.Жеке құндылықтардың түрлері Адамзаттың барлық құндылықтары оның өмірі. Бұл адамның мінезі мен темпераменті, қызығушылықтары, көзқарастары, әдеттері, тілектері, мәдениеті, білім деңгейі, қарым-қатынасы, кішіпейілділігі, әдептілігі, жеке тазалығы, әдемілігі, сөйлеу мәдениеті және т.б. Адам өз өмірін пайдалану тәсілі оның әр түрлі қажеттіліктерін, ақыл-ойының қалыптасуын, еркіндікке деген жауапкершілікті, қызметті ұйымдастыру және болжауды анықтайды. Оның әрекеттері және, осылайша, адамның қалыптасуы мен дамуы өз шешімін табады. Адам - әлемді өзгертетін күш Құндылықтардың негізгі түрлері материалдық (өмірлік қолдау) және рухани болып табылады. моральдық қанағаттануды беретін соңғы адам. Әл-ауқаттың негізгі түрлері (тұрғын үй, азық-түлік, тұрмыстық заттар, киім және т.б. ...) тек жақсы және көп мақсатты (өндіріс құралдары) тауарлар. Алайда, олардың екеуі де қоғам өміріне ықпал етеді, сонымен қатар оның мүшелерінің өмір сүру сапасын жақсартады. Адамдарды құру және олардың дүние туралы көзқарасы мен қабылдауын одан әрі дамыту үшін қажет рухани құндылықтар. Олар жеке тұлғаны байытуға ықпал етеді. |