білуі керек;   - Кӛркем шығармалардың жанрларына,  түрлеріне тоқталып, олардың  әрқайсысына тән ӛзіндік ерекшеліктерін

екені айқындалып, олардың 

мазмұндық түрлері 

жіктелінеді. Шешен 

сӛйлеудің сыры, оған 

тӛселудің жолдары 

қарастырылады. 

түрлерін; 

тыныс 

белгілерінің 

қойылатын  орындарын    меңгеруі 

керек. 

 

Шешендік 

сӛздер 

негіздері 

Шешендік сӛздер – қоғам 

ӛмірінің сан саласында 

кездесетін терең ой, бейнелі 

шебер тілмен айтылған 

халық шығармашылығы, 

жекелеген тұлғалардың  

тапқырлығы. Пән аясында 

шешендік ӛнердің 

дидактикалық ерекшелігі 

түсіндіріледі. Жанр 

мазмұнына қарай шешендік 

арнау, шешендік толғау, 

шешендік дау сияқты 

салаларының табиғаты 

түсіндіріледі. Қазіргі 

заманғы шешендік ӛнердің 

сыры мен тӛселу жолдары 

қарастырылады 

Шешендік ӛнер 

 

Шешендік ӛнердегі 

интонация. 

 

Шешеннің сӛйлеу 

ырғағы мен темп.  

 

Сӛйлеу техникасы. 

 

Әңгімелеу және 

мәнерлеп оқу. 

 

Тыныс. Дауыс.Дикция

. 

 

 

 

Халық ауыз 

әдебиеті 

Қазақ 

әдебиетінің 

тарихы 

Шешендік  сӛздердің  ежелден  келе 

жатқан  дәстүрлі  сӛз  ӛнері  екені 

айқындалып, 

олардың 

мазмұндық 

түрлері  жіктелінеді.  Шешен  сӛйлеудің 

сыры, 

оған 

тӛселудің 

жолдары 

қарастырылады.ӛз 

пікірлерін 

тұжырымдау дағдыларын қалыптастыра 

білуі  керек.  Сонымен  бірге:  шешен 

сӛйлеудің ӛзекті мәселелерін; мәнерлеп 

оқу  мен  шешендік  ӛнер;  құрмалас  

сӛйлемнің  құрылымын;  бӛгде  сӛздің 

түрлерін; 

тыныс 

белгілерінің 

қойылатын  орындарын    меңгеруі 

керек. 

14.

 

  Тілдік қатынас 

 

Тіл  адамзаттың  ойлау, 

пайымдау 

процесімен 

бірлікте 

іс 

жүзіне 

аса 

отырып,  тілдік  қатынастың 

негізі,  басты  құралы  болып 

табылады. 

Осы 

қарым-

қатынас 

құралы 

болып 

табылатын,  тілдік  ғалымдар 

әр  қилы  ерекшеліктеріне 

қарай  жан-жақты  зерттеп 

келеді. 

Тілдік 

қарым-қатынас 

құралы 

қызметін 

атқаратыны 

туралы 

кӛзқарастар 

ертеректе 

болғанымен, 

 

тілдік 

қатынастың 

(языковая 

коммуникацияның) 

 

тіл 

білімінің 

жеке 

мәселесі 

4

 

Тілдік қатынас 

теориясыныңз

ерттеу 

объектісі.  

Зерттеу әдіс-

тәсілдері.  

Пәннің 

мақсаты мен 

міндеттері, 

өзектілігі. 

Тілдік қатынас 

теориясының зерттелуі 

2. Тілдік қатынас 

теориясындағы 

терминдер. Тілдік 

қатынастың ерекшелігі. 

3 

4 

Нормативті 

қазақ тілі 

 

Тіл біліміне 

кіріспе 

 

Лексиколог

ия 

 

 

Морфологи

я 

 

Стилистика 

 

Тарихи 

грамматика 

-  Тілдік  қатынастың  ерекшелігі  мен 

анықтамасын біледі,;  

-  тілдік  қатынастың  құрамы  мен 

тұлғаларын  біледі;  

-  Сӛйлесім  әрекеті  және  оның  түрлерін 

ажырата алады;  

- Тілдік қатынас әдістемесін  игереді. 

 

Пәнді 

оқу 

нәтижесінде 

студент 

мынадай істерге:  

-

 

Оқылым, 

жазылым, 

тыңдалым, 

айтылым,  тілдесім    әрекеттерінің 

нормаларын 

дұрыс 

қолдануға 

дағдыланады.  

-

 

Тілдік  қатынас  және  тілсіз  қатынас 

түрлерін;  

-

 

Оқылымның түрлерін;  

-

 

Жазылымның түрлерін; 

-

 

Тыңдалымның түрлерін;  

ретінде 

зерттелуі 

соңғы 

жылдардың  үлесіне  тиеді. 

Бүгінгі 

таңда 

коммуникативтік 

лингвистика  –  әр  түрлі 

бағытта терең де жан-жақты 

дамып  келе  жатқан  ғылым 

саласы.  Сондықтан  тілдік 

қатынас 

филолог 

мамандардың 

әлемдегі 

ӛркениет пен білім жүйесіне 

сәйкес студенттердің сӛйлеу 

мәдениетін 

қалыптастыратын, 

ой-

пікірін 

дұрыс, 

сауатты 

жүргізуге ықпал ететін, адам 

мен  адамның  түсінісуіне 

мүмкіндік 

беретін 

сала 

ретінде 

оқу 

жүйесіне 

енгізілді.  

Пәннің 

мақсаты 

– 

студенттерді  тілдік  қатынас 

(языковая 

коммуникация) 

мәселесінің 

басты 

қағидалары, 

ережелері, 

заңдылықтары, 

ұстанымдарымен  таныстыра 

келіп, оларға  адам мен адам 

арасындағы,  бір  ұлт  пен 

екінші ұлт арасындағы пікір 

алмасудың, 

сӛйлесудің, 

түсінісудің 

негізгі 

бағыттары  мен  жолдарын 

меңгерту.  

Міндеттері: 



 

Тілдік 

қатынастың 

ерекшеліктерін, 

оның 

методологиялық 

негізін 

білу; 



 

Тілдік  қатынасты  іске 

асырушылар  мен  хабардың 

ерекшелігін 

білу, 

оны 

қабылдаудың 

әдіс-

Анықтамасы. 

Ауызша және жазба 

тіл. Ауызша қатынас 

тіл мен жазба қатынас 

тіл арасындағы  

қатынас 

 

3. Тілдік қатынастың 

құрамы мен тұлғалары 

Тілдік қатынас және 

мемлекеттік тіл 

мәселесі 

Тілдік қатынастың 

басты тұлғасы  – сӛз 

 

4. Тілдік қатынастың 

ғылыми-әдістемелік 

негіздері 

Тілдік 

коммуникациядағы тіл 

мен ойлау мәселесі 

5. Тіл мен сӛйлесім 

туралы концептуалды  

пікірлерді саралау 

Тілдік 

коммуникациядағы тіл 

мен таңба мәселесі 

6. Тілдік қатынас негізі 

– сӛйлесім әрекеті. 

Сӛйлесім әрекеті және 

олардың түрлері.  

7. Оқылым әрекеті 

Жазылым әрекеті 

Тыңдалым әрекеті 

 Тілдесім әрекеті, 

айтылым  әрекеті 

 

 

 

-

 

Тілдесімнің  түрлерін  игере  отырып,  

қатысым әдісін   игереді. 

 

тәсілдерін меңгерту; 



 

Тілдік 

қатынастың 

құрамын, 

олардың 

қолданылу 

ерекшелігін 

игеру;  



 

Қатысымдық 

тұлғаларды  ажырата  білу 

және 

оларды 

дұрыс 

пайдалану; 



 

Сӛйлесім  әрекеті  және 

оның  түрлерін  жан-жақты 

меңгеру.  

 

 

 

Тіл және 

қарым-қатынас 

Студенттерді 

тілдік 

қатынас 

(языковая 

коммуникация)  мәселесінің 

басты 

қағидаларымен, 

ережелерімен, 

заңдылық-

тарымен,  ұстанымдарымен 

таныстыра  келіп,  оларға 

адам  мен  адам  арасындағы, 

бір  ұлт  пен  екінші  ұлт 

арасындағы 

пікір 

алмасудың, 

сӛйлесудің, 

түсінісудің 

негізгі 

бағыттары  мен  жолдарын 

меңгерту. 

Тілдік қатынас 

мәселесінің зерттелу 

тарихы 

Қатысымдық тұлғалар 

тіл мен ойлау, тіл мен 

таңба,  

 

тіл мен сӛйлесім 

 

тілдік қатынас 

қағидалары. 

 

 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

фонетикасы, 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

лексикологиясы

,    Тіл  біліміне 

кіріспе. 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

морфологи

ясы,  Қазақ 

тілін  оқыту 

әдістемесі. 

Пәнді оқу нәтижесінде студент: 

-  тілдік  қатынастың  ерекшеліктерін, 

оның методологиялық негізін біледі;  

-    адамдар  арасындағы,  бір  ұлт  пен 

екінші  ұлт  арасындағы  тілдік  қарым-

қатынастың 

(пікір 

алмасу-дың, 

сӛйлесудің, 

түсінісудің) 

қызметін, 

негізгі 

бағыттары 

мен 

жолдарын 

меңгереді. 

15.

 

  Қазақ тілін 

деңгейлеп 

оқыту 

Пәнді оқытудың негізгі 

мақсаты – тіл білімінің 

салаларын деңгейлік 

тапсырмалар  арқылы 

оқытудың ұтымды 

жолдарын, әдіс-тәсілдерін 

ұсыну; деңгейлік  

тапсырмалардың  ӛзіне  тән 

белгілерімен, түрлерімен 

таныстыру, әр деңгейде 

орындалатын 

тапсырмалардың мақсатын  

анықтау;  қазақ тілінің 

жүйелерін  деңгейлік 

тапсырманың түрлеріне 

1. Қазақ тілін деңгейлік 

тапсырмалар арқылы 

оқыту 

технологиясының 

зерттелуі. 

2. Фонетика саласын 

деңгейлік тапс-аларға 

бӛлу 

3. Лексиканы оқытуда 

қолданылатын 

деңгейлік тапсырмалар. 

4. Сӛздердің жасалу 

жолдарын деңгейлік 

тапсырмаларға 

топтастыру 

3 

4 

Практикалық 

қазақ 

тілі. 

Тілдік қатынас.   

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

фонетикасы 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

лексикологиясы 

Психология. 

Жас  ерекшелігі 

психологиясы.  

Педагогика.  

Қазақ  тілін 

оқыту 

әдістемесі 

Жалпы  тіл 

білімі 

Қазақ 

әдеби 

тілінің 

тарихы 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

морфологи

ясы 

Синтаксис 

Пәнді оқыту нәтижесінде студент: қазақ 

тілінің 

құрылымдық 

жүйесін; 

құрылымдық жүйеге қатысты деңгейлік 

тапсырмалардың 

 

негізгі  

ерекшеліктерін; 

фонетиканы 

(оқушылық,  алгоритмдік,  ізденімдік, 

шығармашылық), 

лексиканы 

(оқушылық,  алгоритмдік,  ізденімдік, 

шығармашылық), 

 

морфологияны 

(оқушылық,  алгоритмдік,  ізденімдік, 

шығармашылық), 

 

синтаксисті 

(оқушылық,  алгоритмдік,  ізденімдік, 

шығармашылық) 

деңгейлік 

тапсырмалар  арқылы  оқытуды;  осының  

негізінде    студент    ӛз  ойын  анық, 

топтастырудың жолдарын 

меңгерту; әр оқушының 

жеке қасиетiн аша отырып, 

оның қабiлетi мен мүмкiндiк 

деңгейiне қарай оқытуға 

бағыт беру; қазіргі таңдағы 

жаңа оқыту 

технологияларының мақсат-

міндетін түсіндіру; қазақ 

тілі әдістемесінде 

қолданысқа енгізіліп жатқан 

жаңа технологияның 

ерекшеліктерін студенттерге 

түсіндіру; студенттердің 

қазақ тілінен алған 

білімдерін жүйеге келтіру.  

«Қазақ  тілін  деңгейлеп  

оқыту»  пәнінің  негізгі  

міндеттері:  

• 

қазақ тілінің 

салаларын деңгейлік 

тапсырмалар арқылы 

оқытудың ғылыми-

әдістемелік  негіздерін  

анықтау;  

• 

жаңа 

технологияның бірі  

деңгейлік  тапсырмалардың  

мәні  мен  мазмұнын  ашу; 

• 

қазақ  тілінің 

салаларын деңгейлік 

тапсырмалар арқылы 

оқытудың ұтымды 

жорлдарын  кӛрсету; 

• 

оқушылық, 

алгоритмдік, ізденімдік, 

шығармашылық 

деңгейлердің қазақ тілінің 

жүйесін  оқытудағы  

ерекшеліктерін, 

ұтымдылығын  айқындау; 

• 

қазақ тілінің 

салаларын деңгейлік 

5. Морф-ның кейбір  

саласын дең.тап. 

жіктеу. 

6. Қазақ тілінің 

лексикасы мен фраз-

сын деңгейлік тапс-лар 

арқылы оқыту 

Қатысымд

ық-

танымдық 

әдіс 

сауатты    жеткізе    білуді;  әдеби    тілде  

мәдениетті  сӛйлеуді; сауатты   жазуды; 

жаңа  технологияның    қажеттілігін; 

олардың  айырмашылықтарын; баланың  

білімін    жетілдірудегі  қызметінің  

ерекшелігін  меңгереді. 

 

тапсырмалар арқылы 

оқытуда тапсырманың 

түрлерін анықтау, оны 

қолдану. 

 

Тіл және 

интеллект 

Интеллектінің тұқым 

қуалауы.  Кӛз арқылы 

қабылдайтын (ақылымен 

қоса) тұқым қуалаушылық 

туралы кӛзқарас. 

Генетикалық, туа берілетін 

факторлар интеллекті 

дамуының алғы шарттары. 

Интеллектінің тұқым 

қуалауы арқылы берілуі. 

Психологиялық 

зерттеулердегі интеллект 

проблемасы.: Интеллект 

және тұлға. 

Кӛптеген зерттеушілер 

тұлғалық және 

интеллектуалдық 

факторлардың ӛзара 

байланысын атап кӛрсеткен 

болатын.  

Шетелде алғаш 

интеллектіні зерттеуші 

– Бине. Интеллектіні 

зерттеу белгілі 

деңгейде тұлғаны 

зерттеу болып 

табылады. Интеллект 

адам мінезінің барлық 

жадайы. Спирмен 

еңбектерінде 

интеллектіні 

анықтайтын факторлар. 

Ӛз қызметінің соңғы 

жылдарында ол 

интеллектінің топтық 

факторларымен қатар 

тӛзімділік, сенімсіздік 

және ерік тәрізді 

факторларды да 

қарастырды. Алғашқы 

екі факторды Спирмен 

«интеллектуалды 

энергияның 

инерциясы» деп 

түсіндірді және оның 

түсінуінің 

тұрақсыздығы немесе 

оларды қабілетпен 

игеру. 

 

 

Қазіргі қазақ 

тілінің 

лексикологиясы

, 

Лингвистикалы

қ  терминдер 

теориясы, Тіл 

біліміне кіріспе. 

Коммуника

тивтік 

мағына 

негіздері, 

Жалпы тіл 

білімі 

-  білім  алу,  ӛмірлік  жағдайларда 

адамгершілік  мінез-құлық  тәжірибесін 

қалыптастыруды білуі керек,  

- педагогтың кәсіби ӛзін-ӛзі тануы және 

ӛзін-ӛзі  дамытуы  модулі  болашақ 

мамандарды даярлауды меңгеруі керек 

- 

тұлғалық  және  кәсіби  ӛзін-ӛзі 

дамытуы,  оқушылардың  ӛзін-ӛзі  тануы 

мен 

арттәрбие 

дамытуына 

педагогикалық  қолдау  кӛрсету  жӛнінде 

теориялық  білім  мен  практикалық 

іскерліктер 

жүйесін 

қалыптастыру 

құзыреттілігі болып табылады. 

3 курс 

16.

 

  ХХ ғасыр 

басындағы 

қазақ әдебиеті 

 

ХХ 

ғасырдың 

алғашқы 

жиырма 

жылымен 

шектелетін тарихи кезеңдегі 

қазақ жеріндегі рухани және 

мәдени  процестер  жӛнінде 

жан-жақты мағлұмат беру 

ХХ  ғасырдың  алғашқы 

жиырма 

жылымен 

шектелетін 

тарихи 

кезеңдегі 

қазақ 

жеріндегі  рухани  және 

мәдени 

процестер 

жӛнінде 

жан-жақты 

мағлұмат беру; 

2 

5 

Хандық 

дәуірдегі қазақ 

әдебиеті, ХІХ 

ғасырдағы 

қазақ әдебиеті 

Қазіргі 

қазақ 

әдебиеті, 

Әдебиет 

теориясы 

Ұлттық әдебиеттің ХХ ғасырдың 

басындағы даму үрдістерін тану арқылы 

тұтас әдебиет тарихының проблемалық 

мәселелерін, қоғамдық ӛзгерістердің 

ақын-жазушылардың түсінік-танымына, 

кӛзқарастарына тигізген ықпалын, 

әдеби жанрлардың пайда болу, 

қалыптасу процестерін, жалпы 

аталған 

кезеңдегі 

тарихи 

оқиғалардың 

ұлт  санасын  оятуға 

жасаған 

ықпалын, 

әдебиеттің 

дамуына 

тигізген 

әсерін 

түсіндіру; 

 

кӛркемсӛз ӛнеріндегі дәстүр мен 

жалғастық мәселелерін жан-жақты әрі 

ғылыми негізде талдау машықтарын 

игеру 

 

Алаш әдебиеті 

 ХХ  ғасырдың  басындағы 

ұлт зиялыларының қазақ сӛз 

ӛнері, 

оның 

ішінде 

әдебиеттану 

ғылымы 

саласындағы 

ғылыми-

теориялық 

ой-пікірлерін, 

кәсіби 

кӛркем 

сынды 

дамытудағы 

сыншылдық-

эстетикалық  кӛзқарастарын 

қазіргі 

тәуелсіздік 

талаптары 

тұрғысынан 

қайта  зерделеп, 

жаңаша 

пайымдай отырып оқыту.  

Кіріспе. 

ХХ 

ғасыр 

басындағы 

қазақ 

әдебиеттануының 

қарастыратын 

мәселелері; 

 ХХ  ғасыр  басындағы  

әдеби процесс; 

А.Байтұрсынұлы  және 

бүгінгі 

ұлттық 

әдебиеттану;  

«Әдебиет  танытқыш»  - 

қазақ 

әдебиеттану 

ғылымындағы  тұңғыш 

теориялық еңбек;  

Ә.Бӛкейхановтың 

әдеби-эстетикалық 

кӛзқарастары; 

Ж.Аймауытов  

әдебиеттанушы; 

М.Жұмабаевтың  әдеби-

философиялық 

ұстанымдары; 

С.Сәдуақасұлы  

руханият жанашыры;  

Х.Досмұхамедұлы  

әдебиет зерттеушісі;  

ХХ  ғасыр  басындағы 

қазақ әдебиеттануының 

қазіргі 

әдебиеттану 

ғылымындағы орны 

 

 

XX ғасыр 

басындағы 

әдебиет 

Шетел 

әдебиетінің 

тарихы  

 

Әдебиет 

теориясы 

Сын 

тарихы 

Ұлт 

зиялыларының 

ғылыми-

публицистикалық 

еңбектерінің 

ХХ 

ғасыр 

басындағы 

қоғамдық-саяси 

мәселелерді  танып-білудегі,  ұлттық 

сананы 

оятудағы 

құндылығын 

зерделейді; 

ХХ  ғасырдың  басындағы  жаңа  әдебиет 

туралы 

тың 

тарихи, 

ғылыми 

мәліметтерді меңгереді; 

ХХ 

ғасырдың 

басындағы 

әдеби 

айналымға  түскен  Алаш  әдебиеті 

ӛкілдерінің  шығармашылық  қызметін 

кеңінен танысады; 

ХХ  ғасырдың  басындағы  мерзімді 

баспасӛз 

беттеріндегі 

әдеби 

сын 

мақалалар,  әдеби  айтыстарды  оқып, 

кӛкейіне түйеді. 

 

17.

 

  Когнитивтік 

лингвистика 

 

Когнитивті лингвистика 

пәнінің мақсаты – тіл 

біліміндегі танымдық 

теорияның ғылыми 

негіздерін меңгеру, оның 

Тіл біліміндегі жаңа 

бағыттар мен типтік 

қатынастар; 

Антропоцентристік 

парадигма: 

2 

5 

Тіл біліміне 

кіріспе 

Қазіргі  қазақ  

тілінің  

фонетикасы 

Cӛзжасам 

Морфологи

я  

(сӛздердің  

мағыналық  

–  когнитивті  лингвистика    тіл 

арқылы  қоршаған  ортаны,  адамзат 

қасиеттерін,  қоғамдық  құбылыстар 

мен жаратылысты танып-білуді; 

басты тұжырымдары мен 

негізгі қағидалары арқылы 

студенттердің ой-ӛрісін 

кеңейту.  

 

Когнитивтік 

лингвистик – іргелі 

ғылым саласы 

Когнитивтік 

лингвистиканың 

категориялары; 

Концепт және оның 

түрлері. 

 

(лексикологиям

ен  байланысы) 

Лексикология 

Когнитивтік 

лингвистика – 

жеке ғылым 

саласы 

Когнитивтік 

лингвистиканы

ң зерттелу 

тарихы 

Когнитивті 

лингвистиканы

ң басқа ғылым 

салаларымен 

байланысы 

Когнитизм 

және 

когнитология 

ерекшелікт

ері) 

Cинтаксис  

(сӛздердің  

әр  түрлі  

мағынадағ

ы  атқарар   

қызметі) 

Жалпы тіл 

білімі 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

лексиколог

иясы мен 

фразеологи

ясы   

– тіл білімінің танымдық бағыттары 

мен  аспектілерін  әр  түрлі  қырынан 

ғылыми  тұрғыда  негіздеуді  және 

адамның  таным  процесіне    қатысты 

білімін 

тереңдетіп, 

тәжірибесін 

молайтуды; 

–  тіл  арқылы  дүние  болмысын 

танумен  қатар,  тілдің  танымдық 

қызметінің  ғылыми-теориялық  негізін 

сараптауды;  

–  тілдің  танымдық  қызметі  арқылы 

қоғамдық-әлеуметтік ӛмір мен ғылым-

білімді  ұштастыра  келіп,  болашақ 

маманның  дүниетанымын  жетілдіріп, 

ӛзінше  ой-пікір  түйіндей  білуді 

меңгеруі  керек.  

 

 

Танымдық тіл 

білімі 

Танымдық тіл білімі пәнінің 

мақсаты – тіл біліміндегі 

танымдық теориясынң орны 

мен ғылыми негіздерін 

меңгеру, оның басты 

тұжырымдары мен негізгі 

қағидаларының тіл 

табиғантына әсерін кӛрсету 

арқылы студенттердің ой-

ӛрісін кеңейту.    

Таным теориясына 

кіріспе 

 

Танымдық үдерістер 

мен тіл 

 

Тілдің танымдық 

табиғаты 

 

 

Тіл біліміне 

кіріспе 

Қазіргі  қазақ  

тілінің  

фонетикасы 

(лексикологиям

ен  байланысы) 

Лексикология 

Когнитивтік 

лингвистика – 

жеке ғылым 

саласы 

Когнитивтік 

лингвистиканы

ң зерттелу 

тарихы 

Когнитивті 

лингвистиканы

ң басқа ғылым 

салаларымен 

байланысы 

Когнитизм 

Cӛзжасам 

Морфологи

я  

(сӛздердің  

мағыналық  

ерекшелікт

ері) 

Cинтаксис  

(сӛздердің  

әр  түрлі  

мағынадағ

ы  атқарар   

қызметі) 

Жалпы тіл 

білімі 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

лексиколог

иясы мен 

фразеологи

ясы   

Пәнді оқу нәтижесінде студент: 

-

 

Таным  теориясының  негіздерін 

біледі; 

-

 

Таным 

мен 

тілдің 

ішкі 

байланысын меңгереді; 

-

 

Тілді 

тілтанымдық 

негізе 

түсіндіре алады. 

және 

когнитология 

18.

 

  Лингвистикалы

қ терминдер 

теориясы 

 

«Лингвистикалық 

терминдер теориясы» пәнін 

оқытудың мақсаты – 

студенттерді 

лингвистикалық 

терминология 

мәселелерімен терең 

таныстыру. Лингвистикалық 

терминологияның 

қалыптасу тарихы мен шығу 

кӛздерін ескере отырып, 

болашақ тілшілерге оның 

жасалу жолдары мен түзілу 

амал-тәсілдерін үйрету; 

лингвистикалық 

терминдерге қатысты басты 

ұстанымдарды меңгерту; 

оның қазіргі қоғамдағы, 

ғылымдағы алатын орны 

мен атқаратын қызметін 

саралап кӛрсету. 

1.Терминология 

ілімінің дамуы және 

қалыптасу тарихы 

2.Лингвистикалық 

терминдер жүйесін 

қалыптастырушы 

тұлғалар 

3.Термин, оған тн 

негізгі белгілер 

4.Терминдер 

семантикасы 

5.Қазіргі тілдік 

терминдердің даму 

бағыты 

6.Қ.Жұбанов және 

қазақ терминтанымы 

7.Алаш зиялыларының 

(Д.Х.Досмұхамедұлы, 

Т.Шонанұлы, 

Қ.Кемеңгерұлы, 

Ж.Аймауытұлы, 

Е.Омарұлы. т.б.) 

теминдер туралы пікір-

кӛзқарастары 

8.Лингвистикалық 

терминдердің 

концептуалдық 

9.Лингвистикалық 

терминдер түзудің 

ұстанымдары 

10.Терминдердің 

қолданыс аясы 

11.Термин, терминші, 

терминтанушы 

қызметтері, термин 

комитеті. 

 

2 

5 

Лексикология 

 

Нормативті 

қазақ тілі 

 

Когнитвтік 

лингвистик

а 

 

Қазақ тілін 

оқыту 

әдістемесі 

Пәнді оқыту нәтижесінде студент:  

– лингвистикалық терминдер арқылы 

тіл ғылымына қатысты терминдік 

бірліктерді, лингвистикалық терминдер 

арқылы қоршаған ортаны, тілдің 

терминдік қасиеттерін, қоғамдық 

құбылыстар мен жаратылысты танып-

білуді;  

– тіл білімінің лингво-терминологиялық 

бағыттары мен аспектілерін әр түрлі 

қырынан ғылыми тұрғыда негіздеуді 

және лингвотерми-нологиялық 

бірліктерге қатысты білімін тереңдетіп, 

тәжірибесін молайтуды;  

– лингвистикалық терминдер арқылы 

тіл болмысын танумен қатар, тілдің 

терминдік сипатының ғылыми-

теориялық негізін сараптауды;  

– лингвистикалық терминдердің 

қызметі арқылы қоғамдық-әлеуметтік 

ӛмір мен ғылым-білімді ұштастыра 

келіп, болашақ маманның 

лингвистикалық білімін жетілдіру. 

 

Қазақ 

терминологияс

ы 

Пән қазақ терминология 

ғылымының қалыптасу, 

даму тарихы мен 

ерекшеліктерін, 

Терминология ғылымы 

 

Термин және оның 

табиғаты 

 

 

Лексикология 

 

Нормативті 

қазақ тілі 

Когнитвтік 

лингвистик

а 

 

Пәнді игеру нәтижесінде студент: 

-терминология саласының 

ерекшеліктерін біледі; 

-тӛл терминдерге қойылатын 

терминология саласының 

ӛкілдері мен негізге 

ерекшеліктерін меңгертуге 

арналған 

 

Ұлттық терминология 

 

 

Қазақ тілін 

оқыту 

әдістемесі 

принциптердің мәнін түсінеді; 

- терминдерді қолдануға дағдыланады. 

19.

 

  Түркітануға 

кіріспе 

Түркі ескерткіштерімен 

білім алушыларды 

таныстырып, ескерткіштер 

мазмұнын білдірту. 

Ескерткіштер тілінің 

дыбыстық, лексикалық, 

грамматикалық құрылымын 

таныту болып табылады. 

 

Түркі ескерткіштері. 

Түркі ескерткіштерінің 

түрлері. Мәтіндерін 

оқу, әліппесін білу. 

Ескерткіштер 

мазмұныен жұмыс.  

Ескерткіштер тілінің 

дыбыстық, лексикалық, 

грамматикалық 

құрылымы.  

3 

5 

Қазақ 

тілінің 

диалектологияс

ы. 

Тіл 

біліміне 

кіріспе 

Қазақ 

тілінің 

тарихи 

грамматика

сы. 

Қазақ 

әдеби 

тілінің 

тарихы 

Ескерткіштер  тарихын,  грамматикалық 

тұлғалардың  қалыптасу  тарихын,  сӛз 

тіркесі мен сӛйлемдердің даму сипатын 

білуі 

керек; 

тарихи 

грамматика  

материал  беретін  зерттеу  кӛздерін 

салыстыра талдап, бүгінгі тіліміздің қол 

жеткізген 

жетістіктерін 

тарихи 

тұрғыдан  меңгеруі керек. 

 

Түркі 

филологиясына 

кіріспе 

Түркі 

ескерткіштерімен 

білім 

алушыларды 

таныстырып,  ескерткіштер 

мазмұнын білдірту.  

 

Ескерткіштер тілінің 

дыбыстық, лексикалық, 

грамматикалық 

құрылымын таныту 

болып табылады. 

 

 

Қазақ тілінің 

диалектологияс

ы. 

Тіл біліміне 

кіріспе 

Қазақ 

тілінің 

тарихи 

грамматика

сы. 

Қазақ 

әдеби 

тілінің 

тарихы 

Ескерткіштер тарихын, грамматикалық 

тұлғалардың қалыптасу тарихын, сӛз 

тіркесі мен сӛйлемдердің даму сипатын 

білуі керек; тарихи грамматика  

материал беретін зерттеу кӛздерін 

салыстыра талдап, бүгінгі тіліміздің қол 

жеткізген жетістіктерін тарихи 

тұрғыдан  меңгеруі керек. 

20.

 

  Қазіргі қазақ 

тілінің 

морфологиясы 

 

Морфология (гректің  морпһе 

– форма, тұлға және логос – 

сӛз, ілім деген сӛздерінен 

алынған, зерттейтін обьектісі 

– сӛз) – морфема ретіндегі сӛз 

және сӛздің формалары, сӛз 

тұлғалары білдіретін 

грамматикалық мағыналар 

туралы ілім болғандықтан, 

сӛздерді әртүрлі белгілеріне 

байланысты топтарға бӛліп, 

сол топтардың әрқайсының 

ӛзіне тән жалпы 

грамматикалық мағына, 

грамматикалық форма, 

грамматикалық категория 

деген ұғымдар бойынша, 

сӛздің түрленуі, ӛзгеру 

жүйелері, қызметі, сӛз 

таптарына топтастыру 

1.Морфология және 

сӛздің грамматикалық 

сипаттары. 

2.Сӛздерді 

таптастырудың 

ұстанымдары 

(принциптері). 

3. Есім сӛздер. 

4. Етістік. 

5. Үстеуші есімдер. 

6. Шылау. 

7.Одағай. 

8. Модаль сӛздер. 

2 

6 

Нормативті 

қазақ тілі 

 Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

фонетикасы 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

лексикологиясы 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

сӛзжасамы 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

морфемалар 

жүйесі 

 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

синтаксисі 

 

Қазіргі 

қазақ  тілін 

оқыту 

әдістемесі 

 

Грамматикалық мағына мен лексикалық 

мағынаның 

арақатынасын 

ажырата 

алады; 

Жалпы 

грамматикалық 

мағына, 

категориялық  грамматикалық  мағына 

және  қатыстық  грамматикалық  мағына 

мәнін аша алады; 

Негізгі 

грамматикалық 

ұғымдарды 

ұғынып, 

олардың 

әрқайсысының 

ерекшеліктерін түсініп, шегін айқындай 

біледі; 

сӛздің  ӛзі  морфологиялық  жақтан 

грамматикалық 

мәні 

бар 

морфемалардан  тұратынын  және  ол 

морфемалардың  ӛзіндік семантикалық-

грамматикалық  сипаты  болатынын, 

оған 

сәйкес 

жіктелетінін 

біледі, 

сӛздерді 

морфологиялық 

құрамына 

талдай алады; 

қазақ  тілінде  сӛздерді  таптасырудың 

ұстанымдары туралы білім 

беруді кӛздейді. 

негізгі 

қағидаттары 

мен 

басты 

критерийлерін 

меңгере 

отырып, 

сӛздерді сӛз таптарына бӛле біледі және 

әр  сӛз  табының  ӛзіне  тән  белгілерін 

ажырата  біледі,  сӛз    таптарының 

шығуы,  қалыптасуы  мен  даму  процесі 

туралы білімін жетілдіреді; 

практикалық  жағынан  сӛйлемдегі  әрбір 

сӛздің  қай  сӛз  табына  жататынын, 

қандай 

грамматикалық, 

лексика-

грамматикалық  белгілері  бар  екенін 

талдап ажыратады; 

қазіргі  қазақ  тілі  морфологиясына 

қатысты 

жекелеген 

ғалымдардың 

зерттеу  еңбектерімен  танысып,  оған 

талдау 

жасай 

алуы 

және 

ой-

тұжырымдарын,  уәждерін  дәйектей 

біледі; 

   морфология  курсынан  алған  білімдерін 

педагогикалық 

іс-тәжірибиеде 

және 

маман ретінде болашақта қажетіне қарай 

қолданады 

 

Морфемалар 

жүйесі 

Курсты 

оқу 

барысында 

студент  сӛздердің  тұлғалық 

ӛзгеруін,  сӛз  және  оның 

формалары, олардың жасалу 

жолдары 

мен 

тәсілдері, 

ӛзгеріске 

ұшыраған 

сӛздердің  түрлері,  сӛздің 

ӛзіне  тән  грамматикалық 

сыр-сипаты жӛнінде мәлімет 

алады.  

Студент  практикалық 

тұрғыдан  талдау  жасай 

отырып, 

морфология 

пәнінің 

ғылыми 

мазмұнын 

терең 

меңгереді. 

 

 

 

      Тіл біліміне 

кіріспе, Қазіргі 

қазақ тілінің 

фонетикасы, 

Қазіргі қазақ 

тілінің 

лексикологиясы

. 

Байтұрсын

ов 

тағылымы, 

Қазіргі 

қазақ 

тілінің 

синтаксисі. 

Сӛздердің  тұлғалық  ӛзгеруін,олардың 

жасалу 

жолдары 

мен 

тәсілдері, 

ӛзгеріске  ұшыраған  сӛздердің  түрлері, 

сӛздің  ӛзіне  тән  грамматикалық  сыр-

сипаты жӛнінде мәлімет алады. 

-морфология  пәні  сӛз  және  оның 

формалары  туралы  заңдылықтарды 

қарастыратын  тіл  білімінің  бір  саласы, 

тілдің 

грамматикалық 

құрылысын, 

грамматикалық  ұғымдарды,  әр  сӛз 

табының 

грамматикалық 

ерекшеліктерін білуі керек;  

21.

 

  Қазіргі қазақ 

тілінің 

синтаксисі 

 

Синтаксистің 

салаларын, 

атап  айтқанда,  сӛз  және 

оның 

формаларының 

синтаксисін, 

сӛз 

тіркесі 

синтаксисін, 

сӛйлем 

синтакисін  (жай  сӛйлем 

синтаксисі, құрмалас сӛйлем 

синтаксисі), 

мәтін 

синтаксисін, 

пунктуация 

Сӛз тіркесі синтаксисі. 

Жай сӛйлем синтаксисі. 

Құрмалас сӛйлем 

синтаксисі. Бӛзде сӛз, 

оның түрлері. Тыныс 

белгілері. Мәтін 

синтаксисі 

2 

6 

Қазаргі қазақ 

тілінің 

морфологиясы  

Қазақ 

әдеби 

тілінің 

тарихы 

сӛйлеу  қабілетін  мен  дағдысын 

дамытады;  

ӛзіндік 

ізденістері 

мен 

шығармашылық қабілетін жетілдіреді; 

сӛз  тіркесіне,  сӛйлемге  синтаксистік 

талдау жасай алады; 

ӛз бетімен түрлі СӚЖ тапсырмаларын 

орындау арқылы білімін тереңдетеді;ъ 

қазіргі 

қазақ 

әдеби 

тілінің 

туралы  теориялық  білімді   

меңгерту, 

синтаксистік 

талдау жасай білуге үйрету.   

 

синтаксистік  жүйесін  ғылымда  әбден 

зерттеліп 

тұрақталған 

кӛзқарас 

тұрғысынан танып біледі; 

Практикалық  сабақтар  мен  СӚЖ, 

СОӚЖ 

тапсырмаларын 

орындау 

арқылы 

түйінді 

(қатысымдық, 

танымдық, 

ақпараттық, 

мәдени, 

проблемалардың 

шешімін 

табу) 

құзіреттіліктерін жетілдіреді. 

 

 

Жай сӛйлем 

синтаксисі 

Жай сӛйлем синтаксисі 

курсының жалпы мақсаты 

синтаксистік байланысудың 

жолдары арқылы 

қалыптасқан сӛз тіркестері 

мен сӛйлемдердің 

арасындағы грамматикалық 

қатынастарды анықтау. 

Жай сӛйлем синтаксисі 

курсының негізгі 

бӛлімінде– 

студенттерге 

синтаксистік 

байланысудың 

жолдары  негізгі 

теориялық мағлұматтар 

беріледі 

 

 

Тіл біліміне 

кіріспе 

Жалпы тіл 

білімі 

Қазақ 

әдеби 

тілінің 

тарихы, 

Стилистика 

–      сӛйлем  мүшелерiнiң  байланысу 

жолдарын  меңгерту; 

–      сӛйлем  мүшелерiнiң  орын  тәртiбiн 

анықтау; 

–    текст  iшiндегi  дара  сӛйлемдердiң 

ӛзара байланысын  

    таныту; 

–

 

синтаксистiк форма, синтаксистiк тұлға 

туралы түсiнiк беру; 

–

 

жай  сӛйлемдi  құрайтын  грамматикалық 

формаларды,     

     олардың  ӛзара  қарым  –  қатынасын 

зерттеу; 

–  жай  сӛйлемнiң  грамматикалық 

түрлерiн анықтау; 

–  қазақ  тілінің  грамматикалық  жүйесін 

тереңірек таныту; 

22.

 

  Қазақ әдеби 

тілінің тарихы 

Қазақ әдеби тілінің 

қалыптасу тарихы мен даму 

кезеңдері және қазақ әдеби 

тілі нормалары мен оның 

түрлері жӛнінде ғылыми 

тұрғыдан жүйелі білім 

беру.Халықтық дәуірдегі 

қазақ әдеби тілі. XV 

ғасырдың XIX ғасырдың 

екінші жартысына дейін. 

Ауызша әдеби тіл ұғымы 

және оны танытатын 

нұсқалар. Ауызша әдеби 

тілдің амал-тәсілдер жүйесі. 

Кітаби тіл дәстүрінің 

қалыптастырудағы рӛлі. 

Әдеби тіл мәселелері. 

Әдеби тілдің зерттелу 

тарихы. Әдеби тілді 

зерттеушілер, олардың 

еңбектері. Әдеби тіл 

және оның зерттеу 

нысаны. Әдеби тілдің 

анықтамалары. Қазақ 

әдеби тілі және оның 

даму кезеңдері. Қазақ 

әдеби тілінің даму 

тарихын дәуірлеу 

мәселесі. Қазақ әдеби 

тілінің алғашқы 

арналары, қайнар 

кӛздері. Қазақ әдеби 

2 

6 

Хандық дәуір 

әдебиеті.  

XIX ғасыр бас 

кезіндегі 

әдебиет.  

XX ғасырдың 

бас кезіндегі 

әдебиет. 

Жалпы тіл 

білімі.   

Кӛне 

түркі 

тілі.   

Қазақ 

тілінің 

тарихи 

грамматика

сы. 

- әдеби тіл тарихындағы ақын-

жазушылардың  шығармашылық  

мұраларын, әдеби тіл арналарын  білуі 

жүктеу/скачать 0,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: