Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі 2014 жылғы 15 желтоқсанда №520 бекіткен
2014-2018 жж. Стратегиялық жоспардың жүзеге асырылуы туралы Есеп
Есеп мерзімі: 2015 жыл
Мемлекеттік орган: Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
1.
Нәтижелер мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторлары, іс-шаралар және көрсеткіштерге қол жеткізу
Стратегиялық бағыт 2. Экономиканың жеделдетілген диверсификациясын ғылыми қамтамасыз ету
2.1. Мақсат. Ғылымның дамуы
Осы мақсатқа жетуге бағытталған бюджеттік бағдарламалар коды - 004, 055
Мақсатты индикатор
(жетістіктердің соңғы мерзімі
көрсетілген)
Ақпарат көзі
Өлшем бірлігі
2015 жыл
Орындалу барысы/2015 жылы жетістікке
жетпеу себептері
жоспар
факті
1
2
3
4
5
6
1. . ҒЗТКЖ-ға жұмсалатын жалпы
шығыстардың ІЖӨ-дегі үлесі
Стат.
деректер
%
0,10
0,10
Индикаторға қол жеткізілді
2015 жылы ғылымға мемлекеттік шығындар
44 264 млн. тенгені құрады немесе 10,0% ЖІӨ
жалып көлемі (республика бойынша ЖІӨ көлемі
– 40 719 100 млн. тенге).
2015 жыл бойынша қорытынды есеп 2016
жылдың сәуір айында жарияланады.
2. Ғылыми-зерттеу
институттарының сапасы
ДЭФ
рейтингі
место
98
81
Индикаторға қол жеткізілді
3. Ғалымдар мен инженерлердің
қол жетімділігі
ДЭФ
рейтингі
место
82
70
Индикаторға қол жеткізілді
4.
Университеттер
мен
өнеркәсіптің зерттеулер мен
әзірлемелер
саласындағы
ынтымақтастығы
ДЭФ
рейтингі
место
87
88
Индикаторға қол жеткізілмеді
Қол жетілмегендіктін себебі:
Бұл көрсеткіш қауіпті болып табылады. Ғылыми
зерттеу нәтижелеріне экономиканың нақты (жеке)
секторы тарапынан төмен сұраныс, ғылыми
әзірлемелердің төмен деңгейі байқалады.
2
Қолданбалы
зерттеулер
нәтижелері
кейде
коммерцияландыруға жатпайды.
2014 жылдың деректері бойынша Қазақстанда
жеке сектордың ғылымына салу 12 % аспайды, ал
дамыған елдерде (АҚШ, Жапония, Германия,
Франция) 60-75 % көрсеткішті құрайды.
Осы көрсеткіш бойынша ұстанымды жақсарту
мақсатында ҚР ИДМ-мен бірлесіп
Инновациялық жобаларды әзірлеу және іске
асыру,
еліміздің
ғылыми-зерттеу
базасын
жаңғырту ҚР ДҮНИЕЖҮЗІЛІК қабылданған
шаралар, білім интеграциясы, ғылым және өндіріс
ұштастыра отырып, осы көрсеткіштің позициясын
жақсарту мақсатында
еліміздің ғылыми-зерттеу
базасын жаңғырту шаралары, инновациялық
жобаларды әзірлеу және жүзеге асыру, білімді,
ғылымды, өнеркәсіпті интеграциялау бойынша
шаралар жүргізілуде.
Еліміздің
ҒЗИ
және
ЖОО
әзірлеген
инновациялық жобалардың жүзеге асырылуы
бойынша жұмыстар Елбасы тапсырмаларын
тұрғысында жалғасуда.
ҚР Үкіметінің 2015 жылғы 21 сәуірдегі №18
Хаттама отырысында бекітілген 2016 жылға дейін
Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық
бәсекеге қабілеттілік индексінің көрсеткіштерін
жақсарту бойынша іс-шаралар жоспарын жүзеге
асыру аясында ақпараттық-насихаттық жұмыстар,
Монитроингтің бірыңғай жүйесін әзірлем мен
енгізу және қаржыландырылған ғылыми-зерттеу,
ғылыми-техникалық
бағдарламалар
,
университеттер мен ҒЗИ коммерцияландыру
кеңселерінің дамыту жұмыстары іске асырылады.
Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары мен әдістері
2.1.1-міндет. Ғылыми зерттеулер мен әзірлемелерді орындайтын қызметкерлердің жалпы саны
3
Тікелей нәтижелер көрсеткіштері
Ақпарат көзі
Өлшем бірлігі
2015 жыл
Орындалу барысы/2015 жылы жетістікке
жетпеу себептері
Жоспар
Факті
1
2
3
4
5
6
1. 45 жасқа дейінгі ғылыми зерттеулер
және
әзірлемелерді
орындайтын
зерттеуші мамандардың үлесі
Стат. деректер
%
58
56,6
Индикаторға қол жеткізілмеді
ҚР
Ұлттық
экономика
министрлігі
Статистика комитеті деректеріне сәйкес (2015
жылдың 1 қаңтарында www.stat.kz) 45 жасқа
дейінгі ғылыми зерттеулер және әзірлемелерді
орындайтын зерттеуші мамандардың үлесі-
56,6%.құрады.
2015 жыл бойынша ресми деректер 2016
жылдың сәуір айында жарияланатын болады
Қол жетілмегендіктін себебі:
45 жасқа дейінгі ғылыми зерттеулер және
әзірлемелерді
орындайтын
зерттеуші
мамандардың үлесінің түсуі 30 жасқа дейінгі
жастардың үлесі 2012 жылға салыстырғанда 2014
жылы 13%дан 11,3% түсті.
2. ҒЗТКЖ саласы қызметкерлерінің
адам басына шаққандағы үлесі, 1000
адамға
Стат. деректер
бірлік.
1,24
1,48
Индикаторға қол жеткізілді
ҚР
Ұлттық
экономика
министрлігі
Статистика комитеті деректеріне (2015 жылдың 1
қаңтарында
www.stat.kz)
ҒЗТКЖ
саласы
қызметкерлерінің адам басына шаққандағы үлесі,
1000 адамға 1,48 бірлік адамды құрайды.
2015 жыл бойынша ресми деректер 2016
жылдың сәуір айында жарияланатын болады
Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар
1.1. Студенттерді, магистранттарды және докторанттарды ҒЗИ-ды орындауға
тарту
35 жасқа дейінгі 30% төмен емес орындаушылар немесе
магистранттар және PhD докторанттар 2014 жылғы 31 шілдеде ҚР БҒМ
ҒК №71-нж бұйрығымен бекіткен 2015-2017 жылдарға арналған гранттық
қаржыландыру бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу үшін конкурстық
құжаттамаға сәйкес ғылыми зерттеулерді іске асыра алады.
Мысалы, 2015 жылдың бірінші жартысында ЖОО мен ғылыми
мекемелердің берген есептері бойынша ҒЗЖ орындауға тартылы:
Қазақ Ұлттық әл-Фараби университеті: келісім-шарт бойынша ақылы
негізде зерттеу жобаларын жүзеге асыруға 1013 жас ғалым тартылған,
оның ішінде 494 студент, 319 магистранттар және 200 PhD докторлар.
4
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан университеті: 12 магистрант
пен 3 доктор гранттық қаржыландыру бойынша 19 жобаны іске асыруға
тартылған.
Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекетік университеті:
ҒЗЖ орындауға студенттер мен магистранттарды тарту бойынша
белсенді жұмыстар жүргізілуде. 2015 жылдың бірінші жартысында өз
қаражаты есебінен қаржыландырылатын бес ғылыми жобаларға 12
студент және 6 магистрант қатысты 2 гранттық жоба шеңберінде ҒЗЖ
орындауға 3 магистрант қатысты. Кафедра қаржыландырмайтын ҒЗЖ
орындауда университет студенттері мен магистрантарының қатысу
көрсеткіші 31,4% құрады.
Х.Досмухамедова атындағы Атырауский мемлекеттік университеті:
университет ҒЗЖ орындалуына 2 студент және 2 магистрант тартылған.
Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты: Институтта 2855
студент тартылған, оның ішінде ҒЗЖ 46% (1313 ст.), ақылы ҒЗЖ 4% (114
студент).
М.Х. Дулати Тараз мемлекеттік университеті.: университет ҒЗЖ
орындауға 272 студент, 6 докторант және 492 магистрант қатысты.
Шаруашылық келісім шарт бойынша ҒЗЖ 10 студент және 3 магистрант
қатысты.
К. Сатпаев атындағы геологиялық ғылымдар институты: 6 PhD
докторант, 14 магистрант ҒЗЖ орындауға тартылды.
Биология және биотехнология институты : 2015-2017 жж гранттық
қаржыландыру бойынша ғылыми зерттеу жұмыстарын орныдауға 12 PhD
докторант, 13 магистр және 7 студент қатысты,
Экономика институты: БЖҒМ ҒК Экономика институты және әл-
Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті арасындағы Ғылым және
білімді интеграциялау туралы келісімге сәйкес 4 PhD докторант және 16
магистрант ҒЗЖ тартуда және даярлауда.
Биотехнология ұлттық орталығы:2014-2016 ж. «Өнеркәсіптік
биотехнология» ҰҒП , 2015-2017 ж. «Ветеринария қауіпсіздігін
қамтамасыз ету үшін молекулярлық-генетикалық әдістерін пайдалануға
негізделген диагностикалық өнімдер мен вакциналар құру» ҰҒП, 2013-
2015 ж гранттық қаржыландыру шеңберіндегі 6 жоба және 2015-2017 ж.
гранттық қаржыландыру шеңберіндегі 23 жобалар бойынша 2 докторант
және 21 магистрант тартылады.
Философия, политология және дінтану институты: Институттың
ғылыми-зерттеу жұмыстарына 12 PhD докторант және 5 магистрант
қатысады.
5
Студенттер, магистранттар және докторанттарды ҒЗЖ тарту бойынша
қорытынды қөрсеткіштерді 2016 жылдың наурыз айында «ҰҒТАО»АҚ
көрсететін болады
2.1. Бірлескен зерттеулерді орындау шеңберінде ғылыми тағылымдамалардан өту.
ҚР БЖҒМ 2014 жылғы 31 шілдедегі №71-нж бұйрығымен бекітілген
2015-2017жж гранттық қаржыландыру бойынша конкурстық құжаттарға
сәйкес зерттеу тобының мүшелерінің кем дегенде 15% -ға зерттеудің бір
бөлігі ретінде және іске асырылып жатқан жоба аясында жетекші
шетелдік ғылыми орталықтарда мен ұйымдарда немесе шетелдік ғылыми-
зерттеу зертханаларда шетелдік ғылыми тәжірибеден өтуі тиіс.
ЖОО мен ғылыми мекемелердің берген есептері бойынша
Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің ғалымдары
мен ПОҚ Литва денсаулық ғылымдары университетінде, Санкт-Петербург
Ақпараттық технология, механика және оптика ұлттық зерттеу
университеті, Татарстан Республикасы, Қазан қ. А.Н.Туполев атындағы
Қазан ұлттық зерттеу техникалық университеті,РФ Мәскеу облысы,
Одинуова районы, Жалпы ресейлік фитопатология ғылыми-зерттеу
институттарында тағылымдамалардан өтеді.
Биология және биотехнология институты:Институттың 4 қызметкері
бірлескен ғылыми зерттеу жұмыстарын орындау шеңберінде Турция,
Эскишехир қаласы Анатолы университетінде, Джон Иннес орталығы,
Норвич қаласы, (Великобритания), Ауылшаруашылық департаменті
АҚШ,
Зерттеу
ауылшаруашылық
қызметі.
Корвалис
қаласы
тағылымдамадан өтті:
Экономика институты: Институт Бегимова Г. и Даменова К.
Люблинский политехникалық университетінде ( Люблинск қаласы,
Польша, 09-21.03.2015 ж.) және Вена университетінде(Австрия)
«халықаралық бизнес» мамандығы бойынша тағлымдамадан өтті.
Философия политология және дінтану институты: Институттың
ғылыми қызметкерлері PhD докторанттары Айтымбетов Н.И. и Биекенова
Н.Ж. PhD докторантура бағдарламасы шеңберінде Питцер Колледжінде
(Лос-Анджелес, США) тағлымдамадан өтуде. Институттың бас ғылыми
хатшысы PhD докторант Назарбетова А.К. PhD докторантура
бағдарламасы шеңберінде Гумбольдт университетінде тағлымдамадан
өтуде. (Берлин, Германия).
Ғылыми зерттеулердің шеңберінде орындалатын ғылыми
тағлымдамалар бойынша нақты деректер «ҰҒ ТАО» АҚ 2016 жылдың
наурыз айында беретін болады.
1.3
Нақты
ашу
және
инновация,
технологияларды
трансферттеуді
6
ынталандыратын ғылымды қаржыландырудың кезең-кезеңімен арттыру және
шетелдік инвестицияларды ынталандыру бойынша жұмыс жүргізу
2014 жылғы
20 қаңтардағы №.733Қазақстан Республикасы
Президентінің Жарлығымен бекітілген, «- Ортақ мақсат, ортақ мүдде,
ортақ болашақ 2050 Қазақстан жолы» 2014 жылғы 17 қаңтардағы
Елбасының Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру жөніндегі
Жалпыұлттық іс-шаралар жоспарының 6-тармағы елдегі экономикалық
жағдайды,
04/16/2015
Н.
Нигматуллиннің
№879-7
Қазақстан
Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының қаулысын ескере
отырып 31 желтоқсандағы 2018 жылға ауыстырылды.
Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары мен әдістері
2.1.2-міндет. Ғылыми инфрақұрылымды дамыту
Тікелей нәтижелер көрсеткіштері
Ақпарат көзі
Өлшем бірлігі
2015 жыл
Орындалу барысы/2015 жылы жетістікке
жетпеу себептері
план
факт
1
2
3
4
5
6
1. Ғылыми-конструкторлық ұйымдар
саны,
ғылыми
әзірлемелерді
коммерцияландыру
Есептік
деректер
ед.
20
22
Индикаторға қол жеткізілді
Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет
субъектілерінің берілген ақпаратына сәйкес
бүгінгі күні 22 конструкторы тәжірибелі ұйымдар
бар.
Ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет
нәтижелерінің мониторингінің соңғы деректері
2016 жылдың ақпан айында Ұлттық ғылыми-
техникалық ақпарат орталығы АҚ көрсететін
болады.
Тікелей нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-
шаралар
Орындалу барысы/2015 жылы жетістікке жетпеу себептері
1.1. Тәжірибелік-конструкторлық ұйымдардың жұмыс істеуі
ҚР «Ғылым туралы» заңында ғылым дамуының 5 басымдылығы
бойынша конкурс негізінде жүргізілетін перспективті ғылыми жобаларды
қолдау үшін гранттық қаржыландыру қарастырылған
Осыған орай, перспективалы ғылыми-зерттеу жобалары конкурстық
негізде іріктелген және белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
2014 жылы гранттық қаржыландыру бойынша 1522 жоба аяқталады
(фундаменталды зерттеулер – 927, қолданбалы – 595), оның ішінде
енгізілген – 372 және 24% (фундаментады – 178, қолданбалы – 194).
7
Осы схема бойынша іріктелген перспективті ғылыми және ғылыми-
техникалық жобалар нәтижелері коммерциализациалауды талап етеді.
Аяқталған жобалар ішінен Министрлікпен 25 перспективалық ғылыми-
зерттеу жобалары іріктелді, соның ішінде коммерциялизациялауға дайын
гранттық нәтижелері бойынша -16 жоба, бағдарлы-мақстатты -9 ҒТЖ
Іріктелген 16 жобалардың қатарына енген:
-
тәжірибелік
енгізуге
кірген
«Технологияларды
коммерциялизациялау» Жалпыәлемдік даму банкі шеңберіндегі 3 ғылыми
жоба;
- 2014 жылы гранттық қаржыландыру бойынша аяқталып, халықаралық
патенті бар мониторинг нәтижесі бойынша 10 жоба;
- ҚР Премьер-министрі орынбасары Б.Сапарбаевтың аймақтарға
сапары барысында көрме нәтижелері бойынша іріктелген 3 жоба.
БНҚ нәтижелері бойынша ҰТП 9 іріктелген жоба енді:
-
Технологиялық даму жөніндегі кеңеске ұсыну үшін Ұлттық ғылыми
кеңесімен таңдалған 3 ҰТП жобасы (ҚР ИДМ)
-
Мониторинг нәтижесі бойынша 6 ҰТП жобасы ( ҒТЭ ҰО және ТА
ҒИ ҰО)
Аталған жобалардың тәжірибеде қолданысы мен енгізілуі және оларды
коммерциялизациялау бойынша мәселелер қазіргі уақытта мемлекеттік
органдармен белгіленген тәртіппен шешілуде.
1.2. Ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру бойынша жұмыс жүргізу
Алматы және Акмола облыстарында
Биологиялық
қауіпсіздік
проблемаларының
ғылыми-зерттеу
институтымен
Алматы
және
Ақмола
облыстарының
шаруашылықтарында
ауылшаруашылық
жануарларының
құтырма
ауыруына қарсы вакциналарды және тестілеу тіркеу аяқтады.
Конкурс негізінде құтыру және диагностикалау бойынша алынған
нәтижелерді іске асыру жөніндегі 2 жұмыс ұсынылды.
Ауыл
шаруашылығы
министрлігінің
Ветеринария
қадағалау
комитетімен вакциналарды өндіру және бақылау бойынша нормативтік-
техникалық құжаттамалар дайындалды.
РМК
Микроорганизмдердің
республикалық
коллекциясы»
«
Технологияларды коммерцияландыру» Білім және ғылым министрлігі
және Дүниежүзілік банк жобасы шеңберінде келесі жобалар жүзеге
асырылуда:
-
«Бактериялық вагиноза алдын алу және емдеу үшін пробиотикалық
дайындау технологиясын коммерцияландыру»;
-
«Микроағзаларды жойып ағынды суларды биологиялық тазарту
8
Липидтердің биологиялық өнімнің дамуы».
Алтай ботаникалық бағы:
Риддер қаласы, Зырян, Тарбағатай ауданы бойынша шарттық
жұмыстарды
жасасу
үшін
тендерлерге
қатысу.
Аймақтағы
тұтынушыларға отырғызу материалдарын жүзеге асыру. Әдістемелік
нұсқаулар шығару.
М.Х. Дулати атындағы Тараз мемелкеттік университеті.
Университет2015 жылдың желтоқсан айында «Ғылыми және (немесе)
ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы»
«Қазақстан Республикасының Заңы шеңберінде ұйымдастырылған
«Ғылым және өндіріс» атты ғылыми-тәжірибелік семинарөткізді.
Е.А. Букетов атындағы ҚарМУ –нде Университеттік инновациялық
ғылыми инфрақұрылымын жетілдіру бойынша жұмыстар жалғасуда
Е.А. Букетов атындағы ҚарМУ «Ньютон — Аль-Фараби»
бағдарламасы шеңберінде кәсіби даму мен ынтымақтастық орталығын
құру туралы Британ кеңесінің конкурсының жеңімпазы болды.
Орталықтың қызметі Орталық Қазақстан зерттеушілерінің, ғылыми-
техникалық қызметкерлердің, ғылыми басшылардың біліктілігін
арттыруға бағытталған. Университетте Студенттік конструкторлық бюро
жұмыс істейді.
2014 жылдың ақпан айынан бастап университетте
технологиялық коммерцияландыру орталығы қызмет етеді.
Е.А. Букетов атындағы ҚарМУ үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын)
ғылыми және ғылыми-техникалық әзірлемелер мен қызметтердің
каталогы дайындалды. Қарағанды облысы сайты Кәсіпкерлер палатасы
бірлесіп құрылған ақпаратты толтыру бойынша жұмыстар «Ғылым және
өнеркәсіп
интеграциясы
бойынша
аймақтық
орталығы»
»
www.rcnp.ksu.kz жұмысы жалғасуда. 2015 жылдың қыркүйек айынан
бастап университет өз қаржысы есебінен жабдықталған «3 D
технологиясы» ғылыми зертханасы жұмыс істей бастады.
Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінде Инженерлік
бейіндегі «Электрондық микроскопия және нанотехнологиялар»
зертханасы,
«Ақпараттық
технологиялар
орталығы
және
телекоммуникациялар» орталығы, «Көптілді білім беру орталығы»,
«Орталық металлургия», «Энергия үнемдеу орталығы», «құрылыс
индустриясы ғылыми-зерттеу институты», «Металдарды қысыммен
өңдеу» эксперименттік - өнеркәсіптік орталық «Металлургия өнеркәсібі»
тәжірибелік-өнеркәсіптік орталық, « Көлік технологиясы» Оқу-өндірістік
орталықтары жұмыс істейді.
Л.Н. Гумилев атындағы БИ (бизнес-инкубатор) кеңсе жабдықтарын
жабдықтау бойынша жұмыстар жүргізілуде.
9
1.3. Нақты ашылымдар мен инновацияларды, технологияларды трансферттеу
және
шетел
инвестицияларын
тартуды
ынталандыратын
ғылымды
қаржыландыруды кезең-кезеңімен ұлғайту бойынша жұмыстар жүргізу
2014
жылғы
20
қаңтардағы
№.733Қазақстан
Республикасы
Президентінің Жарлығымен бекітілген, «- Ортақ мақсат, ортақ мүдде,
ортақ болашақ 2050 Қазақстан жолы» 2014 жылғы 17 қаңтардағы
Елбасының Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру жөніндегі
Жалпыұлттық іс-шаралар жоспарының 6-тармағы елдегі экономикалық
жағдайды,
04/16/2015
Н.
Нигматуллиннің
№879-7
Қазақстан
Республикасы Президентінің Әкімшілігі Басшысының қаулысын ескере
отырып 31 желтоқсандағы 2018 жылға ауыстырылды.
Республикалық бюджетке түсетін салмақты азайту негізінде 2050
жылға дейін ғылымды қаржыландыру тұжырымдамалық көзқарасты
қабылдау мақсатында белгіленген тәртіппен 6 тармақты іске асыру
бойынша Жол картасы әзірленіп, мақұлданды
Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары мен әдістері
2.1.3-міндет. Ғылыми зерттеулердің сапасын арттыру
Тікелей нәтижелер көрсеткіштері
Ақпарат көзі
Өлшем бірлігі
2015 жыл
Орындалу барысы/2015 жылы жетістікке
жетпеу себептері
план
факт
1
2
3
4
5
1. Қазақстандық ғалымдардың әлемнің
жетекші рейтингтік ғылыми
журналдарындағы
жарияланымдарының саны
«Thompson
Reuters»,
«Elsevier»
деректер қоры
бірлік
1600
1995
Көрсеткішке қол жеткізілді
2015 жылдың 11 ақпанындағы Ұлттық
ғылыми-техникалық ақпарат орталығы АҚ –
мен
№8
келісімшарттың
техникалық
сипаттамаларына
сәйкес
қашықтан
қол
жеткізу жүйесі арқылы шет ел ақпараттық
ресурстарға уақытылы үйымдастыру және
қамтамасыз ету жүзеге асырылады.
2015 ж. 1 желтоқсанындағы Ұлттық
ғылыми-техникалық ақпарат орталығы АҚ-
ның есептік деректеріне сәйкес қазақстандық
ғалымдардың әлемнің жетекші ғылыми
журналдарында жариялымдар саны 1995.
(в
Web of Science, Scopus).
2. 3.
Халықаралық ынтымақтастық
БҒМ-ның
бірлік.
52
61
Достарыңызбен бөлісу: |