Аты раулар дың то пы рақ жа мыл ғы сы ның құ ры лы мы жә не оның кар та ла ры
Зерт теу ма те ри ал да ры мен әдіс те рі
жүктеу/скачать 410,83 Kb. Pdf көрінісі
|
| Зерт теу ма те ри ал да ры мен әдіс те рі
Қа зір гі уа қыт та ланд шафт не ме се то пы рақ жа мыл ғы сы ның құ ры лы мын зерт теу де жер бе- де рін құ ры лы мы на де ген ғы лы ми қы зы ғу шы лық та ғы да арт ты. Егер біз дель та лар дың, со ны мен қа тар Ор та Азияда ғы Әму да рия жә не Сыр да- рияның то пы рақ жа мыл ғы сы ның құ ры лы мын ала тын бол сақ, жер бе де рі нің құ ры лы мын жан- жақ ты зерт теу «То пы рақ тар геог ра фиясы» пә- нін де бел гі лі бір ғы лы ми жа ңа лық тар ды ашу ға се беп бо ла ды. Біз ге бел гі лі, то пы рақ ланд шафт- тың бір ком по нен ті бол ға ны үшін аты раулар- да ғы то пы рақ тар дың пай да бо лу ын да жә не да му ын да ланд шафт тың пай да бо лу ын да ғы фак- тор лар дың рө лі ерек ше мән ге ие. Аты раулар да- ғы ланд шафт тың пай да бо лу ын да кли мат, жер бе де рі фак тор ла ры мен қо са жер үс ті су ағы ны- ның ма ңы зы ул кен [5]. Ға лым дар дың пі кі рін ше, де аты рауда ғы жер бе де рі құ ры лы мы ның пай да бо луы жә не да муы ті ке лей су ағын да ры мен бай- ла ныс ты. Аты раулар да жер бе де рі құ ры лы мы ағыс тар дың іс-әре ке ті нә ти же сін де пай да бол- ған ды ғы үшін олар үне мі «ағаш тә різ дес» құ ры- лым ға ие. Аты раулар да ғы жер бе де рі нің «ағаш тә різ дес» құ ры лы мын 1-су рет тен кө ре міз. Бұл су рет те ежел гі әдіс пен құ рас ты рыл ған ланд шафт жә не то пы рақ кар та ла ры көр се тіл ген. Со ны мен қа тар су рет тер де, ланд шафт жә не то- пы рақ кон тур ла ры еш қан дай құ ры лым ға бай ла- ныс па ға нын бай қауға бо ла ды [6] . Аты раулар да ғы то пы рақ жа мыл ғы сы ның құ- ры лы мын зерт те ген де, ал ды мен олар дың то пы- рақ та ры ның пай да бо луы жә не да му ына ерек ше мән бе руіміз қа жет. Бұл сұ рақ қа жан-жақ ты жа - уап бе ру үшін аты раулар дың гео мор фо ло гиялық құ ры лы мы мен то пы рақ пай да бо лу ке зең де рін жә не олар дың өза ра бай ла ны сын зерт теу қа жет. Аты раулар да ғы то пы рақ тар дың пай да бо луы мен да му ын зерт теу то пы рақ тип те рі тек жер бе- де рі нің эле ме нт те рі мен (тө бе лер, ой паң жер лер) бай ла ныс ты бо лып қа на қой май, со ны мен қа тар, ол Әму да рия жә не Сыр да рия аты раула рын құ- раушы кі ші бе дер ле рі «ағаш тә різ дес» құ ры лы- мы мен бай ла ныс ты лы ғын көр се те ді. жүктеу/скачать 410,83 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|