Қазақ тілін оқытудың жаңа технологиясы пәні Кіріспе
Дамыта оқыту технологиясының жеке тұлғаның дамуына әсері
жүктеу/скачать 0,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілін оқытудың жаңа технологиялары пәнінен дәріс
|
2.3 Дамыта оқыту технологиясының жеке тұлғаның дамуына әсері Үзіп-жұлқып жаңа технология, мына технология, түгеннің технологиясы деп ала қашып,берекесін кетірген жоқпыз ба? Немесе жаңа педагогикалық технологияның басын бір бӛлек, аяғын бір бӛлек бӛлшектеп алып ат қойып, айдар тағып жүрген жоқпыз ба? Немесе ойлану керек сияқты. Ең алдымен «техника», «технология», «оқыту технологиясы», «білім беру технологисы», «педагогикалық технология», жаңа педагогикалық технология терминдерінің мағынасын түсініп, тереңінде не жатыр, соны ақылмен аңғаруымыз керек.Шетел мамандары оқыту технологиясының үш кезеңі болғанын айтады. Алғашқы кезеңде мұғалім бірде-бір кӛмекші құрал-жабдықсыз ауызша оқыту арқылы оқушыға білім берген. Екінші кезеңде – кітап басып шығару игерілген соң оқыту технологиясы елеулі ӛзгеріске түсті, адамдарға әр түрлі дидактикалық материалдар кӛмекке келді. Қазіргі кезеңде де оқыту технологиясы үлкен ӛзгеріске душар болып отыр. Мұғалімдер мен оқушыларға әр түрлі дидактикалық материалдармен қоса: 1.Оқыту мақсатына сай арнайы жасаған техникалық құралдардың екі типі а) проекторлар, магнитафондар, компьютерлер. ә) слайдтар, кинофильмдер, кодопозифтер, бағдарламалық құралдар жәрдемге келді. Қазіргі технологияда «миға шабуыл», дебат, модель, проект жасату, қорғату, оқу, жазу арқылы оқушылардың сыни кӛзқарасын қалыптастыру жиі қолданылып келеді. Соның ішінде әсіресе, негізгі концепциясын ұсынып жүрген Эльконин, Давыдовтардың дамыта оқыту алуға болады. Дамыта оқыту тікелей баланы (субъекті, объекті) жан- жақты дамыта отырып (жеке басын, дүниетанымын, ойлауы, темпі) оқытуға негізделеді. Дамыта оқыту мақсаттары тӛмендегідей: - Оқушы субъекті, яғни, ол ӛзін-ӛзі дамыта алады. - Баланың қабілетін, дарынын дамытуға ықпал жасайды (іскерлігі, машығын дамыту емес) -Білім дайын күйінде ұсынылмайды, бала - тыңдаушы, мұғалім- информатор емес, керісінше, бала - зерттеуші, ізденуші, жаңалық ашушы. Олардың дағды, іскерлігі белгілі бір проблема, ситуацияны шешу іс- әрекетін ұйымдастырушы, бағыт беруші. -Дамыта оқытудағы басты іс-әрекет диалог, пікірлесу, пікір таласы. -Дамыта оқытудағы мұғалім қызметі - диалогты ұйымдастырушы, бағыт беруші, балалардың іс-әрекетін, ынтымақтастығын бір бағыт, бір мақсатқа бағыттаушы. Міне, осындай жүйелер арқылы «Ӛзіндік даму» жүзеге асады. Соның негізінде ӛзіндік талдау, жинақтау, ӛзіндік бағыт беру, ӛзіндік тәрб ие, білім алу жүйелері қалыптасады. Яғни дамыта оқыту жеке тұлғаның барлық қасиеттерінің дамуына бағытталады. «Педагогика бала дамуының ертеңгі емес, кешегі күніне сүйену керек»,- деген Высотский. Осыған орай ол бала дамуының екі деңгейін анықтайды: 1. Ӛзекті даму деңгейі - бала бойында қалыптасқан, ӛз бетінше орындай алатын іс-әрекеттер; 2. Жақын даму аймағы - бұл бала әлі ӛз бетінше іс-әркетті орындай алмайды, бірақ үлкендердің кӛмегімен жүзеге асыра алатын кӛрініс. Тұлға жақын даму аймағына ӛтуге ӛзекті даму аймағындағы білімдерін ӛз бетінше қолдануға, аймағындағы білімдерін ӛз бетінше қолдануға, ӛзіндік танымын дамытуға дағдыланады. Г.К.Селевко ӛзінде дамыта оқыту технологиясын жүзеге келтіріп, он ы үш бӛлікке бӛлді. 1) «Теория» - ӛзін -ӛзі жетілдірудің теориялық негізін ұғыну. Бұл мектеп бағдарламасына енгізілген. 2) «Практика» - ӛзін- ӛзі жетілдіруді, іс- жүзіне асыра білу. Бұл іс-әрекет сабақтан тыс 3) «Әдістеме» - ғылыми негізін жасауда ӛзін-ӛзі дамыта оқытудың әдісі мен құрылымын жасап, жүзеге асыру. Осы үш бӛлікті бір жүйеге келтіріп, мектептерде ӛзін-ӛзі жетілдіру сабақтарын жүргізуге болады. Ӛзінше дамыта оқытудағы негізгі мақсат: жеке тұлғаның ӛзін-ӛзі жетілдіру және ӛзін- ӛзі басқара алатын механизм құрып, адамгершілік - танымдық қасиеттерін дамыту. Бұл оқыту барысында мұғалім ұстанымы: дос, кӛп нәрсені білетін, терең білімді ақылшы. Оқушы танымы: ӛзі анықтап, еркін ӛз қалаушы бойынша іс-әрекет ету, ӛзіндік дамыта оқыту технологиясында баланың ӛзін- ӛзі тануын ұйымдастыруға мұғалімнің жоғары педагогикалық руханилығын керек етеді, оның балаға деген сүйіспеншілігі, «мұғалім» мен «оқушы» арасындағы сенім мен оның ішкі әлемін таным білуге, жеке қасиеттері мен мінезін ашуға мүмкіндік береді. Қазіргі кезде осы бағыт бойынша Қазақстан мектептерінде «Ӛзіндік таным» пәндік курсы жүргізілуде. Бұл курстың бала тә рбиесіндегі алатын орны аса зор. «Ӛзіндік таным» курсы оқу барысында ӛзін- ӛзі тануы, оны жетілдіру, дамытуы, жалпы адамзаттық құндылықтарды тану бойынша меңгерілген дағдыларды ақиқат ӛмірде қол дануына, ӛз кӛзқарастарын, іс- әрекеттерін белсенді жүзеге асыруға дағдыландырады. Бастауыш сыныпта «Ӛзіндік танымды» қалыптастыру барысында оқушыларды қызықтырып ӛзінің жасаған жұмысына ӛзі бағ а беріп, қорытынды шығара білуге дағдыландырудың маңызы зор. Ол үшін әр түрлі ӛз бетінше орындалатын қызықты тапсырмалар беру керек. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|