«Қазақ тілі мен әдебиеті»
жүктеу/скачать 0,99 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақ халқының байырғы құқықтық нормалары
| 1-мәтін
2-мәтін Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы 3-тарау. БАЛАНЫҢ НЕГIЗГI ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI 8-бап. Баланың денсаулық сақтауға құқығы 1. Әрбiр баланың денсаулық сақтауға құқығы бар. 2. Мемлекет денi сау бала тууды қамтамасыз ету үшiн ананың денсаулығын сақтау жөнiнде жағдайлар жасайды. 3. Баланың денсаулық сақтауға құқығы: баланың денсаулығын сақтау саласында ҚР-ның заңдарын қабылдау; 4. Мемлекет ҚР-ның заңдарына сәйкес балаларға тегiн медициналық көмектiң көлемiне кепілдiк бередi. 5. Баланың өмiрiне, денсаулығына және дене бітімі мен психикасының қалыпты өсiп- жетілуіне зиян келтiретiн кез келген ғылыми тәжiрибелер немесе өзге де эксперименттерге тыйым салынады. Қазақ халқының байырғы құқықтық нормалары XV ғасырдың орта шенінде қазақ мемлекетінің негізі қаланды. Қасым ханның тұсында қазақ хандығы күшті мемлекетке айналды. Тарихта тұңғыш рет құқықтық нормалар жүйеге келтірілді. Халық оны «Қасым ханның қасқа жолы» деп атады. Ол бес бөлімнен құралды. Қасым ханнан кейін қазақ қоғамының құқықтық жүйесін дамытуға айтарлықтай үлес қосқан Есім хан болды. Ол әскери міндетті атқару ережелерін күшейтті, әскери тәртібін бұзушыларға қолданылатын жазаны күшейтті. Сондықтан оларға халық «Есім ханның ескі жолы» деген ат берді. Қазақтың құқық жүйесіне үшінші және соңғы рет елеулі өзгерістер енгізген Тәуке хан болды. Бұл құқық нормалары жазба түрде сақталып, оны жүздеген жылдардан кейін де мінсіз күйде қағазға түсіру мүмкін болған. Бұл кодексті «Тәуке ханның жеті жарғысы» деп атаған. Сондай-ақ қазақ даласында Сот қызметін билер атқарған. Бір заманда өмір сүрген және өздерінің ерекше қасиеттері мен көзге түсіп, тарих беттерінде қалған Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би секілді қазақ билері ел арасындағы дау-дамайларды әділ шешкен. жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|