«Арнайы педагогика» сериясы Серия «Специальная педагогика» №3-4 (30-31), 2012 Материалы круглого стола «Практика обучения и воспитания детей



Pdf көрінісі
бет48/87
Дата07.10.2024
өлшемі1,59 Mb.
#147049
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   87
Байланысты:
33-31-PB

1.
 
 Лоренц К. Агрессия (так называемое зло). - М., 1994. 
2.
 
 Корнилова Т., Григоренко Е., Смирнов С. Подростки группы риска. - СПб., 2005. 
3.
 
 Великанова Л.П. Факторы психологического и социального риска нарушения состояния здоровья 
детей и подростков / Материалы VКонгресса педиатров России. — М., 1999. 
4.
 
 Иовчук Н.М. Школьная дезадаптация: эмоциональные и стрессовые расстройства у детей. - М., 
1995. 
5.
 
 Оклендер В. Окно в мир ребенка. Руководство по детской психотерапии. — М., 2000. 
6.
 
 Брюдаль Л.Ф. Психические кризисы в новой перспективе.
 - 
СПб., 1998. 
7.
 
 
Братусь Б. С. Аномалии личности. - М., 1990. 
Тҥйін 
Аталган макалада пубертатшқ кезеңіндегі дисгармониялықгьщ себеп-салдары мен факторлары 
карастырылган. Сонымен катар, жасӛспірімдер арасындағы агрессивтіліктің қалыптасуына жегелейтін 
факгорлар айқындалған. 
Summary 
In this article the reasons and disharmonious pubertation period are considered. In article the 
same factors promoting formations of aggression at teenagers are defined. 
KIIHIЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЬЩ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУЫ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕ РЕТШДЕ 
Г.И. Казахбаева ,\| 
<
 v.\K 
А.С. Алимжан^ ^
V)
 
Қазақстан Республикасьшың «Білім туралы» Заңындағы негізгі бағыттарды жҥзеге асыру 
жағдайында, болашақ ӛеіп келе жатқан ҧрпаққа білім беру ҥрдісін қазіргі заманға сай етіп жҥзеге 
асыруға қажетті педагогтың маңызы ӛте зор [ 1 ]. 
Кіші жас адамның дамуында ең қарқынды кезеңі болып табылады. Бала бҧл аралық уақытта әлсіз 
сәбиден дерлік қалыптасқан адамға айналады. Бҥл кезеңді басқа кезеңдермен салыстыруға 
болмайды. Балалық даму ҥнемі алға жылжумен сипатталады, сонымен қатар, ӛзіндік дербестіктің 
жаңа тҥрлері падда болады. 
Бала дамыған кезде жаңа психологиялық мінез бен іс-әрекетгің тҥрлерін меңгереді. Бҥл жаста 
оның іс-әрекетіне қойылатын талаптар артады. Осыған орай, қҥлықтық-тэртіптік ережелерді сақтау 
ӛте маңызды. Даму ҥрдісінде баланың қызметі қиындатылып ӛзгертіледі, ӛз іс-әрекеттін ҥйымдас- 
тыру іскерлігіне жоғарғы талаптар қойылады. 
Осыған орай, «ауытқушылық» [2] ҥғымын дәлелдеу қажеттілігі пайда болды. Баланың іс-
әрекетін- дегі ауытқушылықтар дегеннің астарында оның тәртібіндегі ерекшеліктері ересек 
адамдарды қырағыландырады. Іс-эрекеттегі мҥндай ерекшеліктер болашақ іс-әрекеттердің салдарын 
ӛз уақытын- да анықтап жэне болдырмау, қажетті жағдайда тҥзету ережелерден ауытқушылықты 
айғақтайды. Мҥндай стратегия баланың іс-эрекетіне қарағанда, әдетте, дамытатын ойындардың 
эмоционалды- жағымды қызметтері қажетті нэтиже беруі мҥмкін. 
Сонымен, баланың қылықтары мен тәртібіне қажетгі мазмҥнды маңыздылық, баланың тҥлғалық, 
адамгершілік қасиеттері негізінің астарында жатқан мҥндай ҥрдістер мен механизмдердің дамуына 
бағытталған жағымды ықпал кӛрсетуге болады. 
Бала тҥлғасының дамуы екі жақты болады. Бірінші жагы - бала айналадағы ортаны бірте-бірте 
тҥсіне бастайды және ондағы ӛзінің алатын орнын танып білуге тырысады, бҧл іс-әрекетгің жаңа 
мотивтері мен тҥрлерін тудыруға ықпал тигізеді, бала олардың арқасында белгілі қылықтар мен 
қимылдарды жасай бастайды. Екінші жағы - бҥл ерік пен сезімнің дамуы. Олар мҥндай мотивтерді 
дәлелдеуге, іс-әрекеттің тҧрақтануын, сонымен қатар, олардың сыртқы қалыптан белгілі 
тәуелсіздігін қамтамасыз етеді. 
Ересек адамдар бала тҥлғасының дамуына меңгеруді ҧйымдастыру арқылы немесе бала тэртібін 
реттейтін қҥлықтық ережелерді ҥйымдастыру арқылы әсерін тигізеді. Балалар мҥндай нҥсқауларды 
тәртіп ережелері мен ҥлгілі эсердің арқасында меңгеріп жҥзеге асырады. Балаға ең алдымен ересек 


Абай атындагы Қаз¥ПУ~нің Хабаргиысы, «Арнайы педагогика» сериясы №3-4(30-31) 2012 ж. 
61 
 
адамдардың іс-эрееттері мен қылықтары жэне жҥріс-тҥрысы мен ӛзара қарым-қатынас жасау ҥлгі- 
ӛнеге болады. Қоршаған адамдардың іс-әрекеттері балаға ҥлкен ықпап тигізеді. Бала ересек 


Абай атындагы Қаз¥ПУ-ніц Хабаршысы, «Арнайы педагогика» сериясы №3-4(30-31) 2012 ж. 
62 —
 
адамдардың еңбектерін бақылап, сӛйлеген сӛздері мен әңгімелерін және ертегілері мен 
тақпақтарын мҧкият тыңдап ӛмірмен танысады, сонымен қатар алған эсерлері арқасында олардың 
ӛздеріне еліктеуге тырысады. 
Сонымен қатар, оған кҧрбы-қҧрдастарының іс-әрекеттері ҥлгі-ӛнеге болуы мҥмкін. Ертегілердің 
тақырыптары, кейіпкерлердің тудыратын жағымды іс-әрекеттері мен қасиеттері балаға ҥлгі-ӛнеге 
болатыны ӛте маңызды. Балаларда мінездің қҥлықтық іс-әрекетгерінің ерѐжелерін меңгеру, жеке 
дербес ерекшеліктерге орай эртҥрлі тәсілмен жҥзеге асады. Осыған орай, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   87




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет