-шақ, -шек, -ша , ше, -қан жұрнақтары түбір сөзге жалғанып, өзі
жалғанған сөздің бастапқы лексикалық мағынасына қосымша кішірей-тушілік
ұғымын тудырады. Мысалы:
құлын-шақ, келін+шек, құнан-ша, дөнен + ше, кітап-ша, бота + қан ,
бұзау+қан. 11 .-нама, -неме,-тама, -теме,-дама, -деме жұрнақтары түбір сөздерге
жалғанып, жаңа мағыналы туынды зат есім сөздерін тудырады.
Мысалы:
жол- дама, мінез-деме, жар-нама, түйін-деме, сауал-нама 12 .-тай жұрнағы туыстық қатысты білдіретін сөздерге жалғанады. Мысалы:
аға + тай, әке+тай, апа + тай. Бұл жұрнақ та дыбыс үндесуі мен буын
үндесу заңдарына бағынбай, жуан сөзге де, жіңішке сөзге де осы күйінде
жалғанады.
13 .-еке(ке),-а,-й жұрнақтары туыстық қатынастарды білдіретін жалпы есімдер
мен кісі аттарына жалғанады да, құрметтеу ұғымын береді. Бұл жұрнақтар
жалғану үшін, сөздің түбірі кейбір дыбыстық өзгерістерге ұшырайды.
Мысалы:
аға+еке-ағеке; апа + еке + апеке; әже + еке + әжеке; Мұқтар—
Мұқа, Ғабит — Ғабеке, Сәбит—Сәбе,
апа + й, аға + й. ә)
Етістік сөздерінің түбіріне жалғанып туынды зат есім тудыратын жұрнақтар: 1.
-ма, -ме, -па, -пе, -ба, -б е: жар-ма, кес-пе, тоқы-ма, бас-па, жаз-ба, сүз-бе. 2 . -ым, -ім, -м : өр-ім, бөл-ім, ал-ым, біл-ім, таны-м. 3
. -ыс, -іс, -с: жар-ыс, соғ-ыс, жең-іс, айт-ыс, кір-іс, шығ-ыс,
