1991 жылғы тамыз төңкерісі. КСРО-ның ыдырауы және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының (ТМД) құрылуы.
Тамыз төңкерісі — Кеңес Одағы Коммунистік партиясының жақтастарының сол кездегі Кеңес Президенті және Коммунистік партияның Бас хатшысы болған Михаил Горбачёвтан ел билігін күшпен тартып алудың сәтсіз әрекеті. Төңкеріс жетекшілері жоғары әскери және азаматтық шенеуніктерден, соның ішінде вице-президент Геннадий Янаевтан тұрды, олар бірге Төтенше жағдай жөніндегі мемлекеттік комитетті (ГКЧП) құрған. Төңкеріс жасау Горбачёвтың Қырымдағы демалысы кезінде орындалған және сәтсіз аяқталды.
1991 ж 19-21 тамыз Ресейде ,Мәскеуде ,Санкт-Петербург қаласындағы Горбачёвтың көтерілісі.Себеп:КОКП билігін сақтау, КСРО ыдырауын тоқтату.Төңкеріс сәтсіз болды ,КСРО ыдырап ,мемлекеттер өз тәуелсіздігін алды .
Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы— Еуропада және Азияда 1922 жылдан 1991 жылға дейін болған мемлекет. КСРО — 15 республикалардан құрылған ірі федерация болған, адамзаттың қазіргі тарихындағы ең ықпалды мемлекеттерінің бірі еді.1991 ж 15 мемлекет тәуелсіздігін жариялап ,КСРО ыдырап кетті.ТМД-Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы — ыдыраған КСРО орнына 1991 ж.21 желтоқсанда Құрылған халықаралықұйым. 1991 ж. желтоқсанның 8-інде Минскіде (Беловеж) Ресей, Беларусь және Украина басшылары кездесіп, 1922 ж. КСРО құрылуы туралы Келісімі істен жойылғандығы және ТМД құрылғандығы туралы келісімге қол қойды. 1991 ж. желтоқсаннның 13-інде Орта Азия мен Қазақстан басшылары Ашхабадта кездесіп, «Беловеж келісімін» қолдайтындықтарынмәлімдеді.1991ж. желтоқсаннның 20ында Әзірбайжан, Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Ресей, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан басшылары Алматыда 21 желтоқсанда ТМД-ны құру туралы Келісім хаттамасына қол қойды. Кездесуге қатысушылар ішкі және сыртқы саясаттың әртүрлі салаларында ынтымақтастыққа бейілділігін растайтын, бұрынғы КСР Одағының халықаралық міндеттемелерін орындауға кепілдік жариялайтын Алматы Декларациясын қабылдады. 1993 жылғы желтоқсанда Достастыққа Грузия қосылды, ал 2009 жылғы 18 тамызда аталған бірлестіктен шықты.
