9
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНДЕГІ РОМАНТИЗМ ҚҰБЫЛЫСЫ ЖӘНЕ
ОНЫҢ ҰЛТТЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Жанұзақова ҚҰРАЛАЙ ТЕМІРБЕКҚЫЗЫ
*
ТҮЙІНДЕМЕ
Романтизм
поэтикасы, оның эволюциясы, романтикалық
жанрлардың дамуындағы
типологиясы, жекелеген романтиканы поэтикалық жүйемен байланыстыру арқылы қазіргі
заманғы қазақ әдеби сынына көбірек көңіл аударады. Бұл мақалада
қазақ романтикасының
типологиясы мен ұлттық ерекшеліктері талданады. Жиырмасыншы ғасырда көркемдік әдіс ретінде
романтизмнің «кемістігі» туралы әдеби ойлау идеясы. Бұл
мақала романтизмді тарихи-
типологиялық еуропалық контекстте ,дәлірек айтқанда, әлемдік тарих , әдеби процесс, эволюция,
романтизмнің әртүрлі түрлерін ескере отырып, М.Жұмабаев, М. Дулатов, Ш.Құдайбердиев,
С.Торайғыров сияқты ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып жазылды.
Тірек Cөздер:
Қазақ
әдебиетіндегі романтизм, ұлттық мінездеме,
романтизмнің
типологиясы,әлемдік көзқарас, бағыттары мен тренді.
KAZAK EDEBİYATINDA ROMANTİZM VE ONUN MİLLİ ÖZELLİKLERİ
ÖZET
Kazak edebiyatında çok açıklanamayan romantik bir geleneğin gelişimi sorunu, edebi eleştiri
için en acil konulardan biridir. Romantik başlangıcın ХІХ yüzyılın sonu ve ХХ yüzyılın başlarında
Kazak edebiyatı tarihinin önemli bir parçası olduğu unutulmamalıdır. Sovyet edebiyatındaki «sosyalist
gerçekçiliğin» ideolojisinden böyle bir yaklaşımın etkilendiği açıktır. Makalede Kazak nesnesinin
oluşumu sırasında ilk romanlar boyunca uygulamaya koyılan, hikayelerin sanatsal ve estetik yapısında
belirgin olan romantik şekiller oluşturuldu. Aynı zamanda, Kazak romantizminіn ulusal karakteri, Avrupa
romantizmi arasındaki farklılıklar ve özellikler Sh.Bokeev, M. Dulatov, Sh.Kudaiberdiev ve S.
Toraigyrov eserleri üzerinden analiz ediledi.
