Ақтөбе 2008 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 0,69 Mb.
|
Учебник психология на каз.
| Конфликт - адам өмірінің барлық жағын қамтиды. Кейбір жағдайда конфликтіге қатысушыларды тікелей немесе жанама қатысушылар деп екіге беледі: Бірінші өздерінің қызығушылыгына байланысты конфликт туғызушы жэне дамытушы. Екінші конфликт барысын азайтуға және токтатуға себепші болуы мүмкін. Кейбір жағдайда үшінші жағы болады. Конфликтіде екі жақты қолдаушы болады, суъбектілер жэне қатысушылар әртүрлі күште, статуста, рангте бола алады.
Конфликттің шыгуы, оның түрлері және тзсілдері. Қабылданған жэне анықгалған жағдай, анализдік жағдайда жэне бейнелеуіштерде басты категорияларды колдану. Туындап отырған жағдайдың проблемалық аудандағы категориясы оның құрылымдық жэне динамикалық кескіндемесіне енгізіледі. Жағдайлардың кү-рылымдық кескіндемелеріне төмеидегідей келесі компонентгер кіреді. Конфликтіге қатысушылар оның қолайлылығы (басталуы жэне аякталу деңгейі) пэндік (объект) конфликтіге қатысушылардың қозғалысы конфликтінің шешімі не қорытындысы. Динамикалық жағдайда туған конфликт осы жағдайдың туу себебін карастырады жэне сол негіздерде сұрактарға жауап алады, конфликтте нелер болады (процестер, эр түрлі жағдайда туьгадаған қү_былыстар) жэне ол қалай жүргізіледі (осы процесті жалғастырушылар). «Өз бетінше», «нақты» жүйелі білімі, қызметі жағынан қатысушылардың құрамына енетіндер компоненттердің болуы, оның шығармашылығында (сыртқы бейнелік жағдайлары), оның «бастапқы» түрде жүйеге енгізілуі. Конфликтілік процестің өзара байланысы жэне олардың корытындысы. Басты конфликтінің элементі болып дұрыс бағалау жэне бағалауда сырт адамның қатысуы. Кинфликттіц түрлері және психологиялың багыты мен оның түсіндірілуі. Ішкі өзара конфлшт. Жалпы ішкі өзара конфликтіні тенденциялык зерттеу жеке тұлғаны конфликте қатыстылығының деңгейін анықтап мотивациялық көрінісі, өз ортасында немесе өзгеше жеке басының білімділігі, оның конфликтіні шешуге өздігінен бағытталуы, жаңа перспективалық түсініктердің ашылуы. Ерекше персональды (дара, жеке) конфликт. Алғашқы теориялық бейнелеу мен экспериментті зерттеу ерекше персональды конфликтіге негізделуі, оның куәландырылған адамның талап ету контекстіне катысты болады. Ситуациялық жағдайда ерекше персональды конфликтіні зерттеп, ерекшелеу бэрінен бұрын М.Дойчанын, жүмысына қатысушылардың байланыстық сипатта бейнелеиуі. Кейбір оқу жағдайында ерекше персональды конфликтінің тууы. Отбасылық жэне еңбекке қатысуындағы ортага негізделеді. Ton аралық конфликтілер. Ton аралық конфликтіні түсіну өз ішінде үш басты қатыстыққа бөлінеді: ынталандыру, ситуациялық жэне байланыстык. Басгы конфликтінің бөлінулері. Ынталандыру сэйкестіктеріне мынадай қатынастықтар топ аралық байланыс қарым-қатынас, сондай-ақ топ аралық өштесу, кектесу топ аралық тен деңгейлік пен топ аралык байланыс қарым-қатынас, және тағы басқа бүның бәрі топтық ішкі өз проблемалары болып табылады. Ынталандыру деңгейіне сэйкес келетін жұмыс түрлері, соның ішінде ең біріншіден Л.Берковицаның Жарыкбаев Қ. Б. Жантану негіздсрі. А.,-2002ж. Бабаев С. Жалпы психология. Л., -2002ж Н. Бсрікүлы Жантану Ақтобе-2006. Зейін кез - келген психикалык процестің тұрақты бір жағы. Зейін - адам іс-әрекетініц қажетті психикалық шарты. Зейін - деп сананың белгі бір нәрсеге бағытталып, оның айқын бейнеленуін камтамасыз етуі. Зейін сыртқы орта қүбылыстарына да, адамның өзінің ішкі психикалық кұйлерінде де бағытталуы мумкін. Зейін адамның еркіне карай ырықты, ырықсыз және үйреншікті болып үш түрге бөлінеді. Ырыцты зейін - деп сана эрекетініц белгілі шарггарымен байланысты болып, бір объектіге багытгалуын айтады. Ырықты зейіннің психологиялық мазмұпы адамның іс - әрекетіндегі алға қойған мақсатымен, ерік күшімен байланысты. Ырықты зейін ерікті немесе активті зейін деп те аталады. Мүндай атаулардың бэрі сананың белглі обьектіге шоғырлануындагы адамігыц шешуші ролін көрсетеді. Ырыцсыз зеіііішің психологиялық эдебиеттерде бірнеше синонимі бар. Ксйбір зертгеулерде ол пассивті жоне эмоциялық зейін деп те аталады. Бүл екі түрлі атау мәні жағынан ырықсыз зейіннің ерекшелігін көрсстеді. Пассивті зейін нэрсеге бағытталған сананы шоғырландыру үшін ерік күшінің қажет емес екендігін білдіреді. Ал ырықсыз зейінді эмоциялық деп атау зейіннің объектісі жэне соған байланысты көңіл -күйлер мен эмоциялар, қызығулар, мақсат - мүдде арасындағы арақатынастыц мэнісін білдіреді. Сонымен, ырықсыз зейін деп -сананың белгілі объектіге бағытталып, соған шоғырлануын айтамыз. Үйреншікті зейін - зейіннін, ерекше түрі, ол ырыкты зейіннен кейін жасалады. Сонымен, үйреншікті зейін дегеніміз - кажетті эрі күлды болып саналатын объектіге адам санасының шоғырлануы. Үйреншікті зейіннің өзіндік ерскшеліктері бар. Ол қызығу негізінде қалыптасады, бірақ бүл нәрсенің қасиетіне емес, адамның тіршілік мақсатына сәйкес мүдделі эрекетіне байланысты, мұндағы маңызды нәрсе - істің нэтижесі. Зейіннің цасиеттері: 1) көлемі; 2) белінуі; 3) шоғырлануы; 4) түрақтылығы; 5) ауысуы. Зейінділік күй - адамның мүдделі ісі мен қажетті пэрсеге қызығуыііың күшейуіне байланысты. Адамның зейінділік күйіне тән нэрселер: сезімталдық, ойдың айкындығы, сезім кернеуі, ерік күшінің әсерімен істі ойдағыдай орындап шығуы үшін жан дүниесінің әсерлену шапшандығы. Бүл жагдайда ырыдты зейін басым болады. Зейін күйінің тағы бір қыры зейінсіздік немесе зейіннің шаршап алаңцауынан байқалатьш ерекшелік. Бүл жағдайда ырықсыз зейін басым болады. Зегіін - адампың саналы эрекетінің жалпы психккалық дүниесінің есігі деуге болады. жүктеу/скачать 0,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|