Ароматты қатардағы дәрілік заттар. Фенол және олардың туындылары Фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасы «Синтетикалық дәрілік заттардың химиясы және технологиясы»
Ароматты қышқылдар және олардың туындылары
жүктеу/скачать 13,12 Mb.
|
лекция 3 ХТСЛВ 2023-2024
- Бұл бет үшін навигация:
- Карбон қышқылдарының ең қарапайым өкілі – бензой қышқылы
- Сульфаниламид препараттары
- Стрептоцид Streptocidum
| Ароматты қышқылдар және олардың туындылары
1.Пара,- орто-, мета- аминбензой қышқылының туындылары 2.Пара-аминсалицил қышқылының туындылары 3.Фенилсірке және фенилпропион қышқылдары 4.Арилалкиламиндер, гидроксифенилалкиламиндер және олардың туындылары 5.Йодталған арилалифаттық аминқышқылдарының туындылары 6.Бензолсульфоқышқылы Карбон қышқылдарының ең қарапайым өкілі – бензой қышқылы:Бензой қышқылы және оның натрий тұзы - натрий бензоаты фармакопеялық препарат болып табылады. Оның атауы оның ұзақ уақыт бойы негізгі көзі ретінде, Styrax тұқымдасының бірнеше ағаштарының қабығынан алынған «бензоин» шайыры болғандығына байланысты.Бензой қышқылы көптеген өсімдіктерде - өрік пен көкжидек сияқты жемістерде кездеседі. Ол бактерияларда фенилаланин амин қышқылының метаболизмінің қосалқы өнімі ретінде де өндіріледі. Сонымен қатар кейбір тағамдардағы полифенолдарды бактериялық (тотықтырғыш) өңдеу арқылы ішекте түзіледі.C6H5COOH, көптеген қышқылдардан айырмашылығы, қатты қосылыс. Оның қатты бөлігі бадам хош иісін беретін жеңіл, ақ және жіп тәрізді кристалдардан тұрады. Қыздырған жағдайда бензой қышқылына ұшу қасиеті тән. Медициналық мақсатта бензой қышқылын толуолдан алады. Сульфаниламид препараттарыМолекуласында сульфотобы бар ароматты көмірсутектердің туындыларын ароматты сульфоқышқылдар дейді.Cульфаниламидті препараттар - дәрілік заттардың үлкен тобы, химия терапияда құрамында азот, күкірт бар және инфекциялық ауруларға қарсы қосылыстардың тобын айтады.Сульфаниламидтер - белсенді микробқа қарсы заттар. Олар химиялық құрылысы бойынша сульфаниламидтер туындысына (сульфанил қышқылының амиді) жатады.Алу жолдары. Ароматты сульфоқышқылдарды бензолды және оның гомологтарын сульфирлеу арқылы алады. Сульфирлеу реакциясы электрофильді орынбасу механизмімен жүреді. Сульфоқышқылдар Стрептоцид StreptocidumИісі мен дәмі жоқ ақ кристалды ұнтақ. Суда аз ериді, қайнаған суда, қышқылдар мен сілтілердің ерітінділерінде оңай ериді. Стрептоцид менингитке, жара инфекциясына, тамақ ауруына және басқа кокк инфекцияларына, сондай-ақ циститке, пиелитке, колитке қарсы қолданылады. Стрептоцид әсіресе бета-гемолитикалық стрептококктан туындаған инфекцияларды емдеуде тиімді (терінің қызылиек қабынуы, пуэрперальды сепсис, стрептококкты пневмония және т.б.). Сульфаниламидтер әр түрлі бактериялық инфекциялардың алдын-алу мен емдеуді сәтті жүргізуге мүмкіндік беретін алғашқы дәрі болды. 1930 жылдардан бастап медициналық тәжірибеге енген осы препараттардың арқасында өкпенің қабынуынан, қанмен уланудан және басқа да көптеген бактериялық инфекциялардан болатын өлім-жітім айтарлықтай төмендеген. Француз химигі Гельмо N-аминобензол-сульфамид (ақ стрептоцид) синтездеді, ол бояу өнеркәсібінде әртүрлі азобояғыштар алу барысындағы аралық өнім болып табылады: 1. Резорбциялық әсер ететін препараттар (әсер ету ұзақтығы әр түрлі препараттар) 2. Асқазан-ішек жолында сіңірілмейді: Фталилсульфатиазол (фталазол); сульфагуанидин (сульгин) 3. Жергілікті қолдануға арналған: күміс сульфадиазин (дермазин) 4. 5-аминосалицил қышқылы бар қосылыстар: сульфасалазин жүктеу/скачать 13,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|