Қазақ филологиясы кафедрасы
жүктеу/скачать 472,92 Kb. Pdf көрінісі
|
№ 1- семинар. Тақырыбы: Ежелгі дəуір əдебиеті тарихы Дəріс мазмұны: Қазақ əдебиеті тарихы жəне оны дəуірлеу мəселесі. Орта Азияны мекендеген көне тайпалар шежіресі. Заманымыздан бұрынғы жазу – сызулар (б.з.б Ү11 – б.з 1Ү). Түркілердің тотемі– « Көк бөрі» аңыздары
Томсен , В.В.Радлов еңбектері. Күлтегін,Білге қоған,Тоныкөк ескерткіш жырларының тілі. Орхон ескерткіштерінің қазақ эпостық жырларымен ұқсастық – бірліктері . Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс жасау, талдау. № 3- семинар. Тақырыбы: « Қорқыт ата кітабы» Дəрістің мазмұны : Оғыз дəуірінің тарихи, мəдени дамуы. « Қорқыт ата» оғыз дəуірінің ескерткіші , зерттелуі, аудармалары. «Қорқыт ата » кітабының көркемдік ерекшеліктері
идеялық семантикасын салыстырмалы талдау. № 4- семинар. Тақырыбы: «Оғыз қаған жыры» Дəріс мазмұны: Оғыз қаған жыры, зерттелуі. Шəкəрімнің «Түрік, қырғыз, қазақ һəм хандар шежіресіндегі» оғыз ханның ұрпақтары туралы деректер. Оғыздың тарихи бейнесі туралы пікірлер. Жырдың қазақ эпостарымен үндестігі. Əдістемелік нұсқау: «Оғыз қаған» туындысының зерттелуі жəне Шəкəрім шығармашылығымен салыстыру. № 5- семинар. Тақырыбы: Орта ғасыр жəне ислам. Дəріс мазмұны: Құран- адамзат мəдениетінің ірі ескерткіштерінің бірі. Ислам мəдениетін жасаудағы қазақ жерінен шыққан ғалым мен ақын жазушылардың орны. Ислам мəдениеті жəне түрік əдебиеті. Сыр бойы мəдениеті шаһар кенттердің əдебиет, мəдениет дамуындағы ролі. Əдістемелік нұсқау: Мұсылман діні мен қазақтың ұлттық дүниетанымы туралы деректермен таныстыру. № 6- семинар. Тақырыбы: Ислам дəуіріндегі əдебиет жəне Əл-Фараби Дəріс мазмұны: 1.Əл-Фараби өмірі, шығармашылығы. 2.Əл-Фараби еңбектерінің зерттелуі. 3.Əл- Фараби əдебиетші ғалым. Əдістемелік нұсқау: Мұсылман мəдениетінен дамып шыққан Фарабилер əлемімен таныстыру. № 7- семинар. Тақырыбы: Ахмет Йассауи ақын, ойшыл Дəріс мазмұны: Өмірі, шығармашылығы. Йассауи – ойшыл.Сопылық дүниетанымының мағынасы. Йассауи хикметтерінің тəрбиелік мəні. Əдістемелік нұсқау: Сопылық əдебиеттің күнгейі мен көлеңкелі тұстарының əдебиеттегі көрінісін анықтау. № 8 - семинар. Тақырыбы: Ахмет Жүйнекей, Сүлеймен Бақырғани шығармашылықтары. Дəріс мазмұны: 1.Ахмет Жүйнекей (Йүгінекей) өмірі, «Ақиқат сыйы» кітабы, зерттелуі. 2.Ақиқат сыйы дастанындағы оқу білім, мораль, мінез-құлық туралы мəселелер. 3.Сүлеймен Бақырғани «Хакім ата» кітабы, зерттелуі. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыстану. № 9- семинар. Тақырыбы: : Махмұт Қашқари (ХІ ғасыр) Дəріс мазмұны: Махмұт Қашқари өмірі туралы деректер. 1.Махмұт Қашқаридың «Диуани лұғат –ат түрік» сөздігі, зерттелуі. 2.Сөздіктегі ауыз əдебиеті үлгілерінің қолданылуы. Əдістемелік нұсқау: Салыстырмалы-типологиялық талдау жасау. № 10- семинар. Тақырыбы: Жүсіп Баласағұни (ХІ ғасыр) «Құтты білік» дастаны. Дəріс мазмұны: 1.Ақынның өмірі «Құтты білік» кітабы, зерттелуі, аудармалары. 2.Баласағұнидің даналық ойлары. 3.Дастанның көркемдік ерекшеліктері. Əдістемелік нұсқау: Ж.Баласағұн еңбектерімен танысу. № 11- семинар. Тақырыбы: Алтын Орда дəуіріндегі əдебиет жəне Насыриддин Рабғузи. Дəріс мазмұны: 1.Алтын Орда дəуіріндегі тарихи əлеуметтік жағдай. 2.Алтын Орда дəуірінің мəдениеті мен əдебиеті. Əдебиеттегі нəзирашылдық дəстүрдің тууы. 3.«Қисса Жүсіп» (1212 -1233 ). Туындыгері -əли. 4.Насыриддин Рабғузи ескерткіші, зерттелуі, аударылуы. Əдістемелік нұсқау: Синтетикалық талдау жасау арқылы ақынның назиралық еңбектерімен жұмыс жасау. № 12 - сенминар. Тақырыбы: Сайф Сарай «Гүлстан бит- турки», Құтб «Құсрау шырын» дастандары. Дəріс мазмұны: 1. Сайф Сарай өмірі жөнінде мəліметтер. Гүлстан бит- турки шығармасы, зерттелуі. 2. Дастанның идеялық мазмұны. 3.Құтбтың «Құсрау шырын» дастаны. Авторы туралы деректер, зерттелуі.
Мазмұндау, сюжеттік-композициясы бойынша
түсіндіру. № 13- семинар. Тақырыбы: Тарихи тақырыпқа жазылған көркем шежірелер. Дəріс мазмұны: 1.Əбілғазы. «Шежіре и түрк»(Түрік шежіресі) түркология ғылымы тұрғысынан зерттелуі.2.Қадырғали Жалайыри «Жами-ат тауарих» (Шежірелер жинағы) зерттелуі.
Əдістемелік нұсқау:Түпнұсқаларымен танысу, қазақ шежірешілерімен тарихи үндестігін ажырату. № 14 - семинар. Тақырыбы: Хорезми «Мұхаббат- наме». Дұрбек «Жүсіп Зылиха» дастаны. Дəріс мазмұны: 1.Хорезмидің «Махаббатнаме» поэмасы, нұсқалары, зерттелуі,аударылуы. 2.Дастанның композициялық құрылысы, тақырыбы. 3.Дастанның көркемдік ерекшеліктері. Əдістемелік нұсқау: Дастандардың түпнұсқалары мен қазақ тіліндегі аудармаларымен танысып, талдаулар жасау. № 15- семинар. Тақырыбы: Ежелгі түркі поэзиясы жəне Хайдар Дулатидің «Тарихи –и - Рашиди» шығармасы. Дəріс мазмұны: М.Х.Дулати- өз дəуірінің ғұлама ғалымы, тарихшысы, сөз зергері, ақыны, қоғам қайраткері. Ежелгі түркі əдебиетіндегі əлеуметтік – дидактикалық сарын жəне жыраулар поэзиясы. Əдістемелік нұсқау: Дидактикалық сарын табиғаты жəне тарихи көркем шежіре тарихилығы туралы мəліметтер беру.
Дəріс беруші дəрісті бағдарламаға сəйкес тақырыпта оқиды. Содан соң осы дəрісбарысында пайдаланған əдебиеттер тізімін студенттерге міндетті түрде беру керек. Сабақтың аяқталуына 5 минут уақыт қалғанда, студенттер сол дəріс бойынша өз сұрақтарын қойып, тиісті жауап алу қажет.
Бұл сабақтың түрі көбіне көп ауызша түрде, салыстыру, сыни тұрғыдан талдау түрінде өтеді.
СӨЖ жазбаша түрде алынады. Бұл реферат немесе ой-толғау болып келу мүмкін.
№ Тақырыбы Мазмұны
Апта Əдебиеттер 1 Ежелгі
дəуір əдебиеті Ежелгі дəуір əдебиетін дəуірлеу жəне оның
зерттелу жайынан
хабардар ету. 1-апта
1-аптада өтілетін негізгі дəрістің соңында көрсетілген. 2 Түркі қағанаты дəуіріндегі əдебиет
Түркі тектес халықтар əдебиетіне типологиялық талдау 2-апта
2-Дəріс соңында
көрсетілген 3 «Қорқыт ата» кітабы
«Қорқыт ата кітабы» түпнұсқаман танысу. 3-апта 3-дəріс
соңында берілген 4 «Оғыз қаған» жыры
Жырдың құрылымы мен көркемдік ерекшелігі. 4-апта 4-дəріс
соңында берілген 5 Орта ғасыр жəне ислам əдебиеті Орта
ғасыр əдебиеті бойынша жалпы шолу. 5-апта
5-дəріс соңында
берілген 6 Əл Фараби шығармашылығы Фараби трактаттарын талдау. 6-апта
6-аптадағы дəріс соңында көрсетілген 7 Ахмет Яссауи Сопылық əдебиет жəне А.Йассауи шығармашылығы. 7-апта
7-аптадағы дəріс соңында берілген 8 Ахмет Жүйнеки, Сүлеймен Бақырғани
Діни философия жəне халықтық афоризм. Ахмет жəне Сүлеймен шығармашылығын талдау. 8-апта
8-аптадағы дəріс соңында берілген 9 Махмұд Қашқари Сөздікпен жұмыс, талдау.
9-апта 9-аптадағы дəріс соңында берілген 10 Жүсіп Баласағұн Жүсіп шығармашылығындағы ел-жер жайы, ел басқару ісі.
10-апта 10-аптадағы дəрісте көрсетілген 11 Алтын Орда
дəуіріндегі əдебиет
Алтын Орда дəуірі жəне оның əдебиеттегі бейнесі. 11-апта 11-аптадағы дəрісте көрсетілген 12 С.Сараи «Гулистан бит турки»
Сараи шығармаларындағы лиризм. 12-апта
12-аптадағы дəріс соңында берілген 13 Тарихи көркем шығармалар Тарихнама жəне көркем шежіре.
13-апта 13-аптадағы дəріс соңында көрсет ілген 14 Хорезми «Мұхаббатнаме» «Мұхаббатнаме» дастанының көркемдік ерекшелігі. 14-апта 14-аптада өтілетін дəріс соңында
көрсетілген 15 Х.Дулати «Тарихи-и- Рашиди»
Тарих атасы-М.Х.Дулати шығармашылығына ретроталдау. 15-апта
15-аптадағы дəрістердің соңында көрсетілген əдебиеттер
Студенттің өзіндік жұмыстары оқу процессінің маңызды бөлігі. СӨЖ олардың шығармашылық қабілетін арттырып, тəжірибеде білімдерін қолдана білуге үйретеді. Студенттің өзіндік жұмыстарына мыналар кіреді: - Өткен дəріс материалдарын қайталау, берілген негізгі жəне қосымша əдебиеттерді оқу. - Тəжірибелік сабақтарға дайындалу. - Үй тапсырмаларын орындау. - Семестрлік тапсырмаларды орындау. Студенттің өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру əдісі: - Дəріс материалдарын дер кезінде талдап отыру. - Тақырыпты толық меңгерге шейін студенттермен жұмыс істеу. - Конспектімен жұмыс істей отырып, əдебиеттерге сілтеме жасау, қосымша мəліметтер еңгізу. - Егер түсініксіз сұрақтар болатын болса, келесті дəрісте міндетті түрде талқылау.
МАТЕРИАЛДАР
№1ОЖСӨЖ мазмұны: Қазақ əдебиетінің тарихы жəне ежелгі дəуір əдебиетінің маңыздылығы. №1СӨЖ мазмұны: Ғұн билеушісі Мүде ерліктері жайлы аңыздар ( Көк бөрі) Əдістемелік нұсқау: Ежелгі аңыздық, яғни ертегі емес шығармалардағы сюжеттік-композициялық құрылым мен идеялық желілер туралы мəліметтер беру.
ондағы көркемдік ойлардың көріністері . №2 СӨЖ мазмұны: Ежелгі дəуір əдебиетінің зерттелуі. Орхон ескерткіштерінің жанрлық жəне көркемдік ерекшеліктері. Əдістемелік нұсқау: Ежелгі дəуір əдебиетінің зерттеу нысандарына іліккен кезеңдері мен дəуірлеу мəселесі туралы білім көздерін беру. №3 ОЖСӨЖ мазмұны: Күлтегін мен Білге қоған Тоңғақтың тұсындағы Түрік қағанаты. 2.Орхон ескерткіштерінің бүгінгі таңдағы маңызы. №3 СӨЖ мазмұны: Көне түріктердің наным- сенімдері Əдістемелік нұсқау: Орхон жазулары, оның табылуы, зерттелуі жайлы толық мəлімет беру.
өсиет нақыл сөздері №4 СӨЖ мазмұны: Қорқыт ата кітабының қазақ əдебиетінде зерттелуі (Ə.Марғұлан, Ə.Қоңыратбаев, М.Жолдасбеков, Ш.Ыбыраев т.б еңбектері) Əдістемелік нұсқау: «Қорқыт ата кітабын» зерттеген қазақ зерттеушілерінің еңбектерімен таныстыру. №5 ОЖСӨЖ мазмұны: Оғыз қаған жырының мазмұны. Оғыз қаған жырындағы мифологиялық көріністер. №5 СӨЖ мазмұны: Оғыз қаған шығармасының тілі. Əдістемелік нұсқау: «Оғызнамені» аналитикалық жəне синтетикалық тұрғыда талдау жұмыстарын жасау. №6 ОЖСӨЖ мазмұны: Құрандағы ежелгі шығыс мифологиясы. Ислам дінін таратудағы ролі. №6 СӨЖ мазмұны: Мұхаммед пайғамбардың өмірі. Əдістемелік нұсқау: Құран кітабының ғылыми-теориялық ілім көздеріне талдау жасау. №7 ОЖСӨЖ мазмұны: Əл- Фараби жəне музыка. Əл-Фараби ойшыл. Əл- Фараби жəне Абай. №7 СӨЖ мазмұны: Əл-Фарабидің əлеуметтік қоғамдық жəне этикалық көзқарастары. Əдістемелік нұсқау: Фараби жəне оның озық ойлы білмпаз отандастарының еңбектерімен танысу. (Филолог Əл Ысқақ Фараби еңбектері) №8 ОЖСӨЖ мазмұны: «Хикметтер» кітабындағы адамгершілік, ізгілік, дінді құрметтеу, имандылық мəселесі. №8 СӨЖ мазмұны: Йассауи даналық ойларының Баласағұни мен Абай фəлсафасымен үндестігі. Йассауи мұрасының зерттелуі. Əдістемелік нұсқау: А.Йассауи хикметтері мен қазақ ойшылдарының философиялық көзқарастарына типологиялық талдау жасау.
сыпайылық, тазалыққа қатысты ой пікірлері. №9 СӨЖ мазмұны: Бақырғани түркі əдебиетінде нəзирашілдық дəстүрді енгізуші. «Смағұл қиссасы», «Жарты алма», «Ибраһим жəне оның шағитұлы» т.б қисса, хиқаялары. Əдістемелік нұсқау: Афоризм табиғаты, оның ежелгі дəуірдегі сілемдері туралы мəліметтер беру.
мақал- мəтелдер. Олардың бүгінгі қолданыстағы мақал- мəтелдермен үндестігі.
əдебиетке қосқан үлестері туралы мəліметтер қарастыру. №11 ОЖСӨЖ мазмұны: Дастанның идеялық мазмұны, құрылысы. Дастандағы ақыл білім, əдептілік тəлім- тəрбие мəселелері жəне ел басқарған əкімдер бейнесі.
түспей келген ел басқару мəселесінің ежелгі дəуір əдебиетіндегі конвенциялық бағыты.
кітабымен» ұқсастығы, көркемдік ерекшелігі. №12 СӨЖ мазмұны: Рабғузи қиссаларының негізгі желісі, зерттелуі. Рабғузи қиссаларының қазақ ауыз əдебиетіндегі үлгілері. Əдістемелік нұсқау: Эпикалық шығармалардағы Рабғузи үлгілерінің көрінісін аңдату. №13 ОЖСӨЖ мазмұны: Сайф Сарайдың нақыл сөздері. Тіл көркемдігі турасында. №13 СӨЖ мазмұны: Құсрау –Шырын дастанының тақырыбы, тіл ерекшелігі, мазмұны. Əдістемелік нұсқау: Құтб шығармаларындағы ізгілік мəселесі жəне тіл мен ой көркемдігі туралы мəліметтер беру. №14 ОЖСӨЖ мазмұны: Мұхаббат наме дастаны Алтын Орда дəуірі əдебиетінің ең көрнекті үлгісі. №14 СӨЖ мазмұны: Дүрбек «Жүсіп -Зылиха» дастаны, мазмұны.«Жүсіп- Зылиха» дастанының зерттелуі (Е.Ғ.Бертельс, С.Хайдаров, В.Волихожаев) Əдістемелік нұсқау: Дүрбек шығармаларының зерттелуі жайлы жаңа мəліметтер беру. №15 ОЖСӨЖ мазмұны: Түрік шежіресі – мəдени, тарихи əдеби құнды деректері мен ондағы қанатты сөздер, мақал- мəтелдер т.б Шежірелердің тарихи, əдеби маңызы туралы.
сөздігі туралы. Əдістемелік нұсқау: Қыпшақ тілдер тобын классификациялау жəне ежелгі тілдердің əдебиеттегі көрінісін санамалау. № 16 ОЖСӨЖ мазмұны: ІҮ– ХІІІ ғ.ғ. түркі тектес жəне түркі халықтарының əдеби мұраларының зерттелуі. №16 СӨЖ мазмұны: С.Сараидің « Гүлістан бит- турки» ескерткіштерінің жанрлық сипаты. Əдістемелік нұсқау: Түркі тектес халықтардың əдеби мұраларына типологиялық талдау жасау. №17 ОЖСӨЖ мазмұны: «Қорқыт ата» туралы жалпытүркілік мотивтер мен сюжеттің ортақ белгілері. № 17 СӨЖ мазмұны: «Оғызнаме» жəне ұлттық иірімдер. Əдістемелік нұсқау: Қорқыт бейнесінің түркі əлеміндегі ортақ көрінісі жəне сюжеттік желілерінің ұқсастығын түпнұсқалармен салыстырып меңгерту. №18 ОЖСӨЖ мазмұны: «Əбу Насыр əл Фараби – ақын. Əдеби мұралары №18 СӨЖ мазмұны:. Əл Фараби мұраларын зерттеушілер. Əдістемелік нұсқау: Фарабилер отаны, Отырар өлкесіндегі 32 Фарабидің өмірі мен шығармашылықтарынан мəліметтер беру. №19ОЖСӨЖ мазмұны: Алтын Орда əдеби ескерткіштеріндегі дидактикалық сарын.Рабғузи қиссаларының қазақ ауыз əдебиетімен сабақтастығы. №19 СӨЖ мазмұны. Жазбаша шығармашылық жұмыстар орындау. «Ғасырлар мұрасы» атты шығарма жұмысы. Əдістемелік нұсқау: Алтын Орда тарихы жəне сол кезең əдебиеті мен мəдениетінен деректер келтіру, конспектілеу. № 20 ОЖСӨЖ мазмұны:ҮІІІ – ХҮІІІ ғғ. əдебиеті мұраларын қайталау. № 20 СӨЖ мазмұны: Көне түркі жəне ХІ – ХҮІІІ ғ.ғ. мəдени жəне əдеби мұраларын қайталау. Əдістемелік нұсқау: ҮІІІ-ХҮІІІ ғ.ғ. əдеби мұралардың сатылы даму үдерістері мен жетістіктері жайлы түсініктер. №21 ОЖСӨЖ мазмұны: Өтілген материалдар бойынша: Низами шығармалары мен аудармаларын сараптау. № 21 СӨЖ мазмұны: С.Бургунның « Вагиф» драмасын талдау. Əдістемелік нұсқау: Туысқан халықтар əдебиетінің ежелгі дəуірінен мəліметтер беру. № 22 ОЖСӨЖ мазмұны: Т.Қайыпбергеновтің « Қарақалпақнамасының» көркемдік ерекшелігі мен халық əдебиетімен өзектестігі. № 22 СӨЖ мазмұны: Шайзада Бабич, Ибрагимов Ғ, М.Ғасрури шайырлығы. Əдістемелік нұсқау: Қарақалпақ əдебиетінің ежелгі дəуірінен мəлімет. № 23 ОЖСӨЖ мазмұны: А.Иүгнекидің « Ақиқат сыйы» кітабының мазмұны мен мəні. № 23 СӨЖ мазмұны: Ж.Баласағұнның « Құтты білік» дастаны. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс.
№ 24 СӨЖ мазмұны: Башқұрт филологиясының өзекті мəселелері. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс.
олардың ортақ белгілері, ерекшеліктері.
айырмашылығы туралы.
прозасының негізгі мазмұны мен құрылымы. Бабыр тұлғасын ашқан еңбегі жəне оның түркілік маңызы.
Сейтақов Б. Түрікмен əдебиетінің тақырып аясы мен мазмұны, мотивтік жағдайары. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс. № 27 ОЖСӨЖ мазмұны: Х-ХІ, ХІІ ғасырлардағы Қарахан мемлекетінің озық тұлғалары. Əбу Əли ибн Сина, Əбу Райхан əл Бируни. № 27 СӨЖ мазмұны: Ұйғыр халық əдебиетəнəң жанрлары, идеясы, көркем танымы туралы. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс. № 28 ОЖСӨЖ мазмұны: Өзбектің көрнекті қалам шеберлері. Науаи Ə. Ғазалдары, көркемдік ерекшеліктрі, тақырып аясы. № 28 СӨЖ мазмұны: Өзбек əдебиеті мен тарихы. Өзбек халық ауыз əдебиеті.Өзбектің классикалық əдебиеті. Əдістемелік нұсқау: Түпнұсқамен жұмыс. № 29 ОЖСӨЖ мазмұны: Қырғыз əдебиеті. « Манас» жыры. Қырғыз фольклоры. жүктеу/скачать 472,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|