Ақуыздардың төрт құрылымдық деңгейі бар
жүктеу/скачать 52,49 Kb.
|
Ақуыздар
- Бұл бет үшін навигация:
- Молекуланың пішіні бойынша
- Ерігіштігі бойынша
- Ақуыздардың қызметі
| Құрылымы бойынша ақуыздар қарапайым (ақуыздар) және күрделі (протеидтер)болып бөлінеді:
қарапайым ақуыздардың құрамдас бөліктері α–аминқышқылдарының 20 түрлі қалдықтарының көпшілігінде кездеседі; күрделі ақуыздарда металл иондары болуы мүмкін немесе көмірсулармен, липидтермен және т. б. күрделі қосылыстар түзуі мүмкін. Молекуланың пішіні бойынша белоктар глобулярлы және фибриллярлы болып бөлінеді: глобулярлы ақуыздар молекуласының пішіні-глобула (сфера немесе эллипс). Мысалы, альбумин (жұмыртқаның ақтығы), казеин (сүт ақуызы). Мұндай ақуыздар суда ериді; фибриллярлы ақуыз молекуласының формасы-фибрилла (жіп немесе талшық). Мысалы, кератин (шаш, тырнақ, қауырсын), коллаген (бұлшықет, сіңір). Бұл ақуыздар суда ерімейді. Ерігіштігі бойынша: Еритін ақуыздарға альбуминдер жатады. Ерімейтін ақуыздарға кератин (шаш, тырнақ, қауырсын), коллаген (сіңірлер), фиброин (Жібек, тор) жатады. Ақуыздардың ерігіштігі олардың құрылымына, рН мәніне, ерітіндінің тұз құрамына, температурасына байланысты және ақуыз молекуласының бетінде орналасқан топтардың табиғатымен анықталады. Ақуыздардың қызметі Каталитикалық функция - ақуыздар болып табылатын ферменттер биохимиялық реакцияларды катализдейді, активтену энергиясын төмендетеді және жасушалардағы процестерді жеделдетеді. Мысал ретінде ферментативті гликолиз кешенін келтіруге болады, мұнда фермент ақуыздары глюкозаның пируватқа айналуын катализдейді. Құрылымдық функция - ақуыздар жасушалық және жасушадан тыс құрылымдардың негізгі компоненттерін құрайды. Коллаген мен кератин-тіндердің беріктігі мен серпімділігін қамтамасыз ететін құрылымдық ақуыздардың мысалдары. Тасымалдау функциясы - ақуыздар заттарды жасуша мембраналары арқылы тасымалдауға қатысады. Мысалы, гемоглобин қандағы оттегін тасымалдайды, ал мембраналық фосфолипидті ақуыздар иондар мен молекулаларды жасуша мембраналары арқылы тасымалдауға қатысады. Реттеу функциясы - кейбір ақуыздар биологиялық процестерді реттеуде рөл атқарады. Инсулин сияқты ақуыз табиғатындағы гормондар метаболизмді реттейді. Рецепторлық ақуыздар жасуша мембранасы арқылы сигнал беруге қатысады. Қорғаныс функциясы - антиденелер (иммуноглобулиндер) сияқты иммундық ақуыздар ағзаны патогендерден қорғайды. Фибриноген ақуыз бола отырып, қанның ұю процесіне қатысады, денені қан жоғалтудан қорғайды. Сақтау функциясы - кейбір ақуыздар аминқышқылдарын сақтай алады. Мысалы, ферритин темір иондарын сақтайды, бұл олардың жасушаларға уытты әсерін болдырмайды. жүктеу/скачать 52,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|