Тиімді коммуникация тренинг бағдарламасын даярлау

Коммуникация – әмбебап құбылыс, оның мазмұны және формалары көптеген әлеуметтік-гумманитарлық, жаратылыстану, техникалық және экономикалық циклді ғылымдарының ішіне кіреді.

Қатынасу, тілдесу (communication) – қатысушының екеуіне де ақпараттың түсініктілік шарты орындалған кезде бір қатысушыдан екінші қатысушыға ақпаратты жеткізудің екі жақты процесі; екі немесе одан да көп адамдардың әлеуметтік-психологиялық өзара әрекет ету процесі.

Форма (Қалып; form) – 1) мәліметтерді ұсыну тәсілі; 2) мәліметтер базасын басқару жүйелеріңде (мысалы, Access-Te) – мәліметтер базасындағы ақпаратты (мәліметтерді) енгізу мен редакциялауға пайдаланылатын дисплей экранына көрнекі түрде ұсыну тәсілі.

Жаратылыстану ғылымдары – табиғатты зерттеумен айналысатын ғылымдардың жиынтық атауы; табиғат құбылыстары мен олардың дамуының жалпы заңдарын танумен шұғылданатын ғылымдар жүйесі. Еуропада қайта өрлеу кезеңінде (15 ғ-дың 2-жартысы) табиғатты жете зерттеуге байланысты қалыптасты.

Әдебиет (араб.: асыл сөз‎) – сөз өнері, әлеуметтік мәні бар шығармалар жиынтығы.

Экономика (гр. Οικονομία – үй шаруашылығын жүргізу өнері) – материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастар.

Мұның бәрі осы зерттеу облысындағы ғылыми нәтижелерді талдап қорыту үшін теорияны жасау мүмкіндік береді. Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас, екі және одан да көп адамдардың өзара түсінусуге негізделген байланысты, бір-бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы.

Мәліметтер (данные; data) – автоматты құралдардың көмегімен, кей жағдайда адамның қатысуымен, өңдеуге I ыңғайлы түрде берілген мағлұмат. Мәліметтердің кірістік, шығыстық, басқару, проблемалық, сандық, мәтіндік, графикалық және т.б.

Ақпарат Ақпарат (лат. Informatio – түсіндіру, мазмұндау) ұғымы күнделікті өмірден бастап техникалық салада пайдаланылатын көп мағыналы ұғым. Жалпы алғанда бұл ұғым шектеу, байланыс, бақылау, форма, инструкция, білiм, мағына, құрылым, бейнелеу, сезіну тағы басқа ұғымдармен тығыз байланысты.

Басшы өзінің көпшілік уақытын мәліметтер алу және шешім қабылдау үшін біреулермен байланысуға, қарым-қатынас орнатуға арнайды.

Уақыт – өлшемдер жүйесінің оқиғаларды реттеу, олардың ұзақтығын және араларындағы интервалдарын сипаттауда, және нәрселердің қозғалысын сипаттауда пайдаланатын маңызды мүшесі. Уақыт мифология, философия және ғылымның әр салада пайдалану үшін қарама-қайшылысыз сипаттау, зерттеу нысаны болып, талай-талай ұлы ғалымдарды өмірге әкелген.

Басқарудың жоспарлау, ұйымдастыру мотивация және бақылау қызметтерін отындау да қарым-қатынас орнатуға байланысты. Коммуникация – басшылық етудің байланыстырушысы процесі болып табылады. Менеджерлер өз жұмысын ойдағыдай орындау үшін тиімді қарым-қатынас – орнатуы қажет. Шет ел зерттеушілерінің пікірінше, тиімсіз қарым-қатынас – проблемалардың туындауының басты себептерінің бірі. Пәнді оқыту мақсаты Студенттерге коммуникативті білімнің негізін беру, қоғамдық және мамандырылған қызметі тиімді болу үшін олар адамдармен дұрыс қарым-қатынасқа түсуді білу қажет. Пәнді оқытудың міндеттері Студенттердің тиімді коммуникация орнату бойынша арнайы дағдыны игеруі. Құзыреттіліктер (оқыту нәтижелері): пәнді оқу нәтижесінде білім алушы білуі қажет: Білу керек: - курстың негізгі анықтамаларын «коммуникация», «коммуникациялық процесс», «тиімді коммуникация» «қарым-қатынас» және т.б.; - коммуникация теориясы ғылым және оқу пәні ретінде негізгі тәсілдерін; - коммуникация теориясының пайда болу көздерін және негізгі даму кезендерін; - коммуникациялық процесті, оның құрылымдық модельдерді және негізгі элементтерін, курстың мазмұнын ашатын анықтамаларды, түсініктерді;

Құрылым (лат. Structura – түзіліс, орналасу, тәртіп) – объектінің тұтастығын, тепе-теңдігі мен негізгі қасиеттерінің сақталуын қамтамасыз ететін байланыстар мен қатынастар жиынтығы. Құрылым жүйе және элемент ұғымдарымен тығыз байланысты.

Орындай алу: - коммуникация деңгейлері: тұлға арасындағы коммуникация, шағын топтардағы коммуникация, қауымдық коммуникациямен қарым-қатынас;

ДЕҢГЕЙ (Уровень; layer, level) – абстракциялы дерексіздік дәреже; иерархиялық құрылым қабаты; осы желімен орындалатын белгілі бір мәселелер кешенін сипаттайтын есептеуіш желі қүрылымының логикалық қабаты,

Дағдысының болуы: - ұйымдардардағы коммуникация: түрлері, формалары, ерекшеліктері, мәжіліс, жиналыс шараларын ұйымдастыру;

Мәжіліс (араб.: меджлис‎- жиналыс, кеңес, әңгіме) – қауым алдында тұрған мәселені шешу мақсатында бас қосып кеңесу, алқа құрып жиналыс жасау; Түркия, Иран елдерінде заң шығарушы орган;Қазақстан Республикасы Парламентінің төменгі палатасы.

- тиімді коммуникация орнату; құзыретті болу: - ұйымда тиімді коммуникация орнату сұрақтарына. 2. Кіріспе Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас, екі және одан да көп адамдардың өзара түсінусуге негізделген байланысты, бір-бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы. Басшы өзінің көпшілік уақытын мәліметтер алу және шешім қабылдау үшін біреулермен байланысуға, қарым-қатынас орнатуға арнайды. Басқарудың жоспарлау, ұйымдастыру мотивация және бақылау қызметтерін отындау да қарым-қатынас орнатуға байланысты. Коммуникация – басшылық етудің байланыстырушысы процесі болып табылады. Менеджерлер өз жұмысын ойдағыдай орындау үшін тиімді қарым-қатынас – орнатуы қажет. Шет ел зерттеушілерінің пікірінше, тиімсіз қарым-қатынас – проблемалардың туындауының басты себептерінің бірі. 3. Пәннің негізгі бөлімдері Дәріс сабақтарының мазмұны МОДУЛЬ 1. Коммуникация теориясының қалыптасуы Тақырып 1. Коммуникация теориясы ғылым және оқу пәні ретінде Коммуникация теориясы. Коммуникация теориясының әдістері және санаттары. Коммуникация теориясының әдістері және қызметтері Тақырып 2. Коммуникация теориясының пайда болу көздері және негізгі даму кезендері Тарихи дамуындағы коммуникацияның мәселелері. Коммуникацияның қазіргі уақыттағы қағидалары.

Қағида немесе принцип (лат. Principim – принцип; негіз, алғы бастама) – белгілі білім жүйесінің түп-негізі, алғы бастамасы, абстрактылы түрдегі ең қысқа жалпылама мазмұны. Ғылыми танымда идея, теория, әдіс сияқты таным түрлерімен өзара байланыста тұжырымдалады.

Тақырып 3. Коммуникациялық процесс Коммуникацияның құрылымдық модельдері. Коммуникациялық процестің негізгі элементтері. Коммуникациялық тосқауылдар Тақырып 4. Ақпаратты берудің және алудың вербалды әдістері Ақпаратты берудің әдістері. «Семиотика», «синтатика», «семантика», «прагматика»: белгілері және сипаттамалары. Ақпаратты алудың вербальды әдістері. Тақырып 5. Тұлғаның түрлері және тұлғааралық коммуникациялар Тұлға аралық қатынастың коммуникативтік жағы. Тұлға аралық коммуникацияның алты аққиқаттамасы. МОДУЛЬ 2. Тиімді коммуникация орнату әдістері Тақырып 6. Келіссөздерді дайындау және өткізудің негіздері Келіссөз процесін жоспарлау. Келіссөздерді дайындаудың және өткізудің негізгі кезендері. Тақырып 7. Сөздік коммуникацияның формалары Пікір талас сөйлеу коммуникацияның бір түрі ретінде. Дәлелдеудің стратегиясы және тактикасы.

Тактика (грекше taktiks – әскерді сапқа түрғызу өнері tasso – сапқа түрғызамын, қатарластырамын) – экономикалық (мысалы, несие-қаржылық, бәсекелік), әлеуметгік және басқа саясатта алға қойылған мақсатқа жету үшін қолданылатын құралдар мен тәсілдер; іс-қимыл желісі.

Стратегия гр. Strategia – әскер кіргізу – қоғамдық, саяси күреске басшылық өнері, оны жүргізудің қоғам (кәсіпорын, партия) дамуының нақты кезеңінің нақты жағдайларынан туындайтын жалпы жоспары, белгілі бір мақсатқа қол жеткізуге бағытталған қаражат пен ресурстарды пайдалану тәсілі.

Сөздік коммуникацияның формалары. Тақырып 8. Ауызша тілдік коммуникация Ауызша тілдік коммуникацияның қасиеттері және жағдайлық серттігі. Ауызша тілдік коммуникацияның түрлері. Сөйлеудегі және тыңдаудағы кері байланыс. Тақырып 9. Жазбаша сөйлеу коммуникациясы Жазбаша сөйлеу коммуникациясы: қасиеттері, түрлері және қызметтері. Жазбаша ақпараттың сөйлеу әсері. Тақырып 10. Вербалсыз коммуникация Вербалды және вербалды емес коммуникацияны салыстыру. Вербалды емес коммуникацияның пара- және экстралингвистикалық ерекшеліктері. Тақырып 11. Тұлға аралық коммуникация «Тұлға аралық коммуникация» ұғымы. Тұлға аралық коммуникацияда жағдайлық және психологиялық себептері.