Қазақ тілі (фонетика, лексика)



Pdf көрінісі
бет29/63
Дата02.04.2023
өлшемі0,83 Mb.
#78435
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   63
 
10-жаттығу. Сөйлемдерден тура мағынада және метафоралық мағынада 
тұрған сөздерді табыңыздар. 
Марат орта бойлы, жуан денелі, қалың ерінді жігіт. Қалың жұрттың 
алдында сөйлеген емес. Екеуі бір таса жерге, қалың шөптің арасына барып 
жасырынды. 
Тасада өскен балапан қарағайлар мен шоғыр бұталар анық көрінеді. 
Жанып таусылған шалалардың басы күлге көмілді. Құрт езген я сүзбе қатқан 
ыстық сорпа кісіні суыққа тоңдырмайды. Әкесі түсі суық өте қатал адам болып 
көрінетін. 
11-жаттығу. Берілген сөздердің метафоралық мағыналарын табыңыздар. 
Мысалы, астар – киімнің ішкі жұқа қабаты (тура мағынада), астар – сөздің 
астары (метафоралық мағына). 
Қанат, тіл, аяқ, жіңішке, сұлу, ащы, өткір, құлау, қану, көзі, құс, бет, бас, 
мойын. 
12-жаттығу. Метафора мағынасындағы сөздерді табыңыздар. 
Жас жүрек жайып саусағын, 
Талпынған шығар айға алыс. 
Кең маңдай екі қасы иген садақ, 
Сөйлесең шығар естен сұм дүние. 
Кешегі алмас ердің көзі емес пе. 
Сөзді ұғар, көкірегі болса көзді. 
Ащы даусымен айқай салды. 


40 
Оған ащы сөз айтпай-ақ қой. 
13-жаттығу. Сөйлемдерден метафора арқылы жасалған сөздерді теріп 
жазыңыздар. 
Ауылдың үлкендері көрсе жібермейді. Өзеннің бір сыдырғы сыбырынан 
басқа, дүниедегі ұйқы тыныштығын бұзған ешбір естілген дыбыс жоқ. 
Жүргіншіні шаршатқандай болып, құстардың қылғынып айтып қалған сұңқылы 
естіледі. Көшкенде ерімнің қаралы ер-тұрманы осыған ерттелсін, тұлдаған 
киімдерді осы жануарға жабылсын! – деді. 
14-жаттығу. Берілген өлең үзіндісінен метафоралы сөзді тауып, 
мағынасын түсіндіріңіздер. 
Сондықтан не сөйлейді домбыра деп, 
Ешқашан айтқан емес тыңдаған көп. 
Құлақпен күйінеді, сүйінеді. 
Тек қана күйші толғап, тыңдар дүрмек. 
15-жаттығу. Берілген сөйлемдерден метонимиялық мағынада тұрған 
сөздерді табыңыздар, мағынасына түсінік беріңіздер. 
Түс ауа Алматыдан шыға Жамбыл қайдасың деп тартып кеттік. Топта 
отырғандардың көбі қатқан тондар, жалба жеңдер, арық пішіндер. Жеңгемнің 
қолын сағынып жүрмін. Кимешектер кітап оқып, тымақтар мылтық алды. 
Шекпен жауға аттанып, ел шаттанды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет