Арман пв баспасы


Метафора­не­ме­се­ау­ыс­ты­ру



Pdf көрінісі
бет120/142
Дата06.10.2023
өлшемі3,33 Mb.
#113127
түріКнига
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   142
Метафора­не­ме­се­ау­ыс­ты­ру
Метафора не ме се ау ыс ты ру – сөз мә нін өң деп, өз гер тіп айту. Су рет те ліп 
отыр ған зат ты не құ бы лыс ты ай қын дай, ажар лан ды ра түсу үшін олар ды өз де-
рі не ұқ сас өз ге зат қа не құ бы лысқа ба лау, сөй тіп ма ғы на сын үс теу, маз мұ нын 
те рең де тіп, әсе рін кү шейту. Метафора ның жа са лу жол да ры:
1. Бір нәр се ні жал ғау сыз, жұрнақ сыз екін ші нәр се ге ба лау, са лыс ты ру, ұқ сату 
ар қы лы жа са ла ды. Мы са лы:
Гима лай – көк ті кін ді гі,
Гима лай – жер ді т н ді гі. 
(І.Жан с гі ров)
2
. -мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін, -сын тә різ ді жік тік жал ғау ла ры ар қы лы 
жү зе ге аса ды. Мы са лы: Мен жа ра лы жол ба рыспын (Абай).
3. 
еді, едім, еді , екен, ем си яқ ты кө мек ші етіс тік тер дің кө ме гі мен ту ын-
дай ды. Мы са лы: Сен жа ра лы жол ба рыс е, мен киік ті ла ы ем.
4. 
бей не, те , се кіл ді сөз дер ар қы лы жа са ла ды. Мы са лы: ай ы бо лар шер-
мен те, а ра кө і лім жер мен те (Абай).
Мотив
Мотив – қа зақ әде бие тін де «са рын» де ген сөз ге жа қын.
Мотив әде би термин ре тін де 20-жыл дар дан бе рі А.Весе ловский, В.В.Пропп 
ең бек те рін де зерт те ле бас та ды. Бұл зерттеу лер әр ха лық әде бие тін де бұ рын нан 
ке ле жат қан, бір әдебиет тен екін ші әде би ет ке, дәу ір ден дәу ір ге кө шіп жүрген 
сю жет ті са рын дар ды тү ген деп қа рай ды. Ұқ сас сю жет тік сарын дар ды өз дәуірі-
нен, нақ ты лы шы ғар ма лар да ғы көр кем дік ше шім нен, ұлт тық әде би үр діс тен 
бө ліп алып, же ке қа рас ты ру ға бол май ды, се бе бі ұқ сас са рын дар көп жағ дай да 
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


113
өмір дің өзі нен туа ды, олар ды ха лық тұр мы сын да ғы ұқ сас жағ дай лар дың әде-
би ет те гі кө рі ні сі деу ге бо ла ды. Кей де олар са ра ла нып, ірік те ліп, қалып тас қан 
дәс түр лі са рын дар бо ла ды. Не ме се шығар ма лар дың құ ра мын да ғы бір ай шық 
же ке бө лі гі си яқ ты бо лып ке ле ді, мы са лы, ау ыз әде бие тін де гі сиқыр лы ай на, 
әке сі мен ба ла сы ның жек пе-же гі, абжы лан ның хан ша ны ұр лап әкетуі. Кей-
бір жанрлар да тұ рақ ты са рын дар, мотивтер ұшы ра са ды. Мы са лы, эпопея мен 
авантюра лық ро ман дар да ғы саяхат қа шы ғу, ке ме нің күй реуі, кө ре ген қар ға, 
өлік тің ті рілуі жә не т.б. Мұндай сарын дар кей де же ке-да ра ашы лып, бер тін 
ке ле ав тор дың өзін дік су рет кер лік ше бер лі гі мен, дү ни ета ны мымен, көр кем дік 
шы ғар ма құ ры лы мымен ұштас ты ры ла ды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет