Оқушы ыдыс емес толтыруға арналған, ол–шырақ, лаулап жануға жаралған дегендей “Оқушының құлағына воронкаға құйғандай үнемі айғайлайды, ал оқушының жауапкершілігі тек қана айтқанды қайталау. Мен мұғалімнің осы
қателігін жөндегенін қалар едім- деп өз ойын тұжырым жасаған Мишель Монтень.
Оқытудың ең жақсы әдісі-әңгімелесу, мұғалім өз бойынан тәлімгерлікті түсіріп, оқушымен бірдей деңгейде болса ...
Рух – деген адам бойындағы бір қуат. Ол қуат адам бойында кездесетін барлық жақсы қасиеттермен жасайтын барлық игі істеріңнің қайнар көзі.
Жаратылыстың барлығы екі қарама-қарсы нәрседен тұрады. Ақ-қара, күн- түн,ыстық-суық, жақсы-жаман.Адам бойындағы барлық жақсы қасиеттер рухтан туындайды, ал жаман қасиеттер нәпсінің көрініс болып табылады. Адам денесі бір болғандықтан оның ішінде билік үшін үнемі осы екі қуаттың–«рух пен нәпсі» күресі жүріп жатады.
Рух деген дінсіз таза ақыл, Мінсіздің ісі шын мақұл.
Айуандағы ақыл ол емес. Аз ғана сөзім–аз нақыл.
Адамның ішінде болмайды аласы,
Оларды бұзатын нәпсінің таласы деген Шәкәрім. Рухтың мекені– адамның жүрегі. Жүрек жылуы, махаббат, ар-ұят, қайрат, мейірімділік, жақсылық адамшылық осы жүректен туындайды.
Рухтың табиғаты материалдық зат емес, оның табиғаты – асыл нұр В.С.Кукушкиннің “Педагогиканың жалпы негіздері” атты кітабынан Януш
Корчак былай деген:
Мен концлагерді басымнан кештім.Мен бірде–бір адам көруге болмайтынды:
Сондықтан да мен білімділікке сенбеймін. Менің Сізден өтінерім: оқушыларыңызға адам болуға ғана көмек берсеңіздер. Сіздің құлшынысыңыз ешқашан да дүниеге ғалым тажалдарды, білікті психологтарды, білімді “Эйхмандарды” әкелмеу керек.Оқу,жазу,арифметиканың біздің балаларымызды адамилыққа баулуға көмектескенде ғана маңызы бар.”
Бәрінің бастауы Махаббат–деген сөз бекер айтылмаса керек.