Сурет-19. Педагогтың кәсіби шеберлігін арттыруда

63
Педагогикалық талдауды мектеп әкімшілігі мен білім беру органдары 
басшылары жүргізеді және ол педагогикалық ұжым мен жеке тәрбиешінің
іс-әрекетін зерттеуге бағытталады. 
Өзіндік талдау педагогтың өзінің педагогикалық іс-әрекетінің әртүрлі 
бағыттарын зерттеуге арналады және өз іс-әрекетіне өзінің баға беруі. Талдау 
мен өзіндік талдаудың мақсаты – оқу-тәрбие процесін жетілдіру.
Педагогикалық өзіндік талдауға тәрбиеші іс-әрекетінің төмендегідей 
негізгі түрлерін жатқызуға болады: 

сабақтан тыс тәрбиелік жұмыс; 

ата-анамен жұмыс; 

педагогикалық ұжыммен, қауымдастықпен жұмыс; 

педагогтың өз білімін өзі жетілдіруі. 
Ғалым Л.Е.Плескачтың жіктеуі бойынша өзіндік талдауды мақсат, объект, 
субъект, мағынасы, жиілігі бойынша топтастыруға болады. 
Ғалым В.П.Беспалько өзіндік рефлексия, өзін-өзі талдау және өзін-өзі 
бағалауды жеке тұлға дамуы көрсеткішінің ажырамас бөлігі болып табылатын 
кәсіби өзіндік санамен анықтайды. Автор кәсіби өзіндік сананың негізгі 4 
компонентін бөліп көрсетеді:
а) «Белсенді Мен» – қазіргі кезеңдегі тұлғаның өзін қарастыруы; 
ә) «Ретроспективті Мен» – тұлғаның өзінің жұмысын алғашқы кезеңіне 
қатысты көре алуы мен бағалауы (өзінің кәсіби тәжірибесі мен жетістіктерін 
бағалау критерийлерінің жүйесі); 
б) «Мен идеалы» – тұлғаның кім болғысы келетіндігі (тұлғаның болашағы 
мен кәсіби іс-әрекетте өзін-өзі дамытуы); 
в) 
«Рефлексивті 
Мен» 
– 
тұлғаның 
көзқарасында 
педагогтар, 
тәрбиеленушілер мен ата-аналардың оның жұмысын қалай бағалайтындығын 
қабылдауы. 
Ғалым Н.В.Кузьминаның пікірінше, педагогтың өзін-өзі өзектендіруі 
төмендегідей факторларды анықтайды: 

өзінің жеке тұлғасы мен іс-әрекетіндегі жетістіктер мен кемшіліктерді 
сапалы жетілдіру мақсатында зерттеу (гностикалық іс-әрекет); 

педагогтың білім мазмұнына сәйкес өзінің іс-әрекеттерін ұйымдастыру 
(ұйымдастырушылық іс-әрекет). 
Педагогтың инновациялық іс-әрекет құрылымындағы рефлексияны 
В.А.Сластенин, 
Л.С.Подымова 
қарастырады. 
Олар 
инновациялық
іс-әрекеттегі рефлексияның мазмұнын төмендегідей ашады: тікелей талдау – 
педагогикалық жүйенің өзекті күйінен соңғы жоспарланған мақсатқа жүгінуі; 
кері талдау – соңғы күйден өзектіге қарай мақсаткерлік; тікелей талдау мен кері 
талдаудың көмегімен аралық мақсатқа қарай бағытталуы. Педагогикалық 
рефлексия мен өзіндік рефлексияны педагогтың кәсіби шеберлігін арттыруда, 
шығармашылығын қалыптастыруда пайдалану маңызды. 

жүктеу/скачать 8,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: