Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Журналистика казак тил
| Кәсіби қазақ тілі
15-сабақ БАСПАСӨЗ ЖАНРЛАРЫ Баспасөз жанрларын, негізінен 3 топқа бөлуге болады. Бірінші топ: ақпаратты (хабар, есеп, сұхбат, репортаж). Екінші топ: талдамалы (мақала, рецензия, шолу, хат). Үшінші топ: көркем-публицистикалық (суреттеме, очерк, пуб- лицистика, эссе, баллада). Сондай-ақ, көркем-публицистикалық жанрлардың сатиралық түрлері (фельетон, памфлет, мысал, эпи- грамма, пародия, шарж т.б.) бар. Баспасөз жанрлары белгілі бір оқиғаларды, құбылыстарды нақты деректер мен мәліметтерге сүйене отырып баяндайды. Әр жанрдың өзіне тән ерекшеліктері мен сипаты, әрі бәріне ортақ белгілері бар. Ақпаратты жанрлар: күнделікті оқиғаларды жедел түрде хабарлап, жаңалықтарды оқырманға еш өзгертусіз жеткізуге ты- рысады. Талдамалы жанрларға: оқиғаларды салыстыра зерттеу, деректер мен мәліметтерді талдап, солардың төңірегінде ой қо- рыту және бағалау тәсілі тән. Көркем-публицистикалық жанр- лар: типтік деректерді суреттеу әдісімен жазылады; әрқилы әдеби тәсілдер (даралау, образ жасау, мінез-құлық қақтығысы, оқиға шиеленісі, т.б.) арқылы әлдебір деректі құбылыстың ішкі мән-мазмұны мен идеялық сипатын көркем-публицистикалық деңгейде ашып көрсетеді. Сатиралық жанрды екі салаға бөледі. 1) Сатираның поэзиялық жанрлары: мысал, пародия, сықақ, өлең, шарж, карикатура. 2) Сатираның прозалық жанрлары: фельетон, памфлет, сати- ралық әңгіме, юморлық әңгіме, сатиралық повесть, сатиралық роман. |