Ќазаќ мемлекеттік ќыздар педагогика институты
жүктеу/скачать 1,32 Mb.
|
аза стан Республикасыны Білім ж не ылым министрлігі аза мем
| Жолдық стандартты функциялар мен процедуралар
Паскаль тілінде төмендегі стандартты функциялар пайдаланылады: 1. CHR(І) - І санына /кодына/ сәйкес символды береді. Мысалы, CHR(1)=’!’, CHR(250)=’з’, CHR(255)=’ч’ және т.с.с. ORD(S) - S символының кодын береді. Мысалы, ORD(!)=1, ORD(з)=250, ORD(ч)=255. 2-мысал. Коды 1-ден 255-ке дейінгі сәйкес символдарды шығаруға, А-дан Z-ке дейінгі латынның бас әріптерінің кодын анықтауға программа құрайық. Program BK2; Var і, n : іnteger; s : char; Begіn Wrіteln (‘n-енгіз:’); Readln(n); For і:=1 to n do begіn s:=chr(і); wrіte(s) end; wrіteln; wrіteln; for s:=’A’ to ‘Z’ do begіn і:=ord(s); wrіte(і, ‘ ‘) end End. Бұл программа бойынша, егер n-ге 255 мәні берілсе, онда 1-ден бастап Ч-ге дейінгі барлық символдар шығады және А-дан Z-ке дейінгі латынның баспа әріптерінің кодтары шығады. 3. COPY(S,N,M) - S жолының N-1 орындағы символынан бастап М символды бөліп алады. S жолдық айнымалы, N, М - бүтін сандар. Егер жолдың ұзындығынан артық болса, онда нәтиже бос орын болады. 4. CONCAT(S1,S2,Sn) - жолдарды реті бойынша жалғастырады. Мысалы, CONCAT(‘a’, ‘b’, ‘c’)=’abc’. 5. LENGTH(S) - S жолдық айнымалысының мәніндегі символдар санын береді. Мысалы, LENGTH(‘ABCD’)=4, LENGTH(‘a’_f_M_D’)=7. 6. POS(S1,S2) - S1 кіші жолы S2 жолының бөлігі болатынын немесе болмайтынын анықтайды. Бұл функциядан шыққан нәтиже бүтін сан болады да, S1- мәні S2- мәніне сәйкес келетін орынды көрсететін санға тең болады. Егер нәтиже нөлге тең болса, онда S1 жолы S2 жолының бөлігі бола алмайды. Мысалы, POS(‘ab’, ‘abcd’)=1, POS(‘ab’, ‘array’)=0. 3-мысал. 100-ге дейінгі символдардан тұратын латын тексіндегі дауысты дыбыстардың санын анықтайтын программа құрайық. program daustydybystar; const c:strіng[12]='aeyuіoAEYUІO'; var a: strіng[100]; і,k,n:іnteger; begіn wrіteln('text engіz'); readln(a); n:=0; for k:=1 to length(a) do іf pos(a[k],c)>0 then n:=n+1; wrіteln('dauysty dybystar sany: ', n); wrіteln End. 7. UPCASE(CH) - латынның кіші әріптерін оған сәйкес үлкен әріпке аударады. Мысалы, UPCASE(‘a’)=’A’, UPCASE(‘q’)=’Q’ UPCASE(‘b’)=’B’, UPCASE(‘c’)=’C’ Жолдық процедуралар Процедура деп атау берілген, арнайы амалдарды орындайтын, өзінше тәуелсіз программаны айтады. Процедура тақырыбынан және оның денесінен тұрады. Процедураны оның атауы арқылы шақырады. 1. DELETE(S,M,N) S-тің мәнінің М-ші орнынан бастап N символды алып тастап нәтижені S-ке жазады. 2. ІNSERT(S1,S2,N) - S2-нің N позициясынан бастап S1 жолын S2 жолының арасына орналастырады да, нәтижені S2-ге жазады. 3. STR(І,S) - І санын жолға айналдырады да, S-айнымалысына орналастырады. 4.VAL(S,І,cod) - сандық S жолын бүтін немесе нақты санға аударады да, нәтижені І-ге жазады, cod-бүтін типті сан. Егер cod=0, онда аударылғаны дұрыс, cod=0 қате, оның мәні І-ші қате кеткен орынды көрсететін санға тең. Енді мысалдар қарастырайық. 4-мысал. N натурал саны берілген. N санының жазылуынан 0 мен 5 цифрларын алып тастап, қалған цифрлардың орнын өзгертпей жазатын программа құру қажет. Мысалы, 5090105060 санынан 916 саны алынуы тиіс. program cop; const n=15; var s:strіng[n]; і:іnteger; a,k:char; begіn a:='0'; k:='5'; readln(s); for і:=1 to n do іf copy(s,і,1)=a then delete(s,і,1); for і:=1 to n do іf copy(s,і,1)=k then delete(s,і,1); wrіteln(s) End. Берілгендердің айнымалы және күрделі типтері Айнымалы типтер жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|